Της Εύης Καραβά,
«Μεγάλα κ’ υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη» έγραψε ο σπουδαίος ποιητής Κωνσταντίνος Καβάφης. Τείχη που, στις περισσότερες περιπτώσεις, οι άνθρωποι του παρελθόντος τα έκτισαν για να αποφύγουν ενδεχόμενους κινδύνους, όπως είναι οι εισβολές των εκάστοτε αντιπάλων στα εδάφη τους. Τα τείχη που υπάρχουν σε διάφορες περιοχές του κόσμου δεν αποτελούν αποκλειστικά ένα αξιοθέατο για την κάθε χώρα, αλλά και ολόκληρη πολιτισμική κληρονομιά, καθώς πίσω από αυτά κρύβεται μια σπουδαία ιστορία, που δεν πρέπει να αψηφούμε. Κατά πόσο, όμως, γνωρίζουμε την πραγματική αλήθεια πίσω από πασίγνωστα τείχη; Για αυτό τον λόγο και στο παρόν άρθρο παρατίθεται το παρελθόν μερικών από αυτών.
Τείχος του Βερολίνου
Μετά τη λήξη του Β’ Παγκόσμιου πολέμου, το 1945, η ηττημένη Γερμανία χωρίστηκε σε 4 ζώνες, που την καθεμία έλεγχε μια από τις νικήτριες χώρες (Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Σοβιετική Ένωση και Η.Π.Α.). Η Σοβιετική Ένωση πήρε την απόφαση να αναλάβει την επίβλεψη του Βερολίνου, πρωτεύουσας της Γερμανίας. Με την πάροδο του χρόνου, ο γερμανικός λαός αντιδρούσε όλο και εντονότερα στο καθεστώς των Σοβιετικών και αυτό είχε ως αποτέλεσμα την έξαρση του φαινομένου της φυγής των Ανατολικογερμανών προς τη Δύση.
Ως αντίποινα, οι αρχές της Ανατολικής Γερμανίας και της Σοβιετικής Ένωσης συμφώνησαν από κοινού πως η ανέγερση ενός φράκτη που θα χώριζε το Ανατολικό και το Δυτικό μέρος του Βερολίνου ήταν απαραίτητη. Ο φράκτης κατασκευάστηκε τον Αυγούστου του 1961 και δεν πρέπει να παραλειφθεί το γεγονός πως, όταν οι σχέσεις ανάμεσα στην Ανατολική και Δυτική Γερμανία επιδεινώθηκαν περισσότερο, το συρματόπλεγμα του φράκτη αντικαταστάθηκε με τείχος από μπετόν, ως και 2 μέτρα ύψος.
Η ανάσα για τον Γερμανικό λαό ήρθε στα μέσα της δεκαετίας του 1980, όταν, με την άνοδο του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ στην ηγεσία της Σοβιετικής Ένωσης, αποφασίστηκε το άνοιγμα των συνόρων του σοβιετικού χώρου του Βερολίνου προς τη δυτική Ευρώπη. Η ημερομηνία της 9ης Νοεμβρίου 1989 παραμένει ανεξίτηλη στο μυαλό όλων μας, καθώς τότε η κυβέρνηση της Ανατολικής Γερμανίας, παίρνοντας θάρρος από τις τακτικές που ακολούθησε ο Γκορμπατσόφ, αποφάσισε να ανοίξει τα σύνορά της προς τη Δύση. Έτσι, το τείχος αυτό δεν είχε λόγο ύπαρξης και άρχισε να κατεδαφίζεται.
Το σίγουρο είναι ότι το παράδειγμα του τείχους του Βερολίνου είναι ένα μήνυμα που μας υπενθυμίζει, ότι στο τέλος της ημέρας το δικαίωμα στην ελευθερία υπερισχύει έναντι σε οτιδήποτε προσπαθεί να το καταπατήσει. Το Τείχος του Βερολίνου αποτελεί, χωρίς αμφιβολία, το πιο γνωστό τείχος στην Ευρώπη και η ιστορία του θα ευαισθητοποιεί πολλές γενιές ακόμη.
Τείχος του Μεξικού
Ας ταξιδέψουμε τώρα προς την Κεντρική Αμερική. Το τείχος αυτό, ή αλλιώς φράκτης, άρχισε να κατασκευάζεται το 1991 για να αποφευχθεί, όσο ήταν δυνατόν, η παράνομη μετανάστευση από το Μεξικό προς τις Η.Π.Α. Επομένως, καταλαβαίνουμε αβίαστα ότι είναι ένας συνοριακός φράκτης που χωρίζει τις δύο αυτές χώρες. Οι εργασίες σταμάτησαν το 2010, εξαιτίας της οικονομικής δυσπραγίας. Μέχρι τότε, η κατασκευή του κόστισε 3 δις δολάρια, ενώ κάλυπτε απόσταση 1.000 χιλιομέτρων. Έχει ύψος 5 μέτρων και είναι αυστηρά εξοπλισμένο με κάμερες και ραντάρ. Το 2005, έχασαν περίπου 500 άνθρωποι τη ζωή τους, προσπαθώντας να περάσουν στις Η.Π.Α. Οπότε, παρατηρούμε άλλη μια περίπτωση που τα δικαιώματα των ατόμων θυσιάστηκαν στον βωμό των κυβερνητικών αποφάσεων.
