Του Μάριου Δόγκα,
Οι περισσότεροι από εμάς θεωρούμε τη Θεσσαλονίκη μία από τις ομορφότερες πόλεις της χώρας μας, την οποία επιβάλλεται να επισκεφθεί κανείς, αν θέλει να αποκομίσει μια ολιστική εικόνα για τη ζωή στην Ελλάδα. Αυτή η πεποίθηση, βέβαια, βασίζεται στην τωρινή αίσθηση που έχουμε για την πόλη ή έστω σε μια προσφάτως σχηματισμένη, ενώ αγνοούμε πιθανώς την εξέλιξη στη μορφή και την ιστορία της. Το βιβλίο του Μιχάλη Γ. Τριανταφυλλίδη Η πόλη που αγαπούσαμε από τις Εκδόσεις Επίκεντρο έρχεται να καλύψει αυτό το κενό και μέσα από τη ματιά και τα βιώματα του συγγραφέα μάς μεταφέρει σε μια άγνωστη σε πολλούς Θεσσαλονίκη στο πέρασμα των χρόνων.
Ο συγγραφέας του βιβλίου, Μιχάλης Γ. Τριανταφυλλίδης, φαίνεται να είναι ο κατάλληλος άνθρωπος για να ακολουθήσει ο αναγνώστης σε αυτό το ταξίδι, καθώς έχει γεννηθεί και μεγαλώσει στην πόλη και γνωρίζει τόσο τη Θεσσαλονίκη όσο και τους ανθρώπους της όσο λίγοι, έχοντας παρατηρήσει όλη την εξέλιξή της από τη δεκαετία του ‘60 και έπειτα. Παράλληλα, έχει σπουδάσει στη Νομική του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου και κατόπιν συνέχισε τις σπουδές του στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο Βρυξελλών, ενώ έχει ασχοληθεί ενεργά και με μεγάλο μεράκι με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και ιδιαίτερα με τον σχεδιασμό τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης.
Το βιβλίο δεν παρουσιάζει κάποια ιδιαίτερη και συνεκτική πλοκή, παρά πρόκειται για την παράθεση των αναμνήσεων του συγγραφέα για τη ζωή του και την πόλη, εμπλουτισμένη με τον τωρινό σχολιασμό των γεγονότων από τον ίδιο, έχοντας πλέον απομακρυνθεί χρονικά από αυτά. Υπάρχει μια διάκριση σε τρεις μεγάλες θεματικές ενότητες, όπου στην πρώτη, τιτλοφορούμενη ως «Τα νήματα ως τη μεγάλη αγαπημένη» ακολουθούμε τον συγγραφέα στην εξιστόρηση των παιδικών και εφηβικών του χρόνων, με πολλές ιστορίες για τα μέλη της οικογένειάς του, αλλά και πλούσιες αναφορές και περιγραφές για την πόλη της Θεσσαλονίκης. Στη δεύτερη ενότητα «η γεύση τρυπώνει στην μύτη», όπως προδίδει και ο τίτλος, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στο φαγητό και παρουσιάζονται αναμνήσεις και σκέψεις γύρω από τον άξονα της γεύσης, της νοσταλγίας μιας αυθεντικής μαγειρικής, των αρωμάτων και των εμπειριών που παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον. Στην τρίτη και τελευταία ενότητα με τίτλο «Εντός εκτός περιπέτεια», ο αναγνώστης έρχεται σε επαφή με την πολιτική και κοινωνική δράση του συγγραφέα κυρίως στην πόλη της Θεσσαλονίκης, αλλά και σε ταξίδια και δράσεις στο εξωτερικό, όπου γίνεται μεταξύ άλλων αναφορά σε γνωστά πολιτικά πρόσωπα, αλλά και γεγονότα από τη σκοπιά του συγγραφέα, μεταφέροντας τα όσα έζησε, είδε και άκουσε στην πορεία του στα πολιτικά και κοινωνικά δρώμενα.
Το βιβλίο αποτελεί μια σημαντική προσωπική μαρτυρία για την ιστορία της Θεσσαλονίκης. Μέσα στις σελίδες του ο αναγνώστης βρίσκει τις ιστορίες των καθημερινών ανθρώπων και τις περιγραφές της πόλης, όπως ήταν πριν την τωρινή της μορφή. Για όσους, επομένως, έχουν ανάλογες εικόνες είναι μια εξαιρετική πηγή νοσταλγίας που φέρνει στο προσκήνιο θύμησες μια άλλης εποχής, ενώ για τους νεότερους, που δεν έχουν αυτές τις αναφορές, λειτουργεί ως οδηγός για ένα νοητικό ταξίδι στο παρελθόν. Ένα άλλο βασικό χαρακτηριστικό του βιβλίου είναι το γεγονός πως «ενεργοποιεί» όλες τις αισθήσεις, καθώς ο αναγνώστης επιχειρεί να ανασυνθέσει μέσα από τις περιγραφές του συγγραφέα τις γεύσεις, τα αρώματα και τους ήχους μιας ολόκληρης πόλης όπως αυτά παρουσιάζονται.
Συγχρόνως, ο συγγραφέας σε όλην την έκταση του βιβλίου αναφέρεται σε σημαντικά πολιτικά γεγονότα για τη χώρα από την περίοδο της Χούντας και τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης μέχρι και την πολύ πρόσφατη ιστορία της, παρέχοντας την ευκαιρία στον αναγνώστη να δει τις συνθήκες από μια σκοπιά που πιθανότατα αγνοούσε ως τώρα, δηλαδή, μέσα από τα προσωπικά βιώματα ενός ανθρώπου που ήταν παρών σε πολλές περιστάσεις. Ειδικότερα για την περίοδο της μεταπολίτευσης παρέχεται η δυνατότητα πρόσβασης σε μια εσωτερική οπτική των πολιτικών διαδικασιών της εποχής, που παρουσιάζει αμείωτο ενδιαφέρον.
Αναφορικά με το ύφος και τη γλώσσα του βιβλίου θεωρώ πως έχουν γίνει οι κατάλληλες επιλογές. Κυριαρχεί η απλότητα και η ευθύτητα που αναπόφευκτα ενυπάρχουν σε κείμενα με αυτοβιογραφικά στοιχεία, ενώ η αυτούσια παράθεση φράσεων, ακόμη και στα ποντιακά, βοηθά πλήρως στην κατανόηση των προσώπων και συνδράμει στη μεταφορά ενός αυθεντικού κλίματος της εποχής. Τα σημεία των διαλόγων σπάνε τη μονοτονία της συγγραφικής εξιστόρησης και προσδίδουν στο κείμενο ζωντάνια και ρυθμό καθιστώντας το βιβλίο πιο ευχάριστο στον αναγνώστη.
Συνοψίζοντας, λοιπόν, θεωρώ ότι το βιβλίο του Μιχάλη Γ. Τριανταφυλλίδη Η πόλη που αγαπούσαμε είναι το κατάλληλο για να παρουσιάσει την αύρα μιας άλλης εποχής για τη Θεσσαλονίκη με έναν ιδιαίτερο και ευχάριστο τρόπο, ακολουθώντας, δηλαδή, τον συγγραφέα στη χρονική εξέλιξη της ζωής του και των αναμνήσεων του, μέσα από καθημερινές ιστορίες και αγαπημένα πρόσωπα.
