Του Θάνου Κουλουβάκη,
Δεν είναι λίγες οι φορές που εμείς οι άνθρωποι τείνουμε να αισθανόμαστε μόνοι· νιώθουμε, δηλαδή, ότι οι γύρω μας δεν μπορούν να μας καταλάβουν, να κατανοήσουν τις σκέψεις και τους συνειρμούς μας. Ίσως πιστεύουμε πως λόγω των διαφορετικών μας βιωμάτων, οι άλλοι άνθρωποι αδυνατούν να συλλάβουν την κοσμοθεωρία ή τον τρόπο σκέψης μας εν γένει. Επικεντρωνόμαστε ασυναίσθητα στη δική μας ζωή, στα δικά μας συναισθήματα, στους –πλασματικούς– νόμους που εμείς έχουμε θεσπίσει στο μυαλό μας για να κατανοήσουμε τον κόσμο γύρω μας, προκειμένου να καταφέρουμε να υπάρξουμε εντός του.
Πού είναι το κακό σε όλα αυτά; Πουθενά. Αρκεί η αίσθηση της μοναξιάς να μην μας θλίβει σε τέτοιο σημείο, ώστε να γινόμαστε αδρανείς και να μας δημιουργεί την αίσθηση ότι τα δικά μας ζητήματα είναι γιγαντιαία και κυριότερα άλυτα. Αυτό, φυσικά, δεν σημαίνει ότι τα ζητήματα που μας απασχολούν δεν είναι σημαντικά, αλλά είναι πολύ ευεργετικό να μην τους δίνουμε τεράστιες διαστάσεις. Το πώς διαχειριζόμαστε τα ζητήματα αυτά σχετίζεται αναπόφευκτα με το κατά πόσο θεωρούμε ότι οι άλλοι άνθρωποι τα κατανοούν ή τα βιώνουν. Το να μοιράζεσαι ένα ζήτημα, να το μοιράζεσαι με κάποιον άνθρωπο που θεωρείς ότι κατανοεί όσα περιγράφεις, είναι ωφέλιμο και για εσένα και για τον άνθρωπο με τον οποίο το μοιράζεσαι.
Για εσένα, αρχικά, διότι ακούς μία άλλη άποψη περί του ζητήματος και για τον άλλο, διότι μπορεί να αντιληφθεί ότι το ίδιο ζήτημα τον απασχολεί, επίσης, τη χρονικότητα που το συζητάτε ή τον απασχολούσε κάποια άλλη στιγμή στη ζωή του. Αυτό, η ανταλλαγή, δηλαδή, ενός κοινού προβληματισμού, μπορεί να επιφέρει –αν όχι την εύρεση λύσεων– την κατανόηση ότι τα ζητήματα που μας προβληματίζουν συνδέονται σε μεγάλο βαθμό.
Επί της ουσίας, λοιπόν, το αίσθημα της μοναξιάς, της έλλειψης κατανόησης ή της αίσθησης ότι οι άλλοι δεν μας καταλαβαίνουν έρχεται από το γεγονός ότι δεν μοιραζόμαστε τα ζητήματα μας εν γένει ή τα μοιραζόμαστε πράγματι, αλλά με ανθρώπους που αν τους παρατηρήσουμε από την πρώτη στιγμή – κατανοούμε ότι δεν μας συνδέουν πολλά πράγματα ούτως ή άλλως. Πέραν τούτου, ενδέχεται, παράλληλα, να μην επικοινωνούμε με τους άλλους με τέτοιο τρόπο, ώστε να γινόμαστε κατανοητοί στο δικό τους το μυαλό ή το αντίθετο. Αυτό σημαίνει ότι είναι απαραίτητο να αντιληφθούμε πρώτα τον τρόπο που ο εκάστοτε άνθρωπος επεξεργάζεται τα ερεθίσματα που λαμβάνει και το πώς αξιοποιεί τα συμπεράσματα που εξάγει.
Αν μπορούσα να εξάγω ένα συμπέρασμα από όλα όσα αναφέρονται, αυτό θα ήταν ότι το αίσθημα της αποξένωσης πηγάζει από ένα γενικότερο κοινωνικό φαινόμενο –από την κοινωνική εκμάθηση ότι ο εαυτός μας είναι αναγκαστικά απομακρυσμένος από τους άλλους· ότι οι άλλοι δεν έχουν χρόνο για εμάς ή όρεξη να μας ακούν. Έτσι, καταλήγουμε να μην ακούμε ούτε κι εμείς, να μην ακούμε και να μην ακουγόμαστε.
