Tου Θοδωρή Μπουλούμπαση,
Η ορολογία της offshore εταιρείας χρησιμοποιείται για να περιγράψουμε μία, συνήθως, βραχυπρόθεσμη οικονομική δραστηριότητα, η οποία τελείται σε κράτη με ευνοϊκούς φορολογικούς συντελεστές. Δεν είναι υποχρεωτικό οι μέτοχοι ή η δραστηριότητα της συγκεκριμένης εταιρείας να συνδέονται με το μέρος αυτό. Στη γλώσσα μας, η ερμηνεία του όρου αποδίδεται με τη λέξη «υπεράκτια», διότι τα οικονομικά αυτά κέντρα είθισται να βρίσκονται σε νησιωτικά κράτη. Στην ελληνική πραγματικότητα, η έννοια είναι συνδεδεμένη με την ύπαρξη παράνομων δραστηριοτήτων, άλλωστε, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις, όπου ο όρος βρέθηκε στον δημόσιο διάλογο γύρω από σκάνδαλα συσχετισμένα με την πολιτική ζωή του τόπου.
Ο πιο διαδεδομένος μύθος εντός της κοινωνίας μας αφορά το γεγονός ότι απλά και μόνο η ίδρυση και η ιδιοκτησία μιας «υπεράκτιας» εταιρείας αποτελεί για την πλειοψηφία του κοινωνικού μας συνόλου μια παράνομη δραστηριότητα. Τουναντίον, οι διαδικασίες ίδρυσης ακολουθούν όλες τις προβλεπόμενες διαδικασίες, οποιοσδήποτε πολίτης μπορεί να ιδρύσει και να κατέχει μία offshore. Ιστορικά, η δημιουργία αυτών των οικονομικών παραδείσων προέκυψε από την ανάγκη που υπήρχε για αυτά τα μικρά, νησιωτικά κυρίως, κράτη να αναπτυχθούν οικονομικά, χωρίς, ωστόσο, να διαθέτουν τα απαραίτητα οικονομικά κεφάλαια. Επιπλέον, μία ακόμα ανακρίβεια, η οποία διακινείται, είναι αναφορικά με το ύψος των απαιτούμενων κεφαλαίων για την ίδρυση μιας offshore, καθώς και για την πολυπλοκότητα των διαδικασιών. Συστήνονται γρήγορα, χωρίς απαιτούμενη φυσική παρουσία του κατόχου, με ελάχιστο εταιρικό κεφάλαιο, το οποίο, σε περίπτωση που υπάρχει μία ομάδα μετόχων, διαμοιράζεται στον καθέναν, μειώνοντας ακόμα περισσότερο το απαιτούμενο ποσό.
Αναμφίβολα, σύμφωνα και με τις αναφορές διεθνών οργανισμών, όπως ο ΟΟΣΑ, οι offshore εταιρείες λειτουργούν ευνοϊκά για την κάλυψη και ύπαρξη παράνομων οικονομικών δραστηριοτήτων. Το πλέγμα εχεμύθειας αποτελεί βασική «παροχή» μιας υπεράκτιας εταιρείας, δεν υπάρχει υποχρέωση γνωστοποίησης της ταυτότητας των μετόχων, οι οποίοι αρκετές φορές εκπροσωπούνται από ένα παρένθετο άτομο, που λειτουργεί ως διαχειριστής των ενεργειών τους. Ακριβώς αυτό το «προνόμιο» 214.000 ιδιοκτήτες offshore εταιρειών στη «Μέκκα» των φορολογικών παραδείσων τον Παναμά εξανεμίστηκε εν μια νυκτί από τη διαρροή των περίφημων Panama Papers. Τα έγγραφα του Παναμά, τον Απρίλιο του 2016, έβαλαν φωτιά στο παγκόσμιο πολιτικό σκηνικό, καθώς παρείχαν στοιχεία για την ταυτότητα δημοσίων λειτουργών, συμπεριλαμβανομένων και πέντε αρχηγών κρατών ή ηγετών κυβερνήσεων από την Αργεντινή, την Ισλανδία, τη Σαουδική Αραβία, την Ουκρανία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Επιπροσθέτως, ένας καθαρά οικονομικός λόγος ίδρυσης μιας offshore είναι το χαμηλό κόστος λειτουργίας τους, καθώς και οι απλές γραφειοκρατικές διαδικασίες, εν αντιθέσει με την Ελληνική πραγματικότητα, όπου απαιτούνται ενέργειες, όπως εγγραφή στο τοπικό επιμελητήριο, στο Γ.Ε.Μ.Η κ.ο.κ. Για κάθε έτος, τα λειτουργικά κόστη υπολογίζονται γύρω στα πεντακόσια με εξακόσια ευρώ, ποσό το οποίο τροποποιείται ανάλογα με τη χώρα. Τα ιδιαίτερα νομικά χαρακτηριστικά που εμφανίζει η δομή των offshore τις καθιστούν ιδιαιτέρως χρήσιμες για την παγκόσμια επιχειρηματική κοινότητα, καθώς επιτρέπουν στους ιδιοκτήτες να απολαμβάνουν, εκτός της ανωνυμίας, επιπρόσθετα προνόμια. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτών αποτελούν: η δυνατότητα κατοχής λογαριασμού σε συνάλλαγμα, η ελεύθερη μεταβίβαση των μετοχών. Αξίζει να αναφερθεί, επίσης, η αποφυγή διεκδικήσεων συζύγων σε περίπτωση διαζυγίου.
Τέλος, στη χώρα μας, οι εταιρείες offshore έγιναν διαδεδομένες την τελευταία εικοσαετία. Οι τομείς που πρωταγωνιστούν στην ίδρυσή τους είναι η ναυτιλία και το Real Estate. Για τις ναυτιλιακές εταιρείες, εκτός από την προσιτή και χαμηλή φορολόγηση, οι «υπεράκτιες» εταιρείες απλοποιούν τις διαδικασίες νηολόγησης των ναυτιλιακών, καθώς και τις διεθνείς οικονομικές συναλλαγές που διέπουν τις ναυτιλιακές εταιρείες. Συνοψίζοντας, το αποτέλεσμα που εκρέει είναι ότι οι offshore ευνοούν την άνθιση παράνομων οικονομικών δραστηριοτήτων, την αύξηση των κερδών νόμιμων δραστηριοτήτων μέσω μειωμένης φορολογίας, η ίδρυση και λειτουργία τους, όμως, ακολουθούν το πρόσταγμα του νόμου, η χώρα μας, δυστυχώς, έχει πληγεί από την απώλεια κεφαλαίων στο εξωτερικό, οι ευνοϊκότερες φορολογικές πολιτικές «εντός των τειχών» ευελπιστούμε να μειώσουν το κενό αυτό.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- ΥΠΕΡΑΚΤΙΕΣ (OFFSHORE) ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΚΑΙ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ, Accountancy Greece. Διαθέσιμο εδώ
- Υπεράκτια εταιρεία, Wikipedia. Διαθέσιμο εδώ
