Της Δήμητρας Καλυκάκη,
Manco Capac
O Manco Capac είναι ο γιος του Inti, του θεού ήλιου και της θεάς του φεγγαριού, Mama Quilla. Θεωρούνταν θεός της φωτιάς και του ήλιου, όπως ο πατέρας του. Σύμφωνα με μια μυθολογική εκδοχή, ο θεός στάθηκε για να ιδρύσει μια πόλη που θα χρησίμευε ως πολιτιστικό κέντρο για την ανθρώπινη πρόοδο. Ο πατέρας του τού είχε επισημάνει πως με τη βοήθεια του χρυσού ραβδιού, που ονομαζόταν tapac–yauri, θα κατάφερνε να βρει το τέλειο σημείο για να χτίσει την πόλη, καθώς και την ιδανική τοποθεσία για να χτιστεί ένας ναός αφιερωμένος στον Inti.
Μετά από πολλές περιπέτειες κατάφερε να βρει την κοιλάδα, όπου τη στιγμή που ακούμπησε το ραβδί η γη βυθίστηκε. Έτσι, ο Manco Capac έχτισε την πόλη και την ονόμασε Cuzco. Στη συνέχεια, ο Manco Capac ξεκίνησε να συγκεντρώνει ανθρώπους για να τον ακολουθήσουν. Μέχρι εκείνο το σημείο, οι άνθρωποι ζούσαν σε αρκετά απολίτιστες συνθήκες. Τους έβγαλε από τις σπηλιές, τους έδωσε φωτιά και τη γλώσσα Κέτσουα. Τους δίδαξε πώς να φυτεύουν καλλιέργειες, να φτιάχνουν εργαλεία, να υφαίνουν υφάσματα, να φτιάχνουν όπλα και να αμύνονται. Με την πάροδο του χρόνου, πρόσθετες φυλές συγκεντρώθηκαν γύρω από το Cusco.
Ως ηγεμόνας των Ίνκας, ο Manco Capac δημιούργησε έναν κώδικα νόμων, για τον οποίο ορισμένοι πιστεύουν ότι κατάργησε την ανθρωποθυσία. Ένας άλλος νόμος απαγορεύει στα αδέρφια των Ίνκας να παντρεύονται, εκτός αν ήσουν μέλος της τάξης των ευγενών. Μέχρι τη στιγμή του θανάτου του, ο Manco Capac είχε τετρακόσια παιδιά για να συνεχίσει τη γραμμή αίματός του. Σύμφωνα με ορισμένες εκδοχές της ιστορίας, οι άνθρωποι έχτισαν τον Ναό του Ήλιου στο σημείο όπου πέθανε.
Mama Ocllo
Σύμφωνα με τη δική της μυθολογία, η μεγάλη Αυτοκρατορία των Ίνκας, η οποία άκμασε στο Περού για περίπου 400 χρόνια ιδρύθηκε από δύο Παιδιά του Ήλιου, τη Mama–Ocllo και τον αδελφό της, Manco Capac. Ειδικότερα, η Mama–Ocllo δίδαξε στις γυναίκες του λαού τις τέχνες της νηματουργίας και της υφαντικής. Για να εξασφαλίσουν την αγνότητα της βασιλικής τους γραμμής, τα δύο αδέλφια παντρεύτηκαν και με τη γέννηση των παιδιών τους, τη Mama Cura και τη Sinchi Roca, ξεκίνησε η δυναστεία των Ίνκας. Όπως οι Αιγύπτιοι Φαραώ, οι οποίοι επίσης έκαναν επιμειξία για να διατηρήσουν καθαρή τη γραμμή αίματός τους, οι άρχοντες των Ίνκας εφάρμοσαν αυστηρά το ταμπού της αιμομιξίας μεταξύ των υπηκόων τους. Ο πατέρας Bernabe Cobo επισκέφτηκε το Cusco στις αρχές του 17ου αιώνα και αναφέρθηκε σε ένα σιντριβάνι που ανήκε, ή ήταν αφιερωμένο, στη Mama Ocllo, στο οποίο γίνονταν ακόμη «πολύ μεγάλες και συνηθισμένες θυσίες». Είχε δηλώσει ότι «ήταν η πιο σεβαστή γυναίκα που υπήρχε» μεταξύ των Ίνκας.
Pachamama
Η Pachamama θεωρείται η «Μητέρα Φύση». Αποτελεί μία σημαντική θεϊκή μορφή για τον πολιτισμό των Ίνκας, καθώς πρόκειται για τη θεά της γονιμότητας και των καλλιεργειών. Οι προσφορές στη «Μητέρα Φύση» έπρεπε να είναι γενναιόδωρες, καθώς από εκεί εξαρτιόταν η αφθονία και η γονιμότητα του εδάφους. Μάλιστα, πολλοί πίστευαν πως εάν κάποιος δεν τηρούσε την τιμητική τελετουργία προς τη θεά επιδείκνυε ασέβεια στο πρόσωπό της, γεγονός που μπορούσε να οδηγήσει στην πρόκληση σεισμών. Χαρακτηριστική ήταν η προσφορά φύλλων κόκας στη θεά για μια επιτυχημένη γεωργική παραγωγή. Τέλος, φημολογούταν πως η θεά είχε μορφή δράκου και ήταν υπεύθυνη για τον βίο όλων των ανθρώπων επάνω στη γη.
Pachacamac
O Pachacamac αποτελεί έναν από τους θεούς των Ίνκας, που έχει προκαλέσει μεγάλη σύγχυση γύρω από το όνομά του. Πολλοί θεωρούν πως ο θεός είναι ο Viracocha και δεν υπάρχει κάποια διαφοροποίηση. Όμως, για ορισμένους πολιτισμούς ο Pachacamac είναι μια άλλη θεϊκή οντότητα και είναι γνωστός ως ο θεός του τρόμου. Θεωρείται και εκείνος δημιουργός του κόσμου. Μία μυθολογική εκδοχή της ιστορίας του είναι πως πρόκειται για έναν αδίστακτο θεό που έφτασε στο σημείο να σκοτώσει τη γυναίκα του και ένα από τα παιδιά του. Η νεκρή σύζυγός του στάλθηκε στη γη κομμένη σε μικρά κομμάτια, γονιμοποιώντας έτσι ολόκληρη τη γη. Εκθρονίστηκε από τον Wichama, έναν από τους γιους του ο οποίος, χάρη στην πονηριά του, θα μπορούσε να τον εξαπατήσει κι έτσι να τον κερδίσει.
Mama Coca
H Mama Coca υπήρξε σύμφωνα με τις αναφορές των Ίνκας η θεά της υγείας και της ευτυχίας. Συγκεκριμένα, η ζωή από την αρχή μέχρι και τον θάνατο είναι βαθιά βυθισμένη στο μοίρασμα και στην κατανάλωση φύλλων κόκας. Η Mama Coca, ή η Μητέρα Κόκα, είναι τόσο πολύτιμη και ιερή, που όχι μόνο οι ζωντανοί μασούν τα φύλλα σε τακτική βάση, αλλά και οι νεκροί κουβαλούν φύλλα κόκας στο στόμα τους. Τα φυτά αυτά ήταν συνδεμένα με έννοιες όπως η υγεία και η χαρά.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Murphy, John (2015), Gods and Goddesses of the Inca, Maya, and the Aztec Civilizations, New York: Britannica Educational Publishing, Rosen Publishing Group, Inc
- Favre, Henry (2000), Οι Ίνκας (LES INCAS – QUE SAIS JE?), Αθήνα: Εκδόσεις Καρδαμίτσα
