Της Νικολέττας Παπαθανασίου,
Με ένα συνονθύλευμα συναισθημάτων φαίνεται να αποτυπώνεται η κατάσταση που επικρατεί στην επιστημονική κοινότητα, έπειτα από την έξαρση κρουσμάτων μιας οξείας μορφής ηπατίτιδας που προσβάλλει τα παιδιά. Σύμφωνα με τα παρουσιαζόμενα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας επιστημονικά δεδομένα, μέχρι στιγμής έχουν καταγραφεί τουλάχιστον 169 περιστατικά σε 11 χώρες, με την πλειοψηφία αυτών να απαντάται στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η μεταμόσχευση ήπατος κρίθηκε απαραίτητη και αποτέλεσε την εφαρμοσθείσα θεραπευτική επιλογή στα 17 εξ αυτών, ενώ δυστυχώς ένας ασθενής κατέληξε από ηπατική ανεπάρκεια. Το ηλικιακό φάσμα των νοσούντων παιδιών κυμαίνεται από λίγων μηνών έως και 16 ετών, ενώ φαίνεται πως χαρακτηριστικά όπως το φύλο και η εθνικότητα δεν σχετίζονται με τη συχνότητα εμφάνισης της νόσου. Ιδιαίτερες ανησυχίες εγείρει το γεγονός πως τα περιστατικά αφορούν υγιή παιδιά χωρίς υποκείμενα νοσήματα, ενώ αυτή η μορφή της ηπατίτιδας ενέχει σοβαρότατες επιπλοκές.
Στην πλειοψηφία τους, οι μικροί ασθενείς προσήλθαν στις μονάδες υγείας με κλινικές εκδηλώσεις που αφορούν το γαστρεντερικό σύστημα. Συμπτώματα όπως οι εμετοί, οι υδαρείς κενώσεις και το κοιλιακό άλγος απαντώνται σε όλες τις περιπτώσεις. Ορισμένοι νοσούντες, μάλιστα, εμφανίζουν και ίκτερο, δηλαδή εναπόθεση κίτρινης χρωστικής στο δέρμα και τους οφθαλμούς, γεγονός που καταδεικνύει πως υφέρπει ηπατική βλάβη.
Η παθογένεια αυτής της ιδιάζουσας ηπατικής φλεγμονής δεν έχει διασαφηνιστεί. Την περιέργεια των επιστημόνων εξάπτει το γεγονός πως κανένας από τους υπεύθυνους ιούς που προξενούν τους γνωστούς τύπους ηπατίτιδας —A, B, C και D— δεν έχει ανιχνευθεί στο σύνολο των προσβληθέντων παιδιών. Εντούτοις, τα επιστημονικά στοιχεία που αναδύθηκαν, έπειτα από τη διενέργεια μιας πληθώρας εξετάσεων —αίματος, ουρίας, κοπράνων, βιοψίας ήπατος—, οδήγησαν την επιστημονική κοινότητα στη διατύπωση ορισμένων εικασιών και ισχυρισμών.
Ειδικότερα, σε τουλάχιστον 74 εξεταζόμενα ληφθέντα δείγματα εντοπίστηκε ένας παθογόνος μικροοργανισμός, ο αδενοϊός 41. Οι αδενοϊοί συνιστούν μια ομάδα ιών που προσβάλλουν τόσο τους ανθρώπινους όσο και τους ζωικούς οργανισμούς. Η λοίμωξη από αδενοϊό αποτελεί ένα σύνηθες φαινόμενο που λαμβάνει χώρα κατά την παιδική κυρίως, ηλικία και χαρακτηρίζεται από ήπια συμπτωματολογία, η οποία παρέρχεται μετά από μερικές ημέρες. Οι κλινικές εκδηλώσεις αφορούν το αναπνευστικό και το γαστρεντερικό σύστημα. Όσον αφορά τον συγκεκριμένο υπότυπο του αδενοϊού, δηλαδή τον αδενοϊό 41, αυτός είναι συχνά ο υπεύθυνος λοιμογόνος παράγοντας μιας σχετικά ήπιας μορφής ιογενούς γαστρεντερίτιδας. Η εκδήλωση ηπατίτιδας, ως επιπλοκής ύστερα από μόλυνση από το συγκεκριμένο στέλεχος του ιού, είναι εξαιρετικά σπάνια και έχει καταγραφεί μόνο σε περιπτώσεις ανοσοκατασταλμένων ασθενών. Δεδομένου, λοιπόν, του γεγονότος πως η σοβαρότητα της κλινικής εικόνας δεν συνάδει με τις τρέχουσες γνώσεις για τους αδενοϊούς, ο ισχυρισμός πως ο αδενοϊός 41 είναι ο μοναδικός υπεύθυνος για την πάθηση αυτήν, είναι αίολος.
