Του Νικόλαου Τσελέντη,
Οι εκλογικές αναμετρήσεις συνιστούν μια πρώτης τάξεως δοκιμασία για τα δημοκρατικά, κυρίως, πολιτεύματα, αφού ο λαός εκφράζει μέσω της ψήφου του την ικανοποίηση ή τη δυσαρέσκειά του προς τους κυβερνώντες. Στην πρώτη περίπτωση, η ευαρέσκεια συνεπάγεται την ανανέωση της θητείας των ήδη εκλεγμένων προσωπικοτήτων, ενώ η δυσανασχέτηση ή η παντελής απογοήτευση των πολιτών συνοδεύεται συχνά από την ιδεολογική τους «μεταπήδηση» προκειμένου να ανέλθουν στην εξουσία οι αντιπολιτευτικές δυνάμεις. Μάλιστα, είθισται η δημιουργία ενός ισχυρού