Της Δήμητρας Αργυρού,
Η ανάγκη του δικαίου να προσαρμοστεί στη ραγδαία εξέλιξη των οικονομικών συναλλαγών σε παγκόσμιο επίπεδο, έχει οδηγήσει τα τελευταία χρόνια σε μια πρωτοφανή εμφάνιση πολλών διαφορετικών μορφών συμβάσεων. Τα συμβαλλόμενα μέρη, μπορούν να καταρτίζουν τη σύμβαση που επιθυμούν, καθώς και να προσδιορίζουν με ελευθερία το περιεχόμενο της, με βάση και την αρχή ελευθερίας των συμβάσεων, όπως ορίζεται στο άρθρο 361 του Αστικού μας Κώδικα. Ως αποτέλεσμα αυτού του γεγονότος είναι η ανάδειξη πολλών «ανώνυμων» και μη καθορισμένων στον ΑΚ συμβάσεων, που όμως έχουν εδραιωθεί ευρέως στις συναλλακτικές πρακτικές.
Μία από τις παραπάνω συμβάσεις αποτελεί και η σύμβαση “Joint Venture”, που σημαίνει, κατά λέξη, «κοινή επιχείρηση». Πρόκειται για ένωση προσώπων, φυσικών ή νομικών, μέσω τις οποίας επιδιώκεται κοινός σκοπός. Περαιτέρω, είναι μια κοινοπραξία, μια επιχειρηματική συμφωνία από την οποία δύο ή περισσότερα μέρη συγκεντρώνουν τους πόρους τους για την ολοκλήρωση μιας συγκεκριμένης αποστολής. Ένα παράδειγμα μορφώματος joint venture είναι η joint venture Mythos-Fix. Η Μύθος Ζυθοποιία Α.Ε. είναι η δεύτερη μεγαλύτερη ζυθοποιία στην Ελλάδα και μέλος του Ομίλου Εταιριών Carlsberg.
Καθένας από τους συμβαλλομένους είναι υπεύθυνος για τα κέρδη, τις ζημίες και το κόστος που σχετίζεται με αυτήν. Βασικά πλεονεκτήματα αποτελούν: η αμοιβαία ωφέλεια για τους συμβαλλομένους, ο επιμερισμός του επιχειρηματικού κινδύνου, η επίτευξη του κέρδους ως σκοπού της συνεργασίας κτλ. Παράλληλα, πολλές φορές, η ίδρυση τέτοιων μορφωμάτων δίνει τη δυνατότητα στις κοινές επιχειρήσεις να παρακάμπτουν τα αυστηρά καθεστώτα δασμολογικής προστασίας και να απολαμβάνουν φορολογικές απαλλαγές και επιδοτήσεις. Σε αρκετές περιπτώσεις, η δημιουργία joint ventures αποτελεί μοναδική λύση της επέκτασης της επιχειρηματικής δραστηριότητας ξένου επενδυτή σε ορισμένη χώρα, όπου η ύπαρξη επιχειρήσεων αμιγούς ξένης ιδιοκτησίας απαγορεύεται εκ του νόμου.
Ειδικότερα, ως προς τα τυπολογικά χαρακτηριστικά και τη νομική κατασκευή της συμβάσεως αυτής, αναφορικά με τα συμβαλλόμενα μέρη, η θεωρία δέχεται συνήθως μικρό αριθμό ως προς αυτά και, σε περίπτωση in concreto μορφώματος joint venture, µε ασυνήθιστα μεγάλο αριθμό συμβαλλομένων, το πιθανότερο είναι ότι θα υπάρχουν και άλλοι παράγοντες διαφοροποίησής του από την τυπολογία της σύμβασης αυτής. Πρέπει να σημειωθεί πως συμβαλλόμενος σε joint venture μπορεί να είναι ακόμη και νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου.
Ένα άλλο βασικό στοιχείο της συμβάσεως είναι η επιδίωξη κοινού σκοπού. Ειδικότερα, ο τελευταίος μπορεί να είναι εμπορικός, δεν αποκλείεται ωστόσο και η επιδίωξη σκοπού µη εμπορικού. Διαφορετικό, βεβαίως, είναι το ζήτημα του της έμμεσης απόκτησης κερδών από το joint venture. Επίσης, ο κοινός έλεγχος των συμβαλλομένων μερών στην εγκαθιδρυμένη κοινή επιχείρηση θεωρείται απαραίτητη προϋπόθεση για την αναγνώριση της ύπαρξης joint venture. Αν και κάποιοι δέχονται και τη δυνατότητα ατομικού ελέγχου εκ μέρους μίας µόνο εκ των ιδρυτριών. Ο βαθμός ελέγχου που έχει το κάθε μέρος ενδεχομένως συνήθως θα αντικατοπτρίζεται στο ποσοστό κεφαλαιακής συμμετοχής του στην κοινή επιχείρηση.
Οι περισσότερες μορφές joint venture θα εμφανίζονται ως κεφαλαιουχικές εταιρίες, διότι αυτός είναι ο εταιρικός τύπος που ενδείκνυται πρακτικά για την ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας μεγαλύτερης κλίμακας και τα μέρη θα αποβλέπουν στον περιορισμό της ευθύνης στην εταιρική περιουσία ενός αυθύπαρκτου νομικού προσώπου. Πάντως, δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο επιλογής μορφής μιας προσωπικής εταιρίας. Στην περίπτωση των διεθνών joint ventures, ο τύπος της εταιρίας πιθανότατα να καθορίζεται περιοριστικά από το δίκαιο του φιλοξενούντος κράτους.
Η σύμβαση joint venture παραμένει αρρύθμιστη από τον Έλληνα νομοθέτη. Η εμφάνισή της στις συναλλαγές είναι σχετικά πρόσφατη και δεν έχει απασχολήσει ιδιαίτερα ακόμη την ελληνική έννομη τάξη. Σε παγκόσμιο επίπεδο, ωστόσο, η παρουσία των joint ventures στις συναλλαγές είναι εντονότατη και η νομική τους επεξεργασία βρίσκεται ουσιαστικά in statu nascendi.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Joint Venture, διαθέσιμο εδώ
- Οι στρατηγικές ανάπτυξης των επιχειρήσεων, η περίπτωση του joint venture, διαθέσιμο εδώ
-
Joint Venture (JV), διαθέσιμο εδώ
