Της Σταυρούλας Παπαποντικού,
Το τελευταίο διάστημα η έννοια της βιωσιμότητας και της γαλάζιας ανάπτυξης αποτελούν γνώριμες έννοιες και θεμελιώδη επιδίωξη για κάθε κοινωνία. Υπό το πρίσμα αυτό, ο Δήμος Πειραιά αξιοποιεί τη δύναμή του, επενδύοντας στη Γαλάζια Ανάπτυξη.
Γαλάζια Ανάπτυξη
Εν αρχή, χρησιμοποιώντας τον όρο «Γαλάζια Ανάπτυξη», εννοούμε τη μακροπρόθεσμη στρατηγική για την ενθάρρυνση της βιωσιμότητας του θαλάσσιου και ναυτιλιακού τομέα. Η στρατηγική αναγνωρίζει ότι οι θάλασσες και οι ωκεανοί είναι μοχλοί της ευρωπαϊκής οικονομίας με μεγάλο δυναμικό για καινοτομία και ανάπτυξη. Η στρατηγική της Γαλάζιας Ανάπτυξης έχει ως σκοπό την περαιτέρω διεύρυνση της έξυπνης, βιώσιμης και ολοκληρωμένης ανάπτυξης, λειτουργώντας υπέρ των ευκαιριών απασχόλησης στην ευρωπαϊκή ναυτιλιακή οικονομία.
Βασικές συνιστώσες της Γαλάζιας Ανάπτυξης είναι:
- Η Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική και τα μέτρα που περιλαμβάνει. Το περιεχόμενό της αφορά: γνώσεις για τη θάλασσα, θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό και ολοκληρωμένη θαλάσσια επιτήρηση.
- Οι στρατηγικές για τις θαλάσσιες λεκάνες (α. Αδριατική Θάλασσα και Ιόνιο Πέλαγος, β. Αρκτικός Ωκεανός, γ. Ατλαντικός Ωκεανός, δ. Βαλτική Θάλασσα, ε. Εύξεινος Πόντος, στ. Μεσόγειος Θάλασσα, ζ. Βόρεια Θάλασσα), με γνώμονα τη διασφάλιση του βέλτιστου συνδυασμού από μέτρα προώθησης της βιώσιμης ανάπτυξης.
- Οι στρατηγικές για τους πέντε (5) τομείς προτεραιότητας της Γαλάζιας Οικονομίας (α. Γαλάζια ενέργεια, β. Υδατοκαλλιέργεια, γ. Θαλάσσιος, παράκτιος τουρισμός και τουρισμός με κρουαζιερόπλοια, δ. Θαλάσσιοι ορυκτοί πόροι, ε. Γαλάζια βιοτεχνολογία).
Για την προάσπιση της γαλάζιας ανάπτυξης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο Εκτελεστικός Οργανισμός Καινοτομίας Και Δικτύων (ΙΝΕΑ) είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση θεμάτων αφορώντων με τις μεταφορές και την ενέργεια, στο πλαίσιο «Ενίσχυση της καινοτομίας για τις αναδυόμενες δραστηριότητες Γαλάζιας Ανάπτυξης». Ο INEA διέκοψε τη λειτουργία του στις 31 Μαρτίου 2021. Έπειτα, ο Ευρωπαϊκός Εκτελεστικός Οργανισμός για το Κλίμα, τις Υποδομές και το Περιβάλλον (CINEA) ιδρύθηκε την 1η Απριλίου 2021, για να αναλάβει το χαρτοφυλάκιο του παλαιού τύπου του, καθώς και πρόσθετα προγράμματα χρηματοδότησης της ΕΕ. Οι προσκλήσεις υποβολής προτάσεων έργων που διαχειρίζεται το INEA έχουν κλείσει. Συνολικά επτά έργα έχουν επιλεγεί για χρηματοδότηση: Bridges, Dexrov, Grace, Lincoln, Maribe, Muses, Nexus.