Επιπρόσθετα, εφόσον ακόμη ζούμε υπό τη σκιά της πανδημίας του SARS-CoV-2, είναι φυσικό και επόμενο να εγείρονται ερωτήματα αναφορικά με την υπόθεση πως ο κορωνοϊός σχετίζεται με την έξαρση αυτών των κρουσμάτων ηπατίτιδας. Πράγματι, χρήζει ιδιαίτερης μνείας το γεγονός πως 20 εκατ. των ασθενών είχαν μολυνθεί επίσης από τον ιό SARS-CoV-2, ενισχύοντας την υπόθεση της πιθανής συσχέτισης, αλλά και περιπλέκοντας περαιτέρω το έργο των επιστημόνων. Σε αυτό το σημείο, χρειάζεται να επισημανθεί πως δεν υφίσταται καμία συσχέτιση των κρουσμάτων ηπατίτιδας με το εμβόλιο κατά του SARS-CoV-2, αφού η συντριπτική πλειοψηφία των παιδιών είναι ανεμβολίαστη για τον κορωνοϊό, λόγω του νεαρού της ηλικίας της.
Ορισμένοι επιστήμονες διατείνονται πως το μέτρο “lockdown”, που επιβαλλόταν στην πλειοψηφία των χωρών ανά περιόδους έξαρσης της πανδημίας, διαδραμάτισε κάποιον ρόλο στο ξέσπασμα κρουσμάτων ηπατίτιδας. Ειδικότερα, οι ίδιοι υποστηρίζουν πως σημειώθηκε αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος των παιδιών, εξαιτίας της ελαττωμένης έκθεσής τους σε παθογόνα στοιχεία του περιβάλλοντος κατά τις περιόδους αυτές, με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται πλέον πιο ευάλωτο και ευεπίφορο σε πάσης φύσεως λοιμώξεις.
Συνοψίζοντας, χρειάζεται να υπογραμμίσουμε πως μέχρι στιγμής δεν έχει επιβεβαιωθεί καμία εκ των εικασιών των επιστημόνων. Οι ερευνητικές διαδικασίες είναι εν εξελίξει, ενώ νέα δεδομένα καταλυτικής σημασίας αναφύονται συνεχώς. Αν και η μορφή αυτή της ηπατίτιδας ενέχει αναντίρρητα πλείστους κινδύνους για την υγεία των μικρών μας μαχητών, δεν πρέπει να μας καταβάλλει ο πανικός και οι ανησυχίες. Αντιθέτως, χρειάζεται να μεριμνούμε για την τήρηση των κανόνων ατομικής υγιεινής, να εξασφαλίζουμε την απρόσκοπτη επικοινωνία με τους παιδιάτρους, καθώς και να εναποθέτουμε τις ελπίδες μας στην επιστημονική κοινότητα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Hepatitis cases in children might be linked to adenovirus, UK health officials report, edition.cnn.com. Διαθέσιμο εδώ
- Hepatitis outbreak: what do we know about mystery cases in children?, theguardian.com. Διαθέσιμο εδώ
- Hepatitis outbreak in children: explainer on adenovirus type 41, the possible culprit, theconversation.com. Διαθέσιμο εδώ
