Toυ Τάσου Μοσχονά,
Δεν είναι ψέμα πως η ένοπλη βία στις Η.Π.Α. καλά κρατεί. Προ ολίγων ημερών, ένοπλη επίθεση στο μετρό της Νέας Υόρκης σόκαρε και οδήγησε στον τραυματισμό 23 ατόμων, 10 εκ των οποίων από σφαίρες. Ακόμη και αν δεν υπήρχαν θύματα, συναντάται μια αυξητική τάση ενόπλων επιθέσεων και εντείνεται η ανησυχία για μελλοντικές.
Στην πολιτεία του Τέξας, εκατοντάδες είναι εκείνοι που τραυματίζονται και σκοτώνονται κάθε χρόνο από ένοπλες επιθέσεις. Έρευνες το τελευταίο διάστημα έχουν δείξει πως περίπου 33 άτομα έχουν σκοτωθεί από την αρχή του έτους από ένοπλες επιθέσεις μέσα σε αυτοκίνητο, ενώ οι αγορές όπλων έχουν επίσης αυξηθεί κατακόρυφα. Ενδεικτικό είναι πως από την έναρξη της θητείας του Joe Biden, συνολικά 54.000 άτομα έχουν σκοτωθεί από ένοπλες επιθέσεις.
Οι πολλαπλές επιθέσεις προκαλούν, όπως είναι φυσικό, και φωνές για νομοθετικές πρωτοβουλίες σχετικά με τον έλεγχο του καθεστώτος αγοραπωλησίας όπλων και μια ομοιόμορφη νομοθεσία πάνω στο ζήτημα, σε μια χώρα που προστατεύει συνταγματικά το δικαίωμα στην οπλοκτησία. Μπροστά σε συνεχώς εντεινόμενες πιέσεις από Μ.Κ.Ο. και ομάδες πίεσης ο Αμερικανός Πρόεδρος απαντά με… έναν κανονισμό και έναν διορισμό.
Εν αρχή ην τα «όπλα-φαντάσματα», άλλως λεγόμενα ως “ghost guns”. Σε ομιλία του λίγες μέρες πριν ο Joe Biden, φανερά ανήσυχος, έκανε λόγο για «διεθνή ντροπή» της χώρας αναφορικά με το ζήτημα της ένοπλης βίας. Για τον λόγο αυτόν, ανακοίνωσε διάταγμα σχετικά με την αναχαίτιση του φαινομένου των «όπλων-φαντασμάτων». Τι είναι, όμως, τα “ghost guns” και αντιμετωπίζει πραγματικά την «επέλασή» τους το διάταγμα;
Tα «όπλα-φαντάσματα» είναι ουσιαστικά μη ανιχνεύσιμα όπλα, χωρίς σειριακό αριθμό παρακολούθησης. Κατασκευάζονται από ιδιώτες για ιδιώτες, χωρίς την παρέμβαση κάποιας δημόσιας αρχής στην αγοραπωλησία. Αυτό σημαίνει πως ο καθένας μπορεί, χωρίς κάποιο προηγούμενο έλεγχο για το ποιόν του, να αγοράσει αυτά τα όπλα και τις συσκευασίες. Μπορεί ακόμη και να τα κατασκευάσει ο ίδιος, μιας και συχνά πωλούνται με τη μορφή “kit”, το οποίο εύκολα μπορεί κανείς να συναρμολογήσει μέσα σε 30 λεπτά, όπως έδειξε και ο ίδιος ο Αμερικανός Πρόεδρος στην ομιλία του στον Λευκό Οίκο. Ακόμη και αν δεν τα κατασκευάσει πάντως, μπορεί και να τα δημιουργήσει με τη βοήθεια 3D Printer.
Αυτά τα όπλα, διαθέσιμα πρακτικά σε όλους –ακόμα και παιδιά– δεν παρακολουθούνται και τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια αυξημένη χρήση τους. Σε έρευνα του 2021, μάλιστα, θεωρείται πως στη χώρα πωλήθηκαν και κυκλοφορούν περίπου 20.000, αριθμός δεκαπλάσιος από αυτόν του 2016. Σύμφωνα με την ATF (Bureau of Alcohol, Tobacco, Firearms & Explosives), μόλις 1% αυτών των όπλων έχει εντοπιστεί, ενώ το ποσοστό τους εκ των συνολικών κατασχέσεων όπλων ανέρχεται περίπου στο 25%. Οι περιπτώσεις, δε, στις οποίες τέτοιου είδους όπλα χρησιμοποιούνται σε ένοπλες επιθέσεις είναι πολλές. Φέτος στο Maryland, «όπλο-φάντασμα» χρησιμοποιήθηκε σε school shooting, οδηγώντας στον θάνατο ενός μαθητή, ενώ το 2019 στη Santa Clarita της Καλιφόρνια στράφηκε εναντίον πέντε μαθητών, σκοτώνοντας δύο και εν συνεχεία τον ίδιο τον δράστη. Στo “Golden State” τα ghost guns αποτελούν το 65% των κατασχεθέντων όπλων, δείχνοντας πως το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα οξυμμένο στην πολιτεία.
