Της Ελευθερίας Κωνστάντιου,
Τις τελευταίες ημέρες, το ίντερνετ έχει κατακλυστεί από την είδηση ότι οι ελληνικές θάλασσες, και πιο συγκεκριμένα το Αιγαίο, βρίσκονται αντιμέτωπες με την έξαρση της εμφάνισης μωβ μεδουσών. Τι είναι, όμως, η μωβ μέδουσα και γιατί επικρατεί τέτοιος ντόρος γύρω από την εμφάνισή της; Τα παραπάνω αποτελούν τα βασικά ερωτήματα που έχει σκοπό να απαντήσει το παρόν άρθρο.
Η μωβ μέδουσα
Η μωβ μέδουσα, ή αλλιώς Pelagia noctiluca, αποτελεί είδος μέδουσας και ανήκει στην οικογένεια των Πελαγιδών. Το επιστημονικό της όνομα προέρχεται από τα ελληνικά (pelagia) και από τα λατινικά (noctiluca), και κυριολεκτικά σημαίνει «θαλάσσιος οργανισμός που λάμπει τη νύχτα». Η μωβ μέδουσα απαντάται σε όλο τον κόσμο, αλλά κυρίως ζει σε τροπικές και ζεστές, εύκρατες θάλασσες.
Αν και πρόκειται για θαλάσσιο ον, αυτό δε σημαίνει πως η κολυμβητική της ικανότητα είναι και η καλύτερη δυνατή. Η περιορισμένη αυτή ικανότητα είναι που την οδηγεί —σε ολόκληρα σμήνη— στις κατά τόπους ακτές, προκαλώντας τον τρόμο στους κολυμβητές. Έτσι, αν και είναι ένα μικρό σε μέγεθος είδος, η ύπαρξη μικρών κεντριών, τόσο στα πλοκάμια όσο και στην καμπάνα του, προκαλεί ζωηρή ανησυχία για τα περιστατικά τσιμπημάτων σε ανθρώπους.
Ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο για τις μωβ μέδουσες είναι και οι μεγάλες διακυμάνσεις πληθυσμού που παρατηρούνται στο είδους, αφού αυτό μπορεί να είναι ουσιαστικά μη καταγεγραμμένο σε μια περιοχή για μεγάλο χρονικό διάστημα, μέχρι την ξαφνική εμφάνιση σε τεράστια σμήνη. Τα σμήνη είναι αυτά που προκαλούν και τον περισσότερο τρόμο, καθώς ένα τέτοιο μπορεί να έχει έκταση δεκάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα και να περιλαμβάνει εκατοντάδες χιλιάδες —ή εκατομμύρια— μέδουσες.
Γιατί, όμως, τόση ανησυχία;
Όπως ειπώθηκε και παραπάνω, ένας βασικός λόγος ανησυχίας είναι το ιδιαιτέρως επώδυνο τσίμπημά τους. Έτσι, το πλήθος μωβ μεδουσών που παρατηρείται σε ακτές, σε συνδυασμό με το τσίμπημα, αποτελούν σημαντικό λόγο πλήγματος στον τουρισμό. Παράλληλα, η παρουσία τους επηρεάζει και την αλιεία, αφού, εκτός του ότι εγκλωβίζονται στα δίχτυα, χαλώντας τα, τσιμπάνε και τους αλιείς. Τέλος, σε αρκετές περιπτώσεις έχουν καταγραφεί επιθέσεις σμηνών μεδουσών σε ιχθυοτροφεία, καταστρέφοντάς τα.
Οι μωβ μέδουσες τα τελευταία πέντε χρόνια παρατηρούνται και στη χώρα μας, δημιουργώντας απορίες και φόβο στους παραθεριστές. Σπουδαίο ρόλο στην παρουσία της στα νερά της Μεσογείου, σαφέστατα, παίζει και η κλιματική αλλαγή. Άλλωστε, τα ζεστά νερά ευνοούν την αναπαραγωγή τους και είναι γεγονός ότι η θερμοκρασία στα ελληνικά νερά ανεβαίνει ολοένα και περισσότερο λόγω της κλιματικής αλλαγής. Σίγουρα, όμως, και η υπεραλιεία φέρει μερίδιο ευθύνης, καθώς, λόγω της υπεραλιείας, πολλά ψάρια-κυνηγοί τους έχουν μειωθεί σε πληθυσμό, με αποτέλεσμα ο αριθμός των μεδουσών να αυξάνεται διαρκώς.
Σε καμία περίπτωση δεν θα έπρεπε να δαιμονοποιείται ένας θαλάσσιος οργανισμός, αφού σίγουρα με τον τρόπο του ισορροπεί το οικοσύστημα. Ο φόβος για το επώδυνο τσίμπημά τους είναι λογικός, όμως, επιδεικνύοντας την απαραίτητη προσοχή και τη σωστή ενημέρωση για την παρουσία τους, μπορούμε να συνυπάρξουμε μαζί τους, όπως γίνεται εδώ και χιλιάδες χρόνια, στον πλανήτη μας.
ENΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- «Μωβ Μέδουσες: Δύσκολα γίνονται αντιληπτές, γιατί θεωρούνται από τις πιο επικίνδυνες στη Μεσόγειο», Πρώτο Θέμα, διαθέσιμο εδώ
-
«Μωβ μέδουσα / Πού υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα για πυκνή παρουσία στη θάλασσα», Αυγή, διαθέσιμο εδώ
