Tης Εύης Τσάκαλη,
Όπως έγραψα και στο άρθρο μου για τα αποτελέσματα του δεύτερου γύρου των προεδρικών εκλογών, ο γαλλικός λαός αποδείχθηκε καλύτερος από τον λαϊκισμό και την ωραιοποιημένη ρητορική μίσους της Marine Le Pen και το χαστούκι στην ακροδεξιά ήρθε και πάλι. Τα χαρμόσυνα νέα, όχι μόνο για τη Γαλλία αλλά και για την Ευρώπη, εξαπλώθηκαν ταχύτατα και τα συγχαρητήρια μηνύματα ηγετών κρατών προς τον Emmanuel Macron να κατακλύζουν την ψηφιακή σφαίρα. Για έναν από αυτούς τους ηγέτες, όμως, η «Ωδή στη Χαρά» που συνόδευσε την είσοδο του Macron στο Champ de Mars δεν ήταν μουσική στα αυτιά του: και ο λόγος γίνεται για τον Vladimir Putin.
Το ιδιαίτερο μήνυμα με τη διπλή ανάγνωση
Ο Ρώσος Πρόεδρος συνεχάρη, με τη σειρά του, τον Macron, σε αυτό δεν αποτέλεσε εξαίρεση. Ωστόσο, η διατύπωση που επέλεξε ήταν μάλλον αμφίσημη: «Σας εύχομαι ειλικρινά επιτυχία στην πολιτική σας δράση, αλλά και καλή υγεία». Σίγουρα δεν είναι και ο πιο συνηθισμένος τρόπος να συγχαρεί ένας πολιτικός αρχηγός έναν ομόλογό του, κυρίως όσον αφορά το δεύτερο σκέλος. Αυτή η ευχή για «καλή υγεία» έκανε πολλούς να ανιχνεύουν μια υποβόσκουσα (ή όχι και τόσο) απειλή στον τόνο του Putin και, ως εκ τούτου, να αναρωτιούνται για την ερμηνεία της. Παρ’ όλα αυτά, ένα μέρος του γαλλικού τύπου κάνει λόγο για απόπειρα του Ρώσου Προέδρου να διατηρήσει τους τύπους ευγένειας, συγκρίνοντας την επιλογή διατύπωσής του με την αντίστοιχη ευχή του στον Yoon Seok–youl στις 10 Μαρτίου («επιτυχία, καλή υγεία και ευημερία»), σχεδόν επί λέξει ίδια με εκείνη που θα έδινε στον Πακιστανό Πρωθυπουργό στις 12 Απριλίου.
Η κοινή γνώμη δεν ανέμενε, όμως, το συγχαρητήριο μήνυμα του Putin με τη διπλή ανάγνωση, για να εκλάβει τη δυσαρέσκειά του απέναντι στο αποτέλεσμα των γαλλικών προεδρικών εκλογών. Μια δυσαρέσκεια που η κάλπη δεν ανέδειξε την υποψήφια, με την οποία αντάλλασσαν χειραψίες στη Μόσχα το 2017, παραμονές των τότε προεδρικών εκλογών, κι ας προέβαινε –μετά από μία πενταετία– στη δήλωση: «Δεν έχω φιλικούς δεσμούς με τον Vladimir Putin, τον οποίο έχω γνωρίσει μία φορά στη ζωή μου, δεν έχω ούτε οικονομικούς δεσμούς με εκείνον».
Το προαναφερθέν είναι τουλάχιστον διαπραγματεύσιμο και σε αυτό πάτησε ο Emmanuel Macron στο debate ανάμεσα στους δύο γύρους, στις 20 Απριλίου, προσάπτοντας στην αντίπαλό του τους δεσμούς της με τη Ρωσία. Επέμεινε κυρίως στο δάνειο που είχε πάρει η ακροδεξιά υποψήφια το 2014 από μια ρωσοτσεχική τράπεζα: το χρέος της αυτό θα την καθιστούσε –σε περίπτωση εκλογής της– μια Πρόεδρο με δεμένα τα χέρια σε ό,τι θα αφορούσε τις σχέσεις της Γαλλίας με το Κρεμλίνο.
Οι δηλώσεις θαυμασμού
Όσο κι αν προσπάθησε να κρατήσει μια πιο διπλωματική στάση ενόψει του πολέμου στην Ουκρανία, η Marine Le Pen δεν μπορεί να σβήσει το ρωσόφιλο παρελθόν (;) της. Ενδεικτικές δηλώσεις της σε γαλλικά και διεθνή μέσα συνθέτουν ένα χρονικό μιας (ρωσικής) αγάπης, που είναι αμφίβολο να έσβησε εντός ολίγων μηνών:
13 Οκτωβρίου 2011 (σε συνέντευξη στη ρωσική εφημερίδα Kommersant):
«Δεν μπορώ να κρύψω πως, σε έναν βαθμό, θαυμάζω τον Vladimir Putin[…] Πρέπει να αναπτύξουμε μια σχέση με τη Μόσχα, έχουμε πολλά κοινά συμφέροντα, τόσο σε πολιτισμικό όσο και σε στρατηγικό επίπεδο».
1η Οκτωβρίου 2015, μία ημέρα μετά την επέμβαση της Ρωσίας στη Συρία (σε συνέντευξη στον γαλλικό ραδιοφωνικό σταθμό Europe 1):
«Αυτές οι αμφιβολίες που εκφράζονται για τα ρωσικά χτυπήματα και η έρευνα που άνοιξε η Γαλλία συμβάλλουν στην απαξίωση της δράσης του Vladimir Putin. Η Γαλλία θα έπρεπε να είχε κάνει αυτό που κάνει η Ρωσία».
3η Ιανουαρίου 2017 (σε συνέντευξη στο BFMTV):
«Δεν πιστεύω απολύτως ότι υπήρξε παράνομη προσάρτηση της Κριμέας. Έγινε δημοψήφισμα, οι κάτοικοι επιθυμούσαν να επανενταχθούν στη Ρωσία».
5 Φεβρουαρίου 2021, τρεις μέρες αφότου ο Alexei Navalny καταδικάστηκε σε τριάμισι χρόνια στη φυλακή (σε συνέντευξη στο BFMTV):
«Θα δυσκολευτούμε να ζητήσουμε από το δικαστικό σύστημα μιας ξένης χώρας να απελευθερώσει κάποιον [τον Alexei Navalny]. Ωστόσο, ζητώ από τη Ρωσία να προσέξει τα δικαιώματα του κατηγορούμενου, του κ. Navalny, ο οποίος δικάστηκε έχοντας παραβιάσει τους κανόνες του δικαστικού ελέγχου του (…). Αυτό, όμως, δεν έχει πολλή σχέση με την πολιτική».
ENΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Présidentielle: l’étrange message de félicitations de Vladimir Poutine à Emmanuel Macron, Midi Libre, διαθέσιμο εδώ
- Quels sont les liens de Marine Le Pen avec la Russie de Vladimir Poutine ?, Le Monde, διαθέσιμο εδώ