Του Κέβι Μερκούρη,
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στην τελετή λήξης της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Στρασβούργο, ο Γάλλος Πρόεδρος διατύπωσε την ιδέα του για την ανάγκη δημιουργίας μιας νέας «Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας». Σε μια κρίσιμη περίοδο κατά την οποία δοκιμάζεται η ίδια η ενότητα της Ευρώπης, κυρίως λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, η πρόταση αυτή του Emmanuel Macron φαίνεται να βρίσκει σημαντικούς υποστηρικτές. Ωστόσο, τι μπορεί να σημαίνει στην πράξη η δημιουργία ενός νέου οργανισμού εντός της Ευρωπαϊκής Ηπείρου;
Ο ίδιος ο Macron, μέσα από μια ενθουσιώδη ομιλία που συνέπεσε με την Ημέρα της Ευρώπης, έκανε λόγο για έναν νέο ευρωπαϊκό οργανισμό που θα περιλαμβάνει κράτη-μέλη της Ε.Ε., καθώς και τρίτες χώρες της Γηραιάς Ηπείρου. Με το βλέμμα στραμμένο στην Ουκρανία, ο Γάλλος Πρόεδρος τόνισε την επιβεβλημένη ανάγκη για περαιτέρω ανάπτυξη συνεργασίας μεταξύ της Ε.Ε. και του Κιέβου έξω από το καθεστώς της υποψήφιας προς ένταξη χώρας, που ευελπιστεί να λάβει άμεσα η Ουκρανία. Στο ίδιο πλαίσιο περιλαμβάνονται τόσο η Μολδαβία όσο και η Γεωργία, κράτη που υπέβαλαν επίσης αίτηση ένταξης στην Ε.Ε., μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Ο Emmanuel Macron μίλησε για ευκαιρία ανάπτυξης μιας νέας μορφής συνεργασίας με τα κράτη που ενστερνίζονται τις βασικές ευρωπαϊκές αξίες, καθιστώντας έτσι την «Ευρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα» μια μεταβατική οντότητα για τις υποψήφιες προς ένταξη χώρες. Παράλληλα, δεν παρέλειψε να αναφέρει πως ευπρόσδεκτες είναι και χώρες που αποχώρησαν από την Ε.Ε., αναφερόμενος φυσικά στη Μεγάλη Βρετανία, ο σημαντικός ρόλος του οποίου αναδείχθηκε και πάλι μέσα από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Τέλος, ο ίδιος αποκάλεσε «ιστορική υποχρέωση» τη δημιουργία της νέας αυτής Ευρωπαϊκής Κοινότητας, υποστηρίζοντας πως θα λειτουργήσει θετικά στους τομείς της πολιτικής συνεργασίας και ασφάλειας, της ενεργειακής συνεργασίας, στις υποδομές και στο ζήτημα της μετακίνησης των ανθρώπων με έμφαση στους νέους.
Η πρόταση του Emmanuel Macron φαίνεται να βρίσκει θετική ανταπόκριση από αρκετά κράτη της Ε.Ε.. Κατά το πρώτο του ταξίδι στο εξωτερικό μετά την επανεκλογή του, ο ίδιος επισκέφθηκε τον Γερμανό Καγκελάριο Olaf Scholz στο Βερολίνο. Εκεί, ο Γάλλος Πρόεδρος επανέλαβε την πρόθεση για τη δημιουργία ενός νέου οργανισμού, με τον Καγκελάριο Scholz να χαρακτηρίζει την πρότασή του ενδιαφέρουσα. Τη θετική στάση της Γερμανίας φάνηκε να επιβεβαιώνει και η Υπουργός Εξωτερικών, Annalena Baerbock, κατά τη συνάντησή της στο Κίεβο με τον Ουκρανό ομόλογό της. Παράλληλα, ύστερα από επαφές του Macron με τους ηγέτες της Ιταλίας και των σκανδιναβικών χωρών, φαίνεται να διαμορφώνεται ένα θετικό κλίμα από τα κράτη-μέλη, τα οποία αντιμετωπίζουν τη συγκεκριμένη πρόταση ως εναλλακτική ή, έστω, προσωρινή λύση στο ακανθώδες ζήτημα της διεύρυνσης της Ε..Ε..
