Του Δημήτρη Άγα,
Έντονη είναι η κινητικότητα που παρουσιάζουν οι σχέσεις της Κίνας, το τελευταίο διάστημα, με νησιωτικές χώρες της Ασίας και της Ωκεανίας. Πριν από περίπου έναν μήνα, η Κίνα και τα Νησιά του Σολομώντα υπέγραψαν Συμφωνία Ασφαλείας, ενώ, παράλληλα, ο Κινέζος Υπουργός Εξωτερικών Wang Yi βρίσκεται σε περιοδεία σε νησιά, όπως η Σαμόα, τα Φίτζι, η Παπούα Νέα Γουινέα, το Βανουάτου, το Κιριμπάτι, η Τόγκα και το Ανατολικό Τιμόρ.
Παρόλο που η περιοδεία αυτή δεν μπορεί παρά να ικανοποιεί τα συμφέροντά τους, η κινεζική πλευρά δεν παραδέχεται κάτι τέτοιο, προβάλλοντας περισσότερο την ανθρωπιστική πλευρά της κίνησής της. Σύμφωνα με τα λεγόμενά των Κινέζων, εκείνοι δεν έχουν κανέναν σκοπό να δημιουργήσουν στρατιωτικές βάσεις στα νησιά αυτά, όμως, παράλληλα, κανείς δεν ξέρει ακόμα τι συμφωνήθηκε μεταξύ των Κινέζων και των Νησιών του Σολομώντα, αφού η Συμφωνία δεν έχει βγει ακόμη στη δημοσιότητα. Η κυβέρνηση των Νησιών του Σολομώντα υποστηρίζει ότι υπεγράφησαν συμφωνίες για τη συνεργασία στα υγειονομικά θέματα, για τις μετακινήσεις των πολιτών από το ένα κράτος στο άλλο και για τις θεωρήσεις εισόδου των διπλωματών στις δύο χώρες. Πολλοί, όμως, αμφισβητούν ότι το περιεχόμενο των συμφωνιών ήταν μόνο αυτό, θέτοντας στο τραπέζι το ενδεχόμενο της δημιουργίας στρατιωτικών βάσεων και της προσπάθειας της Κίνας να εκμεταλλευτεί τον ορυκτό πλούτο, όχι μόνο των Νησιών του Σολομώντα, αλλά και των άλλων νησιών του Ειρηνικού.
Η Κίνα «γλυκοκοιτάζει» τις περιοχές αυτές και θέλει να επεκτείνει την επιρροή της πάνω τους, πετώντας όσο γίνεται «εκτός παιχνιδιού» τις Η.Π.A. από την ευρύτερη περιοχή του Ειρηνικού. Κανείς ακόμα δεν μπορεί να κατηγορήσει τους Κινέζους, αφού δεν υπάρχουν απτές αποδείξεις για συμφωνίες εκμετάλλευσης των νησιών αυτών. Ωστόσο, οι Κινέζοι κινούνται έξυπνα εδώ και πολλά χρόνια στη συγκεκριμένη περιοχή, έχοντας εξασφαλίσει την εύνοια των κρατών αυτών, οι πολίτες των οποίων δεν μπορούν να δουν με καχυποψία τις κινήσεις τους. Αυτό συμβαίνει, διότι η Κίνα είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος δανειστής τους από το 2009 και μετά, έχοντας δανείσει συνολικά 169 εκατομμύρια δολάρια. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι σπάνια έχουν ζητήσει, σαν αντάλλαγμα για τη βοήθειά τους, οικονομικές και κυβερνητικές μεταρρυθμίσεις στις χώρες αυτές, εκτοξεύοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο στα ύψη την αξιοπιστία τους. Συμπληρωματικά, συμβάλλουν οικονομικά σε έργα υποδομών και στην «ανάρρωση» της χώρας από την κρίση που έφερε η πανδημία του κορωνοϊού. Ταυτόχρονα, καμία αντίστοιχη βοήθεια δεν έχει υπάρξει ακόμα από τις Η.Π.Α., οι οποίες θα αργήσουν πολύ να μπουν στο παιχνίδι της διεκδίκησης της θέσης που κατέχει η Κίνα στην περιοχή. Αλλά και οι όποιες κινήσεις των Η.Π.Α. στον Ειρηνικό δεν συγκινούν ιδιαίτερα τους κατοίκους των χωρών αυτών, που θεωρητικά ευνοούνται από τέτοιες βοήθειες.
Παρά το γεγονός ότι η κινεζική βοήθεια μοιάζει στους πολίτες ανιδιοτελής, στην πραγματικότητα δεν γνωρίζουμε τι πραγματικά διακυβεύεται. Είναι προφανές ότι η Κίνα θα προσπαθήσει πρώτα απ’ όλα να ικανοποιήσει τα συμφέροντά της και όχι να προβεί σε ανθρωπιστικές κινήσεις δίχως ανταλλάγματα. Ο Κινέζος Υπουργός Εξωτερικών Wang προσπάθησε πρόσφατα να ηρεμήσει όσους βλέπουν με καχυποψία τις κινεζικές κινήσεις, συμβουλεύοντάς τους να μην είναι τόσο νευρικοί και αγχώδεις. Την παραπάνω δήλωσή του, ο Wang την έκανε κατά την επίσκεψή του στο Κιριμπάτι, όπου οι δύο χώρες κατέληξαν σε 10 συμφωνίες οικονομικού περιεχομένου.
Η Κίνα, επίσης, φαίνεται πως ενδιαφέρεται έντονα να εμπλακεί στην αλιεία τόνου, που είναι ιδιαίτερα επικερδής και αυτός είναι από τους βασικούς λόγους που προσεγγίζει τις χώρες του Ειρηνικού ωκεανού. Τέλος, η Κίνα πιθανότατα σχεδιάζει και τη δημιουργία ζώνης ελεύθερου εμπορίου με τις χώρες αυτές.
Η Κίνα συνεχίζει να κινείται έξυπνα, επεκτείνοντας την επιρροή της στο μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη. Οι καλές σχέσεις που έχει αποκτήσει με τις χώρες του Ειρηνικού χτίζονται πολλά χρόνια τώρα και η ίδια βγαίνει κερδισμένη από τη στρατηγική της αυτή. Την ίδια ώρα, οι Η.Π.Α. απαντούν κάπως μουδιασμένα στις κινεζικές κινήσεις, έχοντας χάσει πολύτιμο έδαφος, ένα λάθος που θα αντικρίσουν μπροστά τους άμεσα. Η Κίνα γιγαντώνεται με τους ελιγμούς που κάνει και δεν απέχει πολύ το σενάριο, το οποίο λέει ότι σε μερικά χρόνια η ασιατική χώρα θα είναι παγκόσμια υπερδύναμη, παίρνοντας τη θέση των Η.Π.Α. ή έστω φτάνοντας σε σημείο να συγκρίνεται η ισχύς της μαζί τους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- China’s Pacific tour spurs hopes and fears in tiny island nations, aljazeera.com, διαθέσιμο εδώ
- China falls short on big deal in South Pacific but finds smaller wins, npr.org, διαθέσιμο εδώ
