Της Δήμητρας Καλυκάκη,
Ο μυθολογικός κόσμος είναι φανερά εμπνευσμένος από τα ανθρώπινα πάθη και συναισθήματα. Πίσω από κάθε ιστορία κρύβεται η πραγματικότητα και τα στοιχεία της αληθινής φύσης του ατόμου. Ένα από αυτά, φυσικά, είναι η αγάπη και ο έρωτας. Συγκεκριμένα, διαφαίνεται η δύναμη του ερωτικού αισθήματος που αναβλύζει ζωή τη μια μέρα και την άλλη αποτελεί πηγή θανάτου και καταστροφής. Μπορεί, άραγε, να ξεφύγει κανείς από τη μοιραία συνάντηση που του επιφυλάσσει η ζωή με τον έρωτα;
Το συγκεκριμένο άρθρο πραγματεύεται την ιστορία του Πύραμου και της Θίσβης, μια ιστορία που βρίσκει τις ρίζες της στην αρχαία ελληνική μυθολογία, αλλά η επιρροή της αγγίζει και άλλους πολιτισμούς. Ο έρωτας των δύο νέων αποδίδεται από τον Οβίδιο στο βιβλίο Μεταμορφώσεις. Ακόμη, θεωρείται πως ο Σαίξπηρ επηρεάστηκε από την ιστορία αγάπης των τραγικών ηρώων και έγραψε το περίφημο έργο Ρωμαίος και Ιουλιέτα, αλλά και το Όνειρο καλοκαιρινής νυκτός την ιστορία τους, στις οποίες οι ήρωες ανεβαίνουν σε θεατρικές παραστάσεις. Γενικότερα, ο μύθος συναντάται σε πολλές παραλλαγές και σε διαφορετικά μέρη.
Η αρχική ιστορία λάμβανε χώρα στη Μικρά Ασία. Εκεί, ζούσε ένα ευπαρουσίαστο παλικάρι, ο Πύραμος, καθώς και η Θίσβη, που ήταν κόρη του θεού Ασωπού και εξαιρετικά όμορφη. Ο νέος σαν αντίκρυσε την κοπέλα, την ερωτεύτηκε παράφορα και ξεκίνησε να την κυνηγάει με στόχο να την κατακτήσει. Μετά από αρκετή προσπάθεια, πέτυχε τον σκοπό του και κοιμήθηκε μαζί της, ενώ, λίγο αργότερα, εκείνη έμεινε έγκυος. Σε αυτό το σημείο, ανοίγουν δύο παρακλάδια για την τελική έκβαση της ιστορίας. Μια εκδοχή αναφέρει πως εκείνη δεν τον αγαπούσε πραγματικά, γι’ αυτό αυτοκτόνησε. Η αυτοκτονία της ώθησε τον νέο να προβεί σε αντίστοιχη πράξη. Μια άλλη, όμως, διατηρεί την αρνητικότητα της κοπέλας στο ενδεχόμενο να περάσει την υπόλοιπη ζωή της με τον Πύραμο, αλλά ισχυρίζεται πως στράφηκε στη βοήθεια των θεών. Οι θεοί, με τη σειρά τους, αποφάσισαν να μεταμορφώσουν την κοπέλα σε πηγή και το αγόρι σε ποταμό. Τότε, τα νερά της ενώνονταν με τα δικά του και κατέληγαν μαζί στην απέραντη θάλασσα.
Σύμφωνα με τη ρωμαϊκή εκδοχή, καθώς και το βιβλίο του Οβίδιου, η Θίσβη και ο Πύραμος ήταν δύο νέοι που κατοικούσαν σε διπλανά σπίτια στη Βαβυλώνα, όταν βασίλευε η Σεμίραμις. Ήταν σφόδρα ερωτευμένοι ο ένας με τον άλλον, όμως οι γονείς τους δεν ενέκριναν τον γάμο. Για την ακρίβεια, επιδείκνυαν τόση αυστηρότητα στα τέκνα τους που δεν τους επέτρεπαν ούτε να συναντιούνται και ούτε να ανταλλάσσουν ματιές ακόμα και σαν περαστικοί.