Παρόλα αυτά, η ομιλία του Γάλλου Προέδρου άφησε και πολλά ερωτηματικά. Ο Macron δεν ανέφερε συγκεκριμένες προτάσεις, αλλά αρκέστηκε σε γενικές αναφορές σε καίρια ζητήματα, όπως αυτά της ασφάλειας και της ενέργειας. Ένα από τα βασικά ερωτήματα που ανέκυψαν, είναι το κατά πόσο θα μπορούσε να τεθεί σε ισχύ η ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής της Ε.Ε. μεταξύ των νέων μελών της κοινότητας. Επιπλέον, η αναφορά του Γάλλου Προέδρου στην επίτευξη μιας πολιτικής συνεργασίας είναι κατά πολλούς μια τελείως ασαφής πρόταση, η οποία, μάλιστα, επιδέχεται πολλαπλές ερμηνείες. Ενώ, ο Λιθουανός Πρόεδρος Gitanas Nauseda χαρακτήρισε την ιδέα του Emmanuel Macron ως μια προσπάθεια συγκάλυψης της έλλειψης πολιτικής θέλησης για την απόδοση καθεστώτος υποψήφιας χώρας στην Ουκρανία.
Παράλληλα, σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της πρότασης για μια νέα Ευρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα, αναμένεται να διαδραματίσουν οι χώρες των δυτικών Βαλκανίων, που εδώ και χρόνια βρίσκονται στην πόρτα της Ε.Ε.. Συγκεκριμένα, η Σερβία, το Μαυροβούνιο, η Αλβανία και η Βόρεια Μακεδονία είναι οι χώρες που βρίσκονται πιο κοντά στην ένταξη τους στην Ε.Ε., ωστόσο, έχουν δει τις προσπάθειές τους να αποτυγχάνουν μέσα από χρονοβόρες και πολύπλοκες διαδικασίες. Η ερμηνεία, λοιπόν, που θα αποδώσουν τα συγκεκριμένα κράτη θα εξαρτηθεί από μια πιο σαφή και ξεκάθαρη εικόνα που καλείται να προσδώσει ο ίδιος ο Macron στο εγχείρημά του.
Αντιθέτως, για τα κράτη της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και του Κοσόβου, που απέχουν αρκετά από μια ενδεχόμενη ένταξη, οποιαδήποτε προσπάθεια ανάπτυξης περαιτέρω συνεργασίας με την Ε.Ε. αναμένεται να έχει θετικό αντίκτυπο. Αντίστοιχα, ερωτηματικό εγείρεται ως προς τη στάση που θα κρατήσει η Τουρκία, χώρα που, παρά το γεγονός πως είναι εδώ και αρκετό διάστημα υποψήφια προς ένταξη, φαίνεται να απέχει σε μεγάλο βαθμό από τις αρχές και τους στόχους που έχει θέσει η Ε.Ε..
Συμπερασματικά, η ιδέα του Emmanuel Macron για μια νέα Ευρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα βρίσκεται ακόμα σε πρώιμο στάδιο, καθώς τα αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με τη λειτουργικότητά της είναι αρκετά. Ωστόσο, η συγκεκριμένη πρόταση δείχνει να έχει απήχηση μεταξύ των ισχυρών ευρωπαϊκών κρατών. Μένει να φανεί, λοιπόν, πώς θα μπορέσει μια τέτοια προσπάθεια να ενισχύσει τους δεσμούς των τρίτων κρατών με την Ε.Ε. και να ενισχύσει την ευρωπαϊκή τους προοπτική.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Macron floats European ‘community’ open to Ukraine and UK, POLITICO eu, Διαθέσιμο εδώ
- Doubts emerge over Macron’s proposal for new EU ‘community’ of aspiring states, FRANCE 24, διαθέσιμο εδώ
