Της Εύης Καραβά,
Η ηθοποιός Κυβέλη —με πλήρες ονοματεπώνυμο Κυβέλη Ανδριανού— υπήρξε μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες στον χώρο του ελληνικού θεάτρου και μέχρι σήμερα η μνήμη της παραμένει αναλλοίωτη στον χρόνο.
Γεννηθείσα τον Ιούλιο του 1887, στη Σμύρνη, από τη νηπιακή της, κιόλας, ηλικία μεγάλωσε με τους θετούς της γονείς, τον Αναστάσιο και τη Μαρία Ανδριανού. Η ίδια κατάλαβε ότι θέλει να ασχοληθεί με το θέατρο, όταν έκανε προσπάθειες να προσφέρει χαμόγελα στους θετούς της γονείς, καθώς είχαν χάσει τον βιολογικό τους γιο. Έτσι, σε ηλικία 14 ετών, αποφάσισε να εγγραφεί στη Δραματική Σχολή του Βασιλικού Θεάτρου.
Όμως, όταν αυτή η σχολή έκλεισε, ο Κωνσταντίνος Χρηστομάνος προσέλαβε την Κυβέλη στον θεατρικό όμιλο της Νέας Σκηνής, η οποία απαρτιζόταν και από άλλους ερασιτέχνες, ανάμεσα στους οποίους υπήρξε και ο περίφημος Άγγελος Σικελιανός. Ο Χρηστομάνος της έδωσε την ευκαιρία να υποδυθεί την Ιουλιέτα και με μια τέτοια εξαίρετη ερμηνεία και εμφάνιση δεν θα μπορούσε να μην συμμετέχει λίγο αργότερα και σε παραστάσεις τραγωδιών, ερμηνεύοντας την «Άλκηστη» του Ευριπίδη και την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή.
Αυτό που έκανε την Κυβέλη να ξεχωρίζει ήταν ότι όσο καθηλωτική ήταν στις τραγωδίες τόσο ήταν και εξίσου στις κωμωδίες. Μάλιστα, κατά το 1906, έτυχε να παίζει στο πλευρό του κωμικού Σαγιώρ, καθώς είχαν δημιουργήσει από κοινού έναν δικό τους Θίασο. Ωστόσο, η Κυβέλη αναχώρησε για τη Γαλλία και, μόλις επέστρεψε, δημιούργησε έναν δικό της. Μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του 1930, η Κυβέλη ανέβασε ουκ ολίγα έργα, είτε ξένων είτε Ελλήνων συγγραφέων.
Το 1908, η Κυβέλη ζήτησε από τον Έλληνα μυθιστοριογράφο Γρηγόριο Ξενόπουλο να διασκευάσει στο θέατρο το διήγημά του «Κόκκινος Βράχος», επειδή της άρεσε η βασική ηρωίδα, Φωτεινή Σάντρη. Ο Ξενόπουλος δέχθηκε την πρόταση της Κυβέλης και έτσι, η τελευταία υποδύθηκε τη Φωτεινή, σημειώνοντας για ακόμα μια φορά επιτυχία και καθιστώντας, με τον τρόπο αυτό, το θέατρο πιο λαμπρό, «πλούσιο» και συνδεδεμένο με τον κόσμο της λογοτεχνίας.
Το σημείο τομής για την ίδια ήταν το διάστημα 1932-1934, όταν και συνεργάστηκε με την αντίπαλό της, Μαρίκα Κοτοπούλη, με την οποία ανέβασαν σοβαρά έργα, όπως «Ο Γυρισμός» του Ο’ Νηλ ή «Το επάγγελμα της κυρίας Γουόρεν» του Σω.
Οι δύο γυναίκες ήταν αντίπαλες όχι μόνο από την καλλιτεχνική οπτική, αλλά και από την πολιτική, καθώς η μεν ήταν «βενιζελική» και η δε «βασιλική». Πάντως, και οι δύο ηθοποιοί αποτέλεσαν για το κοινό τα «ιερά τέρατα» του ελληνικού θεάτρου.
Η Κυβέλη, από το 1933, άρχισε να κάνει την εμφάνισή της και στη μεγάλη οθόνη, με πρώτη την ταινία «Ο κακός δρόμος». Ακολούθησαν «Η Αστέρω» και η ταινία «Άγνωστο» το 1956, στην οποία συμπρωταγωνιστούσε, μεταξύ άλλων, και η εγγονή της, Κυβέλη Θεοχάρη.
Το έτος 1934 αποφάσισε να σταματήσει την καριέρα της, προκειμένου να ακολουθήσει τον μεγάλο της έρωτα, Γεώργιο Παπανδρέου, στη Μέση Ανατολή.
Υπήρξε νυμφευμένη 3 φορές στη ζωή της, πρώτα με τον ηθοποιό Μήτσο Μυράτ, έπειτα με τον επιχειρηματία Κώστα Θεοδωρίδη και, τέλος, με τον γνωστό πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου, πατέρα του Ανδρέα Παπανδρέου. Η Κυβέλη, ως μητριά του Ανδρέα, του είχε ιδιαίτερη αδυναμία, μέχρι και τον θάνατό της.
Η ίδια κατάφερε να αποκτήσει τέσσερα παιδιά, τρία εγγόνια, έξι δισέγγονα και πέντε τρισέγγονα.
Πεθαίνει σαν σήμερα, στις 26 Μαΐου του 1978, σε ηλικία 90 ετών, και τάφηκε στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών. Το ταλέντο της και η σπίθα της, πάντως, για το θέατρο θα μεταδίδεται για πολλά χρόνια, ακόμα στις μεταγενέστερες γενιές.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- «Κυβέλη Ανδριανού-Βιογραφία», sansimera.gr, διαθέσιμο εδώ
- «Κυβέλη: Η μεγάλη Ελληνίδα ηθοποιός έφυγε σαν σήμερα», victory-press.gr, διαθέσιμο εδώ
- Κυβέλη – Ηθοποιός, Βικιπαίδεια, διαθέσιμο εδώ