Τείχη της Κωνσταντινούπολης
Η κατασκευή τους ξεκίνησε το 408 μ.Χ., υπό την επίβλεψη του Έπαρχου Ανθέμιου, και ολοκληρώθηκε το 423 μ.Χ., όταν βασίλευε ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος Β’, ο οποίος τότε ήταν μόλις 12 ετών (!). Τα τείχη αυτά χτίστηκαν για λόγους προστασίας και άμυνας της αυτοκρατορίας, καθ’ όλη τη διάρκεια του Μεσαίωνα, καθώς απειλείτο από ξένους επιδρομείς. Ένας φονικός σεισμός το 447 μ.Χ. κατέστρεψε σχεδόν 60 πύργους και επειδή οι Βυζαντινοί απειλούνταν από τους Ούννους, το επισκεύασαν ταχύτατα, μέσα σε ένα διάστημα 2 μηνών. Αξίζει να αναφερθεί ότι το τείχος αυτό είχε μήκος 6.500 μέτρων και μέσα σε αυτό υπήρχαν πολλά λατομεία, στα οποία αρκετοί Βυζαντινοί δούλευαν.
Σινικό τείχος της Κίνας
Φυσικά, στη λίστα αυτή δεν θα μπορούσε να μην γίνει αναφορά στο Σινικό τείχος, ένα από τα πιο γνωστά αξιοθέατα παγκοσμίως. Άρχισε να κτίζεται τον 7ο αιώνα π.Χ. για να φυλαχθεί ο κινεζικός λαός από τις επιδρομές μογγολικών και τουρκικών φύλων, αλλά η σημερινή του μορφή οφείλεται στη δυναστεία Μινγκ (14ος-17ος αιώνας μ.Χ.). Το τείχος, σύμφωνα με μια σύγχρονη μέτρηση, έχει συνολικό μήκος 21.196 χιλιόμετρα και αποτελείται ακόμα από λόφους και ποταμούς. Τέλος, κάθε πύργος που υπάρχει στο τείχος αυτό έχει οπτική επαφή τόσο με τον προηγούμενο όσο και με τον επόμενο.
Εδώ και χρόνια, επικρατεί η φήμη ότι το Σινικό τείχος γίνεται αντιληπτό με γυμνό μάτι από τον δορυφόρο της Γης, τη σελήνη. Κατά πόσο, όμως, ισχύει κάτι τέτοιο; Στο ερώτημα αυτό επικρατεί μια σύγχυση ανάμεσα στους αστροναύτες, καθώς ορισμένοι επισήμαναν ότι κατάφεραν να διακρίνουν το Σινικό τείχος, ενώ αντίθετα κάποιοι άλλοι διαφώνησαν με τους πρώτους. Το τι ισχύει τελικά ίσως να μην το μάθουμε ποτέ (εκτός και αν ταξιδέψουμε και εμείς οι ίδιοι κάποτε στο διάστημα), αλλά τουλάχιστον οι πιθανότητες να ταξιδέψουμε στην Κίνα και να δούμε από κοντά το Σινικό τείχος είναι πολύ περισσότερες!
Κάθε φορά που είμαστε έτοιμοι να τραβήξουμε φωτογραφία ένα τείχος — και όχι μόνο —, πρέπει πρώτα να έχουμε λάβει υπόψιν μας την ιστορία που κρύβεται πίσω από αυτό, γιατί μόνο έτσι, μαζί με τη φωτογραφία του αξιοθέατου, θα «απαθανατίζουμε» και τη λαμπρή ιστορία του, η οποία είναι χρήσιμο να συνεχίζει να διαιωνίζεται και στις επόμενες γενιές, καθώς μόνο έτσι θα αποφευχθούν λάθη του παρελθόντος.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- «Το Τείχος του Βερολίνου», sansimera.gr, διαθέσιμο εδώ
- «Ο φράχτης που χωρίζει τις ΗΠΑ από το Μεξικό [photos]», mentality10.com, διαθέσιμο εδώ
- «Τα τείχη της Κωνσταντινούπολης», cognoscoteam.gr, διαθέσιμο εδώ
- «Σινικό Τείχος, η μεγαλύτερη παγκοσμίως ανθρώπινη κατασκευή», versustravel.eu, διαθέσιμο εδώ
