Του Δημήτρη Πατσιαβά,
Το domain name είναι ένα διακριτικό γνώρισμα μίας επιχείρησης, που συνήθως αποτελείται από την επωνυμία, ή τον διακριτικό τίτλο της επιχείρησης (χωρίς αυτό να είναι πάντα απαραίτητο) και χρησιμοποιείται από την επιχείρηση για τη διαφήμισή της στο διαδίκτυο. Η συνεχόμενη εξέλιξη της τεχνολογίας και η ανάγκη των επιχειρήσεων να επεκταθούν στο ηλεκτρονικό εμπόριο, δημιούργησε την ανάγκη να διαφημίσουν το brand τους στο διαδίκτυο, δημιουργώντας ιστότοπους και ηλεκτρονικά καταστήματα (e-shops).
Τεχνικά, ένα domain name αντιστοιχεί σε μία διεύθυνση IP ενός server, όπου είναι αποθηκευμένα τα αρχεία μίας ιστοσελίδας. Δεδομένου ωστόσο, ότι μία διεύθυνση IP είναι αδύνατον να απομνημονευθεί από τους χρήστες, καθώς αποτελείται μόνο από αριθμούς και δεν μπορεί ως εκ τούτου να συνδεθεί με μία επιχείρηση ή ένα brand, δημιουργήθηκαν τα domain names, τα οποία αποτελούνται από αλφαριθμητικούς χαρακτήρες τουλάχιστον 3 και όχι περισσότερων των 24 χαρακτήρων, ώστε να είναι προσιτά στους χρήστες. Το πρώτο μέρος δηλώνει το πρωτόκολλο επικοινωνίας (http:/www) και είναι κοινό για όλα τα ονόματα χώρου, υποδεικνύει δε ότι η επικοινωνία γίνεται στον Παγκόσμιο Ιστό (World Wide Web). Το δεύτερο μέρος επιλέγεται από τον δικαιούχο του και ουσιαστικά αποτελεί το κυρίως όνομα, ενώ τέλος, το τρίτο μέρος, το όνομα χώρου ανώτατου επιπέδου, δηλώνει το είδος της τοποθεσίας και διακρίνεται σε generic top – level domains, όπως για παράδειγμα .com για εταιρείες, .net για παροχές υπηρεσιών διαδικτύου και .org για οργανισμούς και σε country code level domains (.gr, .fr, .de), που ουσιαστικά υποδηλώνει τη γεωγραφική προέλευση.
Η κατοχύρωση ενός domain name γίνεται είτε από τους κατά περίπτωση εθνικούς οργανισμούς (στην Ελλάδα από την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων – ΕΕΤΤ, η οποία έχει αναθέσει τη διαχείριση των ονομάτων χώρου στο διαδίκτυο στο Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας – Ινστιτούτο Πληροφορικής), αν πρόκειται για country code top level domain, είτε από την ιδιωτική οργάνωση μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ICANN, που εδρεύει στις Η.Π.Α., αν πρόκειται για generic top level domain.
Η νομική φύση των ονομάτων χώρου έχει αποτελέσει πεδίο διαμάχης διαχρονικά. Η κρατούσα άποψη είναι, ότι αποτελεί διακριτικό γνώρισμα της επιχείρησης και προστατεύεται με τη διάταξη του άρθρου 13 ν. 146/1914. Η άποψη αυτή βασίζεται στη στενή σχέση που μπορεί να έχει ένα όνομα χώρου με την εμπορική επωνυμία της επιχείρησης που το χρησιμοποιεί, καθώς καθιερώνεται στη συνείδηση των καταναλωτών και συνεπώς στις συναλλαγές. Ωστόσο, το όνομα χώρου μπορεί να προστατευθεί και ως σήμα, όταν αυτό χρησιμοποιείται ως διακριτικό στοιχείο για την επιχείρηση στο διαδίκτυο (βλ. και ΠΠρΑΘ 3359/2003).
Για την εκχώρηση ενός ονόματος χώρου γίνεται ένας τυπικός έλεγχος από την ΕΕΤΤ, βάσει των προϋποθέσεων του 351/76 Κανονισμού Διαχείρισης, ωστόσο ο έλεγχος αυτός δεν περιλαμβάνει τη διασταύρωση με άλλα, ήδη κατοχυρωμένα, ονόματα χώρου και το εάν υπάρχει κίνδυνος σύγχυσης με τα ήδη κατοχυρωμένα ονόματα, δεδομένου ότι βασικό ρόλο παίζει η αρχή της χρονικής προτεραιότητας, η οποία ισχύει στο δίκαιο της βιομηχανικής ιδιοκτησίας και έχει ως αποτέλεσμα ο δικαιούχος προγενέστερου διακριτικού γνωρίσματος, να δικαιούται να απαιτήσει την παράλειψη χρησιμοποίησης νεότερου όμοιου διακριτικού γνωρίσματος ή ένδειξης.
Το ζήτημα της προσβολής διακριτικού γνωρίσματος από τη χρησιμοποίηση domain name κρίνεται βάσει των διατάξεων που διέπουν και προστατεύουν το εκάστοτε διακριτικό γνώρισμα που προσβάλλεται. Αν προσβάλλεται σήμα, θα ισχύσει ο ν. 4679/2020 περί Σημάτων, αν πρόκειται για προσβολή διακριτικού γνωρίσματος επιχείρησης, θα κριθεί βάσει του ν. 146/1914 και αν πρόκειται για επωνυμία επιχείρησης, θα ισχύσει ο ν.1089/1980. Για να αξιολογηθεί εάν υπάρχει κίνδυνος σύγχυσης μεταξύ των συγκρουόμενων διακριτικών γνωρισμάτων και domain names, θα πρέπει να εκτιμηθεί το κατά πόσο ομοιάζουν οι κλάδοι, τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες των οποίων πρόκειται να διακρίνουν τα συγκρουόμενα διακριτικά γνωρίσματα. Νομολογιακά έχει κριθεί, ότι ο κίνδυνος σύγχυσης πρέπει να εκτιμάται ευρέως, πρέπει δε να υπάρχει κάποια εγγύτητα ή συγγένεια των οικονομικών κλάδων, στους οποίους ανήκουν οι επιχειρήσεις (ΜΠρΑθ 3950/2000).
Μέχρι και σήμερα, τα ονόματα χώρου δεν έχουν ακόμη αυτούσια νομική μορφή και δεν προστατεύονται βάσει ειδικών διατάξεων. Η νομολογία ωστόσο, μέσω των πολλών αποφάσεων έχει κρίνει ότι τα domain names λειτουργούν σαν οιονεί διακριτικά γνωρίσματα και σήματα, ιδιαίτερα όταν αυτά χρησιμοποιούνται ως διακριτικά στοιχεία της επιχείρησης στο διαδίκτυο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- «Η φύση και η νομική προστασία των ονομάτων χώρου (Domain names)», διαθέσιμο εδώ
- Ι. Ιγγλεζάκης, «Δίκαιο Πληροφορικής», 3η έκδοση, 2018, Εκδόσεις Σάκκουλα
