Της Μαρίας Ζωγοπούλου,
Υπάρχουν στιγμές που η διάθεσή σου αλλάζει και γίνεται πιο καταθλιπτική, όταν πλησιάζει το καλοκαίρι ή ο χειμώνας; Είναι ένα είδος κατάθλιψης που εμφανίζεται σε ετήσια βάση μόνο εκείνη την περίοδο για κάποιους μήνες και μετά υποχωρεί. Πιο συγκεκριμένα, η εποχική συναισθηματική διαταραχή (SAD) συνιστά μία μορφή κατάθλιψης, η οποία παρουσιάζεται την ίδια περίοδο κάθε χρόνο, και συνήθως παρατηρείται το χειμώνα. Διαφορετικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι γνωστή ως εποχική κατάθλιψη και είναι βασική υπαίτια για τη διάθεση, την όρεξη και τον ύπνο του ατόμου.
Με λίγα λόγια, τα άτομα που επηρεάζονται από αυτή την κατάσταση αισθάνονται ότι χάνουν το ενδιαφέρον τους κυρίως όσο πέφτει η θερμοκρασία και οι μέρες μικραίνουν. Από την άλλη, υπάρχει μία κοινή μορφή της διαταραχής, με διαφορά, όμως, ότι εμφανίζεται την καλοκαιρινή περίοδο και προκαλεί αϋπνία, εκνευρισμό και καταθλιπτικά στοιχεία στη συμπεριφορά του ατόμου τους καλοκαιρινούς μήνες, ενώ υποχωρεί τη χειμερινή περίοδο. Συγκεκριμένα, τα άτομα με εποχική συναισθηματική διαταραχή αντιμετωπίζουν αλλαγές στη διάθεσή τους, κυρίως έχουν χαμηλή διάθεση, απώλεια ενδιαφέροντος για τις καθημερινές δραστηριότητες, μειωμένη ενέργεια, καθώς νιώθουν πολύ συχνά κόπωση, ενώ παρατηρείται, ακόμη, μειωμένη λίμπιντο και δυσκολία στη συγκέντρωση.
Επίσης, αντιμετωπίζουν δυσκολίες με τον ύπνο, καθώς δυσκολεύονται να κοιμηθούν τους μήνες του καλοκαιριού, με αποτέλεσμα να ενισχύεται ο εκνευρισμός τους και να δείχνουν περισσότερο ανήσυχοι. Σημαντικό χαρακτηριστικό αποτελεί η απώλεια της όρεξης, κάτι που έχει σαν κατάληξη την ανθυγιεινή απώλεια βάρους του ατόμου, η οποία μπορεί να επιφέρει περισσότερα προβλήματα τόσο στην ψυχική όσο και στη σωματική υγεία. Αντίθετα, στην εποχική συναισθηματική διαταραχή του χειμώνα παρατηρείται αύξηση της όρεξης, με αποτέλεσμα την αύξηση του βάρους και έντονη υπνηλία τη διάρκεια της ημέρας.
Τι προκαλεί την καλοκαιρινή SAD;
Σύμφωνα με μελέτες που έχουν διεξαχθεί, σημαντικός παράγοντας για την εποχική συναισθηματική διαταραχή είναι το μέρος στο οποίο κατοικούν τα άτομα. Για την ακρίβεια, τα μέρη με ψυχρό κλίμα είναι πιο εύκολο να επηρεάσουν τους ανθρώπους από τη χειμερινή SAD σε σχέση με τους ανθρώπους που κατοικούν σε ζεστό κλίμα. Αξίζει να σημειωθεί ότι στη μελέτη δεν φάνηκε κάποια σύγκριση, όσον αφορά την καλοκαιρινή SAD με το κλίμα που κατοικούν οι άνθρωποι.
Μία διαφορετική προσέγγιση του θέματος ανέφερε ότι η υπερβολική έκθεση στον ήλιο το καλοκαίρι μπορεί να φέρει αλλαγές στη διάθεση, σε συνδυασμό με τη θερμότητα και την υγρασία. Με λίγα λόγια, η Δρ. Χόφμαν υπέθεσε ότι ο δυνατός ήλιος τους καλοκαιρινούς μήνες μπορεί να υπερδιεγείρει τον εγκέφαλο σε μερικά άτομα, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ανησυχίας, αϋπνίας και εκνευρισμού. Σε μία από τις μελέτες που έγιναν, παρατηρήθηκε ότι η εμφάνιση της καλοκαιρινής SAD μπορεί να συμβαίνει λόγω μειωμένων επιπέδων μελατονίνης και σεροτονίνης, με αποτέλεσμα το άτομο να αποδιοργανώνεται από τους ρυθμούς του.
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι να αναφερθεί ότι η καλοκαιρινή SAD, ενώ είναι μία δύσκολη περίοδος για το άτομο που τη βιώνει, καθώς αποτελεί μία έντονη καταθλιπτική διαταραχή, δεν είναι όμως, μία κατάσταση στην οποία το άτομο θα βρίσκεται μόνιμα. Υπάρχουν τρόποι για να αντιμετωπιστεί αυτή η διαταραχή, αλλάζοντας κάποια πράγματα από την καθημερινότητά του. Το πρώτο που θα αναφέρω είναι η βοήθεια ενός ειδικού, θα μπορούσες να μιλήσεις σε έναν ψυχολόγο, ο οποίος θα βοηθήσει να επέλθει αλλαγή στον τρόπο σκέψης και να μπορέσεις να απολαύσεις τον χειμώνα και το καλοκαίρι χωρίς αρνητικό πρόσημο.
Επιπλέον, καλό είναι να μην υπάρχει έντονη έκθεση στον ήλιο, αντιθέτως, είναι προτιμότερη επιλογή η σκιά και τα μέρη που προστατεύουν από το ηλιακό φως. Σημαντικός παράγοντας είναι η άσκηση και η σωστή διατροφή, για να βελτιωθεί η διάθεση και να βοηθήσει στα συμπτώματα της καλοκαιρινής SAD.
Εάν πίστευες ότι δε σου αρέσει το καλοκαίρι, ίσως είναι μία καλή ευκαιρία να καταλάβεις μήπως επηρεάζεσαι από την εποχιακή συναισθηματική διαταραχή του καλοκαιριού και μπορέσεις να απολαύσεις τους καλοκαιρινούς μήνες με πολλούς και διάφορους τρόπους!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Όταν η στενοχώρια του καλοκαιριού είναι πραγματική κατάθλιψη, psychologynow.gr, διαθέσιμο εδώ
- Μήπως έχετε εποχική συναισθηματική διαταραχή (SAD);, jenny.gr, διαθέσιμο εδώ