Σύμφωνα με μελέτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι δυνατότητες της Γαλάζιας Ανάπτυξης επηρεάζονται από τις επιδόσεις των υφιστάμενων και αναδυόμενων συστάδων (cluster) της Γαλάζιας Οικονομίας (χωρική συγκέντρωση ομοειδών ή συμπληρωματικών επιχειρήσεων), που δραστηριοποιούνται σε ποικίλους θαλάσσιους τομείς στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Έτσι, οι συνεργατικοί σχηματισμοί θεωρούνται βασικοί για τη Γαλάζια Ανάπτυξη, εφόσον η ανάπτυξη θαλάσσιων οικονομικών τομέων συναρτάται από τη δημιουργία διασυνδέσεων μεταξύ των τοπικών παραγόντων και την ενίσχυση του αναπτυξιακού δυναμικού. Η παράμετρος αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική για τον Πειραιά.
Γαλάζια Ανάπτυξη και Πειραιάς
Ο Πειραιάς, όντας στο επίκεντρο των κορυφαίων ναυτιλιακών δυνάμεων του κόσμου, αποτελεί ένα αρκετά ανεπτυγμένο με υψηλή ειδίκευση λιμάνι, ως προς την παραγωγή συστάδων θαλάσσιας οικονομίας, παγκοσμίως διασυνδεδεμένη. Επωφελείται δε από τη γειτνίαση, με την πρωτεύουσα της χώρας, όπου εκτός των εμπορικών προνομίων, προσφέρει επιπρόσθετες ευκαιρίες διασύνδεσης, μετεξελισσόμενη σε συστάδα θαλάσσιας οικονομίας. Πλέον, δεδομένων των δυσχερειών σε αναπτυξιακές δυνατότητες που έχει επιφέρει η οικονομική κρίση, μοιάζει να μπορούν να ευδοκιμήσουν ολοκληρωμένες στρατηγικές που θα εκμεταλλεύονται τα δυνητικά πλεονεκτήματα του Πειραιά, αξιοποιώντας και τις αντίστοιχες πρόνοιες και πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το Blue Lab, λοιπόν, κατάφερε να αποτελέσει την εναρκτήρια προσπάθεια ως κέντρο, που δρα προωθητικά και υποστηρικτικά χάριν της επιχειρηματικής καινοτομίας σε αποκλειστικότητα για τη Γαλάζια Ανάπτυξη στην Ελλάδα. Πρόκειται για μια εμβληματική πρωτοβουλία του Δήμου Πειραιά που σκοπό έχει να αποτελέσει ακρογωνιαίο λίθο για την ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών σχημάτων, ιδεών και προϊόντων με χρήση προηγμένης τεχνολογίας, πάντα με γνώμονα τη Γαλάζια Oικονομία.
Έχουμε να κάνουμε με έναν χώρο σύγχρονο και τεχνολογικά προηγμένο, παρακινώντας το νεανικό κοινό για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους σχετικά με τεχνολογικές και επιχειρηματικές δράσεις. Αυτό στοχεύει άμεσα στην καλλιέργεια του καινοτομικού και επιχειρηματικού πνεύματος.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Εσωτερικών, η καινοτομία του Blue Lab εντοπίζεται σε δύο βασικά χαρακτηριστικά. Πρώτον, περιρρέουσα έμφαση δίνεται στη Γαλάζια Ανάπτυξη, ως στρατηγική μακροπρόθεσμης διάρκειας για την ΕΕ, για να μπορέσει να στηριχθεί η βιώσιμη ανάπτυξη στον θαλάσσιο και ναυτιλιακό χώρο. Δεύτερον, επιτυγχάνεται ο συνδυασμός της διάθεσης υψηλής τεχνολογίας με υπηρεσίες επιτάχυνσης επιχειρήσεων. Ο συγκερασμός αυτός επιτρέπει στο Κέντρο να προσφέρει στους συμμετέχοντες την απαραίτητη γνώση και βοήθεια για την οικοδόμηση της επιχείρησής τους αλλά και όλο τον εξοπλισμό, το υλικό και την καθοδήγηση που απαιτείται για την ανάπτυξη δοκιμαστικών προϊόντων, κάτι που δεν υπάρχει ανάλογα κέντρα καινοτομίας.
