Του Νικηφόρου Παγώνη,
Υπερανάλυση ή overthinking, ένα φαινόμενο για το οποίο πολλά έχουν ειπωθεί, έχουν δοθεί συμβουλές και τρόποι αντιμετώπισης. Ωστόσο, υπάρχει ακόμα για να μας θυμίζει ότι στη σύγχρονη εποχή, παρόλο που θέλουμε να επιλύουμε ζητήματα και να απλοποιούμε καταστάσεις, τελικά καταφέρνουμε να βρισκόμαστε με περισσότερο άγχος και σύγχυση. Η υπερανάλυση ως διαδικασία σκέψης πηγάζει πρωτίστως από τον ίδιο μας τον εαυτό και πιθανώς τον φόβο του «καθαρού μυαλού», δηλαδή του να μην έχουμε καμία σκέψη και έτσι να προκαλούμε οι ίδιοι σκέψεις στον εαυτό μας, ώστε να είμαστε συνεχώς σε μια εγρήγορση.
Ιδίως στην εποχή που ζούμε με τις τόσες καθημερινές αρνητικές προσλαμβάνουσες και τα τόσα «μαύρα» που γίνονται γύρω μας, η υπερανάλυση είναι αναπόφευκτη ακόμη και στο δικό μας άδειο από προσωπικές σκέψεις μυαλό. Ας δούμε παρακάτω κάποιες απλές λύσεις, ώστε να βοηθηθούμε στην καθημερινότητά μας.
- Είναι καλό να μιλάμε με κάποιον
Εάν μιλήσουμε με κάποιον για το ζήτημα που μας απασχολεί, αυτό θα φύγει από τη σκέψη μας, άρα και τη μετέπειτα διαδικασία ανάλυσης. Μια συζήτηση με ένα άτομο το οποίο αγαπάμε ή εμπιστευόμαστε, όπως και μια συζήτηση με έναν ειδικό που θα μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε αυτό που μας απασχολεί, θα μας είναι χρησιμότερο και φυσικά πιο ωφέλιμο συγκριτικά με το να κάνουμε δεύτερες, τρίτες ή και τέταρτες σκέψεις και υποθετικά σενάρια.
- Κάνοντας πράξεις
Με το να θέλουμε να σταματήσουμε αυτόματα να υπεραναλύουμε καταστάσεις, το μόνο που καταφέρνουμε είναι να μην σταματάμε να το κάνουμε ή και να εντείνουμε το φαινόμενο. Το σημαντικό είναι να σκεφτόμαστε μια κατάσταση και το τι μπορούμε να κάνουμε, αλλά μέχρι εκεί. Σε οποιοδήποτε άλλο υποθετικό σενάριο, ή σκέψη η οποία είναι υπερβολική, είναι καλό να δρούμε και να κάνουμε κάτι διαφορετικό. Αυτό μπορεί να είναι από μια βόλτα, ασκήσεις αυτοσυγκέντρωσης, μια δουλειά που συνέχεια αναβάλλουμε, κάτι το οποίο θεωρούμε «ασήμαντο» αλλά είναι ικανό να μας κάνει να ξεχαστούμε και να επαναφέρουμε τη σκέψη μας στο εδώ και το τώρα.
- Αναγνώριση και αποφασιστικότητα
Είναι σημαντικό να αναλογιστούμε πόσες φορές βοηθηθήκαμε πραγματικά από το να υπεραναλύουμε τα ζητήματα που μας απασχολούν. Ήταν βοηθητικό για εμάς; Μας προσέφερε κάτι πέρα από άγχος και αρνητισμό; Μας έδωσε πραγματικές απαντήσεις; Με τις απαντήσεις στα παραπάνω, θα αναγνωρίσουμε το δυσάρεστο της κατάστασης. Επίσης, εάν αυτό που υπεραναλύουμε αφορά τρίτους, θα αντιληφθούμε ότι δεν είναι χρήσιμο να σκεφτόμαστε δίχως να έχουμε ακούσει την πλευρά των άλλων ατόμων, οπότε το να αποφασίσουμε να ρωτήσουμε κάποιον τρίτο για κάτι που τον αφορά, θα μας προσφέρει τις πραγματικές απαντήσεις για τις οποίες εμείς κάναμε υποθέσεις.
- Ενεργητικότητα
Από το σχολείο ακόμη μαθαίναμε ότι η παθητική στάση δεν μας βοηθάει σε κάτι. Με το να υπεραναλύουμε τη ζωή είτε από φόβο, είτε από συνήθεια, είτε από άλλους παράγοντες, μένουμε στάσιμοι, δεν εξελισσόμαστε, δεν κάνουμε λάθη, δεν μαθαίνουμε, δεν επιτυγχάνουμε. Είναι σημαντικό να καταλάβουμε πως μόνο προχωρώντας θα καταφέρουμε να μετριάσουμε την υπερβολική σκέψη, μόνο εάν είμαστε ενεργητικοί και ζωντανοί δοκιμάζοντας πράγματα θα καταφέρουμε να απεμπλακούμε από τη διαρκή σκέψη και να προχωρήσουμε στην ενέργεια.
Το φαινόμενο της υπερανάλυσης ταλανίζει αρκετούς ανθρώπους ανεξαρτήτως χαρακτηριστικών. Το ζήτημα είναι να αναγνωρίσουμε ότι συμβαίνει και να καταλάβουμε ότι μπορεί να επιλυθεί και δεν θα είναι κάτι το οποίο δεν σταματά ποτέ. Μόνοι μας με κάποια μικρά βήματα τη φορά, ή με τη βοήθεια κάποιου ειδικού στο θέμα, θα μπορέσουμε να απεμπλακούμε από αυτό.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Η Ψυχολογία της υπερανάλυσης: Σταματήστε να υπερ-αναλύετε τις καταστάσεις στη ζωή σας, aftognosia.gr, διαθέσιμο εδώ
- Υπερανάλυση: Ο καλύτερος φίλος του άγχους, iatronet.gr, διαθέσιμο εδώ
