Της Δήμητρας Κουρούπη,
Είναι το αντίθετο από αυτό που ήθελε ο Putin: 2 μήνες μετά τη ρωσική εισβολή, το ουκρανικό κράτος όχι μόνο δεν εγκαταλείπει, αλλά επιτείνει τις προσπάθειές του να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία με τη σειρά της τείνει χείρα φιλίας προς το αγωνιζόμενο κράτος· όχι τόσο σε πνεύμα διαπραγμάτευσης όσο σε πνεύμα ανθρωπισμού και ηθικού καθήκοντος.
Προ ολίγων ημερών, η Ουκρανία συμπλήρωσε και υπέβαλε το ερωτηματολόγιο για την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το οποίο είχε παραδώσει αυτοπροσώπως στον Volodymyr Zelenskyy η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, κατά την (ιδιαίτερα συμβολική) επίσκεψή της στο Κίεβο, στις αρχές του μηνός, και συγκεκριμένα στις 8 Απριλίου. «Εδώ ξεκινά η πορεία σας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση», όπως είπε στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Ουκρανό Πρόεδρο η Von Der Leyen, επαγγελλόμενη ένα κοινό ευρωπαϊκό μέλλον για την αγωνιζόμενη Ουκρανία και ένα σημαντικά περιορισμένο χρονοδιάγραμμα των ενταξιακών διαδικασιών.
Με την υπογραφή του ερωτηματολογίου από το ελεύθερο κράτος της Ουκρανίας, τίθεται προς υλοποίηση η κυριαρχική επιλογή του προς ένταξη στη χορεία των ευρωπαϊκών κρατών· μία επιλογή εδραιωμένη επί της υπογραφής της αίτησης από τον πρόεδρο Zelenskyy, κατά την 5η ημέρα της ρωσικής εισβολής με ενδυμασία όχι επίσημη, αλλά στρατιωτική, την ενδυμασία του αμυνόμενου λαού που αγωνίζεται «για Πατρίδα, Ελευθερία, Δημοκρατία».
Τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου θα ακολουθήσει η απάντηση, εκ μέρους της Κομισιόν, εν σχέσει με τη συμμόρφωση της Ουκρανίας με τα απαραίτητα κριτήρια ένταξης, με έκδοση ειδικής σύστασης, για την οποία η Ουκρανία αισιοδοξεί ότι θα είναι θετική, όπως δήλωσε ο Ihor Zhovka, αναπληρωτής επικεφαλής του γραφείου του Zelenskyy. Και η αλήθεια είναι ότι, προς ώρας, η βαρβαρότητα των ρωσικών εγκλημάτων στο ουκρανικό έδαφος δεν αφήνει ασυγκίνητη την ευρωπαϊκή ηγεσία, με την Von Der Leyen να επισημαίνει την αδυναμία ανταπόκρισης της ΕΕ προς τη θυσία των Ουκρανών. Η συνεδρίαση, πάντως του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την ενσωμάτωση της Ουκρανίας στην Ένωση έχει προγραμματιστεί για τις 23-24 Ιουνίου, πράγμα που σημαίνει ότι τους επόμενους δύο μήνες θα ενταθούν οι εργασίες και από τις δύο μεριές και, όπως όλα δείχνουν, στο τέλος αυτού του δίμηνου η Ουκρανία θα αποτελεί το νέο κομμάτι του ενωσιακού «παζλ».
Παράλληλα, η επιτάχυνση των διαδικασιών για την ουκρανική πλευρά διαμορφώνει εύφορο έδαφος για τη συζήτηση της Ε.Ε. με άλλα κράτη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, με αφορμή την αλλαγή της γεωπολιτικής κατάστασης από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Ήδη στις 3 Μαρτίου 2022, η Γεωργία υπέβαλε επίσημα υποψηφιότητα ένταξης στην Ένωση, μολονότι ο προηγούμενος σχεδιασμός αναγόταν στο 2024, και με τη μνήμη της ρωσικής — πάλι — εισβολής στο έδαφος της χώρας, το 2008, εξαιτίας του σαφούς ευρωπαϊκού προσανατολισμού της να είναι ακόμη νωπή, αλλά και ένας επιπλέον ωστικός παράγοντας προς την βούληση του γεωργιανού λαού για ευρωπαϊκή συμπόρευση· το «σημάδι», θα μπορούσαμε να πούμε, που μετουσιώνει τη συμπαράσταση στον ουκρανικό λαό και το όνειρο για ένα ευρωπαϊκό μέλλον σε δικαιωματική και ηχηρή επιλογή του γεωργιανού λαού, ενάντια στις αντιδημοκρατικές προσδόσεις εντός και εκτός των «πυλών».
Την ίδια δε ημέρα, η Maia Sandu, Πρόεδρος μίας ακόμη πρώην σοβιετικής χώρας, της Μολδαβίας, υπέγραψε επίσημο αίτημα ένταξης στην Ε.Ε., υλοποιώντας το πρώτο βήμα μίας μακρόχρονης φιλοδοξίας και διακηρυττόμενης από καιρού εις καιρόν, ως κυριαρχικής επιλογής του κράτους της Μολδαβίας, ενάντια στις από προ του πολέμου ρωσικές πιέσεις. Και στην περίπτωση της Μολδαβίας, τα σημαινόμενα του βηματισμού της προς την Ε.Ε. είναι πολλά, ειδικά σε μία χρονική συγκυρία που επικρεμόνται ανησυχίες πολεμικής εμπλοκής πάνω από τη χώρα. «Θέλουμε να ζούμε με ειρήνη, ευημερία, να είμαστε μέρος του ελεύθερου κόσμου», δήλωσε η Sandu, κατά την υπογραφή της αίτησης στις 3 Μαρτίου, επισπεύδοντας τις ενταξιακές διαδικασίες και εκμεταλλευόμενη, έτσι, «τις ευκαιρίες που έρχονται με έναν κόσμο που αλλάζει», ενώ επισήμανε ότι οι πολίτες της Μολδαβίας «είναι έτοιμοι να εργαστούν σκληρά προς ένα σταθερό μέλλον ευημερίας στην Ένωση και στην οικογένεια των ευρωπαϊκών κρατών».
Μπροστά σε όλα αυτά, είναι αδύνατο να μην διαβάσουμε κάτω από τις γραμμές: εμμένοντας υπό το κράτος των ανίερων ρωσικών εγκλημάτων πολέμου στο ευρωπαϊκό μέλλον το οποίο οραματίζεται τώρα, περισσότερο από ποτέ, και καθιστάμενη ο πρόδρομος για την ενωσιακή διεύρυνση, η Ουκρανία γράφει με επισεσυρμένη γραφή την ιστορία της ευρωπαϊκοποίησής της και γιγαντώνει την ανθρωποκεντρική υποστασιοποίηση της «ευρωπαϊκής εθνικότητας» του Ουγκώ.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- “Ukraine: EU chief offers Kyiv fast track to membership”, Deutsche Welle, διαθέσιμο εδώ
- «Ουκρανία: Συμπληρώθηκε το ερωτηματολόγιο προς ένταξη στους κόλπους της ΕΕ», CNN, διαθέσιμο εδώ
- “Georgia and Moldova apply to join EU”, Financial Times, διαθέσιμο εδώ
