Της Κατερίνας Μακράκη,
Είναι πολλές οι φορές που σχολιάσαμε ένα γεγονός, μια αντίδραση, έναν άνθρωπο, χωρίς να γνωρίζουμε τι έχει συμβεί, και πόσω μάλλον χωρίς να μας έχει ζητηθεί. Αντιθέτως, οι φορές που δράσαμε σεβαστικά, κατανοητικά και βοηθητικά ήταν λίγες. Όμως, σε ένα χειροποίητο αντικείμενο που θα δούμε –ακόμη και αν δεν είναι «τέλειο»– θα σκεφτούμε: «Αυτός/ή που το έφτιαξε θα έχει ρίξει πολλή δουλειά και μια ατέλεια σίγουρα δε μειώνει το αποτέλεσμά του». Γιατί δεν σκεφτόμαστε το ίδιο και για τους ανθρώπους; Δεν θα έπρεπε να κατακρίνουμε ανθρώπους από τους οποίους βλέπουμε μόνο ό,τι έχουν επιλέξει να μας δείχνουν ή βλέπουμε πράγματα που θα ήθελαν, αλλά δεν μπορούν να «κρύψουν». Ο κάθε ένας από εμάς είναι ιδιαίτερος, με τις δικές του αδυναμίες, με τα δικά του προτερήματα, με τη δική του προσωπικότητα, που, όπως και να έχει, είναι σίγουρα μοναδική.
Τώρα θα σκεφτεί κανείς, γιατί όλος αυτός ο πρόλογος, ο οποίος στο κάτω κάτω ίσως και να μην προϊδεάζει απόλυτα για το θέμα; Το στρες, οι κρίσεις άγχους και πανικού είναι πράγματα για τα οποία έχουμε αρχίσει να μιλάμε κάπως και να νιώθουμε ελάχιστα πιο άνετα. Όμως, μια συνέπεια αυτών είναι και η σωματοποίησή τους, για την οποία, αν όχι ποτέ, τότε δεν έχω ακούσει να αναφερόμαστε συχνά. Έτσι, θα ήθελα να μιλήσω εγώ για αυτό, για ένα θέμα το οποίο θα έπρεπε να είμαστε πιο ενημερωμένοι. Σίγουρα δεν μπορώ να μιλήσω σαν ειδικός – δεν είμαι κιόλας. Το μόνο για το οποίο μπορώ να σας μιλήσω είναι το πώς είναι να ζουν οι άνθρωποι με ψυχοσωματικά σε μια κοινωνία που έχει άγνοια.
Τα συναισθήματά μας, πέρα από τη διάθεση και τις σκέψεις μας, επηρεάζουν και το σώμα μας, και αυτό είναι μια πραγματικότητα που πρέπει να αποδεχτούμε. Είναι κάτι υπαρκτό που επηρεάζει τις ζωές αρκετών ανθρώπων, σημαντικά και μη. Έχει αναρωτηθεί κάποιος πώς μπορεί να μοιάζει ένα ψυχοσωματικό, αν είναι όλα εμφανή ή και όχι, αν είναι σε όλους το ίδιο; Κάποιοι δεν μπορούν καν να φανταστούν ότι κάτι που ξεκινάει από ένα συναίσθημα, μπορεί να σε ακινητοποιήσει σωματικά και να σε κάνει μη λειτουργικό.
Υπάρχουν άτομα που από το άγχος χάνουν τα μαλλιά τους και σκέφτονται πώς θα το αιτιολογήσουν σε όποιον τύχει να τους ρωτήσει. Άλλοι αποκτούν στομαχικές διαταραχές, πρηξίματα και πριν βγουν έξω το σκέφτονται 3-4 φορές. Άλλα άτομα αποκτούν δερματικά εξανθήματα, ντύνονται όσο χρειάζεται για να τα κρύβουν, ώστε να αποφύγουν τις ερωτήσεις, ακόμη και αν είναι καλοκαίρι. Αν δεις έναν άνθρωπο –ενώ είναι όρθιος– να κουτουλήσει ή να πέσει κάτω, υπάρχει πιθανότητα να μην είναι μεθυσμένος (όπως ίσως θα ήταν η πρώτη σου σκέψη), ούτε απλά να στραβοπάτησε (όπως θα ήταν η δεύτερη). Αρκετές φορές, από το άγχος μπορεί να θολώσει η όραση και να δημιουργήσει μια αστάθεια.
Άλλοι έχουν ως καθημερινότητα τις ναυτίες και τον εμετό. Αν βρεθείς έξω με άτομα που σου λένε ότι δεν θέλουν να φάνε γενικά ή κάτι συγκεκριμένο, μην τα πιέσεις με ερωτήσεις και υποδείξεις. Υπάρχουν άνθρωποι που με την εφίδρωση και την ταχυκαρδία που έχουν νιώθουν ότι θα τελειώσει ο κόσμος τους. Μην το μειώσεις αυτό που τους συμβαίνει, βοήθησέ τους μόνο να καταλάβουν ότι στην πραγματικότητα θα ηρεμήσουν και σε λίγα λεπτά αυτό θα περάσει. Άνθρωποι αποκτούν διαταραχές ύπνου. Πριν κρίνεις κάποιον ως μη λειτουργικό ή αποδοτικό, ρώτα τον πρώτα αν συμβαίνει κάτι στη ζωή του. Λύση μπορεί να μην δώσεις σε όλα αυτά, όμως θα έχεις βοηθήσει έναν άνθρωπο να νιώσει πιο ανάλαφρα και οικεία.
Το σώμα μας πολλές φορές μας δίνει δυνάμεις που ούτε ξέραμε ότι έχουμε και άλλες φορές μας γονατίζει εκεί που δεν το περιμένουμε. Όπως και να έχει, ας μην το κρίνουμε, προσπαθεί απλά να μας δείξει έναν δρόμο ανακούφισης, τον οποίο εμείς δυσκολευόμαστε να βρούμε σε περιόδους σύγχυσης. Πρέπει να ακούμε το σώμα μας, να σταματάμε· όταν το νιώθουμε, να παίρνουμε τον χρόνο μας όταν αισθανόμαστε «χαμένοι». Να μην έχουμε ανάγκη να απολογηθούμε σε κανέναν.
Αν είσαι άνθρωπος που έχει δίπλα του άτομα που το βιώνουν ή ακόμη και αν δεις σε ένα παγκάκι έναν άνθρωπο που δυσκολεύεται, βοήθησέ τον. Αν δεν τον βοηθήσεις, φρόντισε απλά να μην τον κρίνεις, να μην τον κάνεις να νιώσει άβολα με το βλέμμα σου. Εσύ απλά θα τύχει να δεις κάποια λεπτά από εκείνον, αυτός ο άνθρωπος όμως έχει προσπαθήσει αρκετά και έχει σκεφτεί πολύ πριν βγει. Πρέπει και θέλω να αρχίσουμε να μιλάμε για αυτά, είναι η καθημερινότητα πολλών ανθρώπων, οπότε ας γίνουμε η αιτία να νιώθουμε όλοι «φυσιολογικοί».