Της Μαρίας Πολίτου,
Η ελληνική οικονομική κρίση, ή αλλιώς ελληνική κρίση χρέους, ξέσπασε στην Ελλάδα το 2009 και διήρκησε έως και το 2018. Πρόκειται για μία ζοφερή και χαοτική περίοδο, στην οποία το ελληνικό δημόσιο αδυνατούσε να δανειστεί προϊόντα από την διεθνή αγορά με χαμηλό επιτόκιο, η κατάσταση του δημοσίου τομέα ήταν εύθραυστη και η αρχιτεκτονική της ΟΝΕ ασταθής.
Αρχής γενομένης από το 2009, το δημοσιονομικό και μακροοικονομικό περιβάλλον άρχισε να επιδεινώνεται ραγδαία. Η πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας άρχισε να υποβαθμίζεται και οι διεθνείς τράπεζες δεν μπορούσαν να δανείζουν χρήματα επ’ αόριστoν και χωρίς επιστροφή. Συνεπώς, το 2010, η κυβέρνηση Γιώργου Παπανδρέου αποφάσισε ότι έπρεπε να ληφθούν ορισμένα μέτρα για τη βελτίωση της κατάστασης, μιας και το συλλογικό ασυνείδητο είχε απηυδήσει. Συγκεκριμένα, στις 23 Απριλίου του 2010, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε από το Καστελόριζο την προσφυγή της χώρας στον μηχανισμό στήριξης της Ευρώπης. Τότε, τέθηκε σε εφαρμογή το πρώτο πρόγραμμα οικονομικής διάσωσης και προσαρμογής της Ελλάδας από τρεις φορείς. Δηλαδή, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, με σκοπό την αποφυγή της χρεοκοπίας. Το πρόγραμμα αυτό, ωστόσο, αποδείχθηκε ανεπαρκές, για να βελτιώσει την κατάσταση. Στις 2 Μαΐου του ίδιου έτους, ανακοινώθηκαν ορισμένα μέτρα από τον τότε υπουργό οικονομικών, τα οποία προέβλεπαν την υπογραφή μνημονίου με το ΔΝΤ και την ΕΕ.
Το 2012, τέθηκε σε εφαρμογή το δεύτερο πρόγραμμα ενίσχυσης της Ελλάδας. Αυτό το πρόγραμμα άρχισε να κυλάει ομαλά για τα επόμενα 2 χρόνια, παρόλο που τα μέτρα ήταν αρκετά σκληρά και έθεταν ισχυρούς περιορισμούς, έως ότου μετά τις εκλογές του 2015 δεν κατάφερε να δώσει την επιθυμητή απόδοση.
Το τρίτο πρόγραμμα ενίσχυσης δόθηκε προς το τέλος του 2015 και κατάφερε να ολοκληρωθεί έως και το 2018 ομαλώς. Σε χαλεπούς καιρούς οικονομικής κρίσης, η Ελλάδα αγωνιζόταν να βγει νικήτρια από το οικονομικό αδιέξοδο. Καθώς δεν είχε καταφέρει να βελτιώσει την θέση της στις διεθνείς αγορές· η Ελλάδα ήταν αναγκασμένη να λαμβάνει συνεχώς νέα μέτρα προκειμένου να μπορέσει να ανταπεξέλθει στο οικονομικό της πρόβλημα. Τα τρία αυτά προγράμματα περιλάμβαναν μέτρα προσαρμογής της οικονομίας της Ελλάδας, εκταμιεύσεις δόσεων από δάνεια και μέτρα ενίσχυσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Αναλύοντας διεξοδικότερα την κρίση, η Ελλάδα από το 2008 έως και το 2016 έχασε πάνω από το ¼ του ΑΕΠ της σε σταθερές τιμές και το ποσοστό ανεργίας της ανήλθε στις 16 ποσοστιαίες μονάδες. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε ισοδυναμία αγοραστική δύναμης μειώθηκε στο 67,4% του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε σύγκριση με το 2008 που βρισκόταν στο 93,3%. Επιπλέον, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια εκτινάχθηκαν στο 50%.
Ένα φυσικό επακόλουθο μιας οικονομικής κρίσης, όπως όλοι θα περιμέναμε, είναι ο αντίκτυπος που θα υπάρξει σε πολλούς τομείς. Εκτός από την οικονομική πληγή που θα αποτυπωθεί, καθώς πρόκειται για μία πλήρη οικονομική αποτυχία της χώρας, θα ήταν ωφέλιμο να αναφερθούμε και στις κοινωνικές επιπτώσεις. Φτιάχνοντας το παζλ των κοινωνικών επιπτώσεων μίας οικονομικής κρίσης, μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι η ανεργία αποτελεί τον τομέα που πλήττεται περισσότερο σε τέτοιες περιπτώσεις. Χιλιάδες άνθρωποι είναι εκείνοι οι οποίοι χάνουν τις δουλειές τους και δυσκολεύονται σε μεγάλο βαθμό στο να βρουν μία νέα εργασιακή στέγη. Όλες οι ηλικίες πλήττονται σχεδόν το ίδιο, αφού από την μία όψη οικογένειες και παιδιά δεν μπορούν ορισμένες φορές να λύσουν το βιοποριστικό τους πρόβλημα και από την άλλη πτυχιούχοι, νέοι, φιλόδοξοι με όνειρα αφήνουν το βιογραφικό τους κλεισμένο σε ένα συρτάρι.
Επομένως, απόρροια του φαινομένου της ανεργίας είναι η μετανάστευση. Πρόκειται για ένα κοινωνικό φαινόμενο, όπου οι άνθρωποι καταφεύγουν σε μία άλλη χώρα προκειμένου να βρουν μία δουλειά και να μπορέσουν να ζήσουν μία αξιοπρεπή ζωή. Από την στιγμή που η γενέτειρα χώρα ενός ανθρώπου δεν μπορεί να γίνει αρωγός στην υλοποίηση των ονείρων του, η μόνη λύση είναι ο ξεριζωμός. Επιπλέον, η εγκληματικότητα είναι ένας άλλος παράγοντας ο οποίος απορρέει και μαστίζει την κοινωνία σε περιπτώσεις οικονομικής ύφεσης. Προκείμενου, να μπορέσουν να ζήσουν και να βγάλουν τα προς το ζην, οι άνθρωποι καταφεύγουν πολλές φορές σε εγκληματικές ενέργειες όπως είναι οι κλοπές, οι διαρρήξεις ή ακόμα και οι ανθρωποκτονίες στην έσχατη περίπτωση. Πρόκειται για μία περίπτωση κοινωνικής παθογένειας, στην οποία δεν έχει βρεθεί τρόπος αντιμετώπισης ακόμα και σήμερα.
Σε τελική ανάλυση, η οικονομική κρίση στην Ελλάδα σηματοδότησε το ξεκίνημα μίας τραχιάς περιόδου για την χώρα με ένα δυσβάσταχτο φορτίο στην πλάτη των κυβερνητικών εκπροσώπων. Με την πάροδο του χρόνου καταφέραμε να βγούμε από αυτό το αδιέξοδο, ωστόσο το σύστημα κοινωνικών αξιών και κοινωνικού ελέγχου, το οποίο κατέρρευσε τότε αντιμετωπίζει πληγές έως και σήμερα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Πώς Έφτασε Η Ελλάδα Στα Μνημόνια;, dianeosis.org, διαθέσιμο εδώ
- Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, πτυχιακή εργασία των Πιερράκου Μάριου – Μιχαήλ, Γεωργαλά Αλέξανδρου και Ντερβίσι Ύλλι, repository.teiwest.gr, διαθέσιμο εδώ