Παρέχει, χωρίς αντίτιμο, σεμινάρια τεχνολογίας προς όλους τους ενδιαφερόμενους πολίτες (τρισδιάστατος σχεδιασμός, εκτύπωση και αυτοματισμοί), δωρεάν εκπαιδευτικές ξεναγήσεις σε σχολεία, εκπαιδευτικούς οργανισμούς και ιδρύματα, ενώ διανέμει εξοπλισμό σε εξοικειωμένους χρήστες. Τέλος, παρέχει ακόμη δωρεάν εκπαίδευση ή και υποστήριξη νέων επιχειρηματικών ιδεών (tutorials, mentoring, coaching).
Με βάση το όραμα για τη Γαλάζια Ανάπτυξη και προκειμένου να επιτευχθεί η εδραίωση της Γαλάζιας Οικονομίας ως βασικού παράγοντα της ανάπτυξης του Πειραιά, της ευρύτερης περιοχής του, της Περιφέρειας και της Χώρας, η Στρατηγική για τη Γαλάζια Ανάπτυξη επικεντρώνεται στους εξής στόχους:
- Διαμόρφωση τόσο του πλαισίου όσο και μέσων, τα οποία και διευκολύνουν την αποτελεσματική συνεργασία για ενδιαφερόμενους και, συνάμα, εμπλεκόμενα μέρη σε επίπεδα διαφορετικά ως προς τον σχεδιασμό, αλλά και τη λήψη αποφάσεων.
- Προώθηση μέσω αυτού της γνώσης και της δεξιότητας του ανθρώπινου δυναμικού, προκειμένου να αναπτυχθεί η Γαλάζια Οικονομία.
- Προώθηση της γαλάζιας επιχειρηματικότητας και ενίσχυση της έρευνας, της ανάπτυξης και της καινοτομίας σε δραστηριότητες της Γαλάζιας Οικονομίας.
- Βελτίωση όχι μόνο του (χωρικού) σχεδιασμού αλλά και υποδομών, οι οποίες στοχεύουν στη βιώσιμη και έξυπνη ανάπτυξη.
- Ανάδειξη του Πειραιά ως ένας κόμβος ενημέρωσης και διάχυσης ακόμη γνώσεων και πληροφοριών σε ζητήματα καινοτομίας γαλάζιας επιχειρηματικότητας και ασφαλώς της Γαλάζιας Ανάπτυξης.
Ο χρονικός ορίζοντας του Σχεδίου είναι μεσο-μακροπρόθεσμος και αφορά το χρονικό διάστημα έως το 2024. Η διάρκεια αυτή καθορίζεται λαμβάνοντας υπόψιν την περίοδο αναφοράς του επόμενου Επιχειρησιακού Προγράμματος του Δήμου. Παράλληλα, επηρεάζει και το γεγονός ότι η ολοκλήρωση των έργων που χρηματοδοτούνται από Κοινοτικούς πόρους, κάτι που απαιτεί κατ’ ελάχιστο μία ολόκληρη προγραμματική περίοδο (με χρήση του κανόνα ν+3). Για την παρακολούθηση του σχεδίου δράσης που περιλαμβάνεται στη Στρατηγική προβλέπονται αντίστοιχοι δείκτες.
Η ομάδα του Βlue Lab συνεχίζει το έργο της και καθημερινά υποδέχεται καινοτόμες ιδέες, αφουγκράζεται τις ανάγκες τους, υποστηρίζοντάς τες μέσα από τις υπηρεσίες που προσφέρει. Συγχρόνως, αναπτύσσει συνεχώς νέες συνεργασίες με φορείς και οργανισμούς που υπηρετούν τον ίδιο σκοπό, δηλαδή, την καλλιέργεια και υποστήριξη της Καινοτομίας και της Επιχειρηματικότητας, και σχεδιάζει νέες δράσεις δικτύωσης και μεταφοράς τεχνογνωσίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Blue Lab: Ένα γαλάζιο εργαστήριο Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας, Διαθέσιμο εδώ
- Sustainable blue economy: A new approach for a sustainable blue economy in the EU, European Commission, Διαθέσιμο εδώ
- Δήμος Πειραιά, Στρατηγική για τη Γαλάζια Ανάπτυξη του Δήμου Πειραιά 2018-2024,Διαθέσιμο εδώ
- Blue Growth, Innovation And Networks Executive Agency, Διαθέσιμο εδώ
- Blue Growth Study – Scenarios and drivers for Sustainable Growth from the Oceans, Seas and Coasts, European Commission, Διαθέσιμο εδώ
