Της Αγγελικής Μανωλάκη,
Τα τροχαία ατυχήματα τείνουν να εξελιχθούν σε ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα στη χώρα μας, το οποίο απαιτεί πολύ μεγάλες παρεμβάσεις ώστε να επιλυθεί. Κάθε χρόνο περίπου 1.600 άτομα σκοτώνονται στην άσφαλτο, ενώ οι τραυματίες, είτε πρόκειται για ελαφρύ τραύμα είτε για βαρύ, με ότι συνεπάγεται αυτό για την αποκατάσταση του, υπερβαίνουν τους 22.000. Αν και έγιναν τα τελευταία χρόνια προσπάθειες για την βελτίωση του οδοστρώματος και αυξήθηκαν οι περιπολίες αστυνομικών, μιας και στη χώρα μας φαίνεται πως οι αστυνομικοί είναι η λύση στο κάθε πρόβλημα, εξακολουθούμε να κατέχουμε μια από τις χειρότερες θέσεις στην κατάταξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η κατάταξη αυτή δείχνει τον μέσο όρο νεκρών από τροχαία ατυχήματα ανά εκατομμύριο κατοίκους. Παρακάτω θα αναλύσουμε το προφίλ του οδηγού που εμπλέκεται σε τροχαίο ατύχημα ως θύτης αλλά και μερικές από τις αιτίες που συντελούν στην γένεση του προβλήματος, καθώς πρόκειται για πολυπαραγοντικό ζήτημα και όχι ζήτημα ατομικής ευθύνης μόνο.
Τα τροχαία ατυχήματα προκαλούνται συνήθως από οδηγούς έως 27 ετών και από 65 ετών και άνω με σχετικά εμφανείς αιτίες. Πιο συγκεκριμένα, σαφέστατα, όσο μεγαλώνουμε τόσο πιο πολύ μειώνονται τα αντανακλαστικά μας και αυξάνονται τα προβλήματα όρασης, και ακριβώς αυτός είναι και ο λόγος που σε αυτή την ηλικία καλείται ο έμπειρος οδηγός να δώσει ξανά εξετάσεις και να περάσει από ιατρική αξιολόγηση. Η διαδικασία αυτή βέβαια έχει νόημα μόνο όταν είναι αδιάβλητη, δηλαδή αν δεν μεσολαβήσει κάποιο χρηματικό ποσό ως δωροδοκία, ώστε γιατρός και εξεταστής να κάνουν τα «στραβά» μάτια και όταν ο ίδιος ο οδηγός έχει συναίσθηση και σεβασμό προς τους υπόλοιπους οδηγούς και δεχτεί την όποια απόφαση χωρίς να οδηγεί κρυφά και χωρίς δίπλωμα, απόφαση που μπορεί να έχει ολέθριες και μη αναστρέψιμες συνέπειες.
Αντίστροφα, ο νέος οδηγός έχει σαφώς καλύτερα αντανακλαστικά, αλλά στερείται πείρας και συχνά επιδεικνύει επιπόλαιη οδική συμπεριφορά. Για παράδειγμα, μπορεί να αγνοεί το όριο ταχύτητας, να μη σέβεται τα σήματα και τους φωτεινούς σηματοδότες, να οδηγεί υπό την επήρεια αλκοόλ, καθώς υπερεκτιμά της δυνατότητες του και τέλος να μη φοράει ζώνη ασφαλείας, απόρροια μιας λανθασμένης αντίληψης ότι «σε μένα θα συμβεί το κακό;» ή «εδώ δίπλα θα πάω, 10 λεπτά θα κάνω, τι θα πάθω;»
Μερικές ακόμα αιτίες που συνηγορούν στα τροχαία ατυχήματα θεωρείται η διάσπαση προσοχής, όταν ο οδηγός κοιτάει το κινητό του ή μιλάει στο τηλέφωνο ή απαντά σε μηνύματα, καθώς δεν έχει την προσοχή του στραμμένη στο οδόστρωμα και στους υπόλοιπους χρήστες του αλλά και η επιθετική οδήγηση. Ειδικά, οι κάτοικοι μεγάλων πόλεων που συχνά βρίσκονται κολλημένοι στην κίνηση, νιώθουν εκνευρισμό και είναι φυσιολογικό ως ένα βαθμό.
Ωστόσο, αυτός ο εκνευρισμός δεν πρέπει για κανένα λόγο να βγαίνει προς τα έξω και να συντελεί στην αύξηση του ορίου ταχύτητας, στην αγνόηση του κόκκινου φαναριού ή και στα επικίνδυνα προσπεράσματα, προκειμένου να φτάσει κάποιος πιο γρήγορα στον προορισμό του. Όσο τετριμμένο και αν ακούγεται καλύτερα να αργήσει κάποιος να φτάσει από το να μην φτάσει ποτέ.
Πέρα από τις προφανείς ατομικές ευθύνες, βέβαια, μπαίνουν στο κάδρο και οι κρατικές ευθύνες. Το κράτος πρέπει επιτέλους να εντάξει από την προσχολική ακόμα ηλικία, στο πλαίσιο του νηπιαγωγείου, μαθήματα σχετικά με τον κώδικα οδικής συμπεριφοράς. Τα μαθήματα θα είναι προσαρμοσμένα στην ηλικία των παιδιών και πλέον δεν θα είναι μια πρόσκαιρη δράση λίγων ωρών, αλλά μια σχολική καθημερινότητα με έντονη παρουσία και στην εξωσχολική ζωή του παιδιού.
Ρεαλιστικά, αποτελεί την μόνιμη βιώσιμη στρατηγική με μακροπρόθεσμο ορίζοντα, ώστε να αλλάξει ριζικά κάτι και να μην συνδέεται ο Έλληνας οδηγός με την απροσεξία και την επιθετικότητα. Ούτως ή άλλως τα τροχαία δυστυχήματα κοστίζουν και κοστίζουν πολύ στις κρατικές δαπάνες. Ενδεικτικά, σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, κάθε χρόνο ξοδεύεται περίπου το 1% με 3% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος κάθε κράτους για να αντιμετωπιστούν οι άμεσες και έμμεσες συνέπειες των τροχαίων, ενώ η χώρα μας δαπανά περίπου 3 δισεκατομμύρια ευρώ!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Η ΑΤΟΜΙΚΗ & ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΣΤΗΝ ΟΔΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ, astynomia.gr, διαθέσιμο εδώ
- Τα επτά πιο συνηθισμένα αίτια τροχαίων ατυχημάτων, gazzetta.gr, διαθέσιμο εδώ
- Αυτό είναι το προφίλ του Έλληνα παραβάτη οδηγού – τεράστιο το κόστος από τα τροχαία ατυχήματα, insuranceworld.gr, διαθέσιμο εδώ