Μπροστά στην κατάσταση αυτή, ο Joe Biden ανακοίνωσε τα εξής μέτρα: Αφού έκανε ξεκάθαρο πως δεν θα αποσύρει τα “gun kits” και δεν θα επιβάλλει αυστηρότερες ποινές, δήλωσε πως αυτό που επιθυμεί είναι μια ομοιόμορφη νομοθεσία, στο πλαίσιο των «παραδοσιακών» όπλων. Τα kits θα πρέπει να κατασκευάζονται αποκλειστικά από παραδοσιακούς παραγωγούς όπλων, ενώ θα πρέπει να πωλούνται αυστηρά με σειριακό αριθμό από εξουσιοδοτημένους έμπορούς. Παράλληλα, ανακοίνωσε τη διατήρηση αρχείου με τα στοιχεία των ιδιοκτητών τους, καθιστώντας πιο εύκολο για την Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση να τα εντοπίσει.
Ταυτόχρονα με την ανακοίνωση αυτή, ο Αμερικανός Πρόεδρος ανακοίνωσε την υποψηφιότητα του Steve Dettelbach για επικεφαλής της πολύπαθης και ελεγχόμενης σε μεγάλο βαθμό από το λόμπι όπλων ATF. Ο Dettelbach, πρώην ομοσπονδιακός Εισαγγελέας στην πολιτεία του Ohio από το 2009 έως το 2016, δεν αποτελεί την πρώτη επιλογή του Biden για την ανάληψη του πόστου. Αυτή ήταν ο David Chipman, υποψηφιότητα που ναυάγησε, εξαιτίας της σθεναρής υποστήριξής του σε πολιτικές ελέγχου των όπλων. Μια πιο «μετριοπαθής» επιλογή, ο Dettelbach, θα ικανοποιήσει τόσο τις κριτικές φωνές που μιλούν για έλεγχο όσο και τους παραδοσιακούς υποστηρικτές της 2ης Τροπολογίας. Η μάχη στο Κογκρέσο, πάντως, για τον διορισμό του προβλέπεται σκληρή. Από το 2006, κάθε Αμερικανός Πρόεδρος, πλην του Barack Obama το 2013, έχει αποτύχει να διορίσει Πρόεδρο στην ATF (υπηρεσία υποστελεχωμένη, χωρίς επαρκείς πόρους και με μόλις 2 μόνιμους επικεφαλής τα τελευταία 15 χρόνια), ενώ ο περιβόητος Εθνικός Σύνδεσμος Οπλοκατοχής (NRA) θα προσπαθήσει σίγουρα να αποτρέψει τον διορισμό με κάθε τρόπο, χρησιμοποιώντας την τεράστια επιρροή του τόσο σε πολιτικούς του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος όσο και του Δημοκρατικού.
Tι κρατάμε, όμως, από τις πρωτοβουλίες του Biden; Oι προσπάθειές του σίγουρα χαιρετίστηκαν από υποστηρικτές του gun control, όμως σε καμία περίπτωση τα βήματα δεν φαίνονται αρκετά. Η ένοπλη βία δεν θα μειωθεί με μια απλή προσπάθεια επανεκκίνησης της ατζέντας του gun control. Και όσες εκκλήσεις για σταματημό της βίας και αν ακούσουμε, η αλήθεια είναι πως με ημίμετρα και απλές ανακοινώσεις, που στην περίπτωση της ATF δεν γνωρίζουμε καν εάν θα ισχύσουν, δεν γίνεται να μιλήσουμε για αναχαίτιση φαινομένων. Αρκετοί επικρίνουν τον Πρόεδρο για τα «στραβά μάτια» στη δημιουργία ενός ανεξάρτητου γραφείου προστασίας και αποτροπής της ένοπλης βίας, που σίγουρα θα ήταν ενδεικτικό μιας πιο στοχευμένης και γενικευμένης ομοσπονδιακής δράσης. Πολύκροτες δηλώσεις, λίγες πράξεις, και καθημερινά νέα θύματα, σε μια κατάσταση, που, αν δεν αντιμετωπιστεί σθεναρά, θα διαιωνίζεται στο διηνεκές.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Τhe Biden administration is regulating “ghost guns”. Here’s what the rule does, NPR, διαθέσιμο εδώ
- Biden vows to crack down on ghost gunsn ghost guns, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Αngry Drivers, Lots of Guns: An Explosion in Road Rage Shootings, The New York Times, διαθέσιμο εδώ
- Biden Names Former Federal Prosecutor to Lead A.T.F., The New York Times, διαθέσιμο εδώ