Όμως, οι δύο νέοι ανακάλυψαν τον τρόπο. Το μόνο που χώριζε τα σπίτια τους ήταν μια μεσοτοιχία. Εκεί βρήκαν μια μικρή ρωγμή που, ωστόσο, ήταν αρκετή για να επικοινωνούν και να διατηρούν έστω κάποια επαφή. Το πάθος φούντωνε με τον καιρό και –χωρίς να μπορούν να κρατηθούν άλλο– αποφάσισαν να συναντηθούν. Κανόνισαν να περάσουν τα τείχη της πόλης και να βρεθούν σε έναν ψηλό λόφο, στη σκιά μιας φουντωτής μουριάς. Όταν ξημέρωσε αυτή η μέρα, το κορίτσι έφτασε στο σημείο συνάντησης και έμεινε να κοιτάει την πόλη περιμένοντας τον αγαπημένο της. Ώσπου απρόσμενα, μια άγρια λέαινα ξετρύπωσε από τους θάμνους. Η ξαφνική εικόνα του ζώου σόκαρε την κοπέλα, καθώς μέσα από το μισάνοιχτο στόμα του διακρινόταν το αίμα του προηγούμενου γεύματός της. Πανικόβλητη ξεκίνησε να τρέχει. Η απότομη φυγή της είχε ως αποτέλεσμα να πέσει κάτω το πέπλο που κοσμούσε τα μαλλιά της.
Ύστερα από λίγο, έφτασε στο σημείο συνάντησης ο Πύραμος. Φρίκη ένιωσε να τον διαπερνάει τη στιγμή που είδε μπροστά του το άγριο θηρίο. Δεν ήταν, όμως, αυτό που τον τρέλανε, αλλά το γεγονός πως στο στόμα του κρατούσε ένα γυναικείο πέπλο, γεμάτο αίματα και ματωμένες πατημασιές. Επιπλέον, από τα δόντια του ζώου έσταζαν αιμάτινες κηλίδες.
Ο νέος ένιωσε να χάνει τη γη κάτω από τα πόδια. Εφόσον έχασε την αγαπημένη του, τίποτα για εκείνον δεν είχε νόημα. Έβγαλε το σπαθί που είχε στη θήκη του και το κάρφωσε στο στήθος του. Μετά από κάποια ώρα, το κορίτσι ανήσυχο μήπως έχει καταφτάσει ο αγαπημένος της, γύρισε πίσω να τον βρει παρά τον κίνδυνο. Εκεί τον είδε ξαπλωμένο στο πάτωμα με το μαχαίρι μπηγμένο στην καρδιά. Μην μπορώντας να αντέξει τον καημό του, αυτοκτόνησε και η ίδια με το μαχαίρι. Από τότε, λέγεται πως το αίμα των δύο ερωτευμένων πότισε τη μουριά και οι καρποί της βγαίνουν σκουρόχρωμοι, σε ένα χρώμα μωβ και πένθιμο.
Ο Οβίδιος, λοιπόν, αν και επηρεάστηκε από τον αρχικό ελληνικό μύθο, τον άλλαξε και τον ανήγαγε σε ένα έργο υψηλής σημασίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Από την ιστοσελίδα Will wisps, στο «Πύραμος και Θίσβη: μια επική ιστορία αγάπης που ενέπνευσε την παγκόσμια λογοτεχνία», Διαθέσιμο εδώ
- Από την ιστοσελίδα Britannica, στο “Pyramus”, Διαθέσιμο εδώ
- Από την ιστοσελίδα Μηχανή του Χρόνου, στο «Ο ελληνικός μύθος των δύο ερωτευμένων που ενέπνευσε τον Σαίξπηρ να γράψει το «Ρωμαίο και την Ιουλιέτα» και το «Όνειρο Καλοκαιρινής Νυκτός». Ποιοι ήταν οι νέοι που κατέληξαν σε τραγικό θάνατο» Διαθέσιμο εδώ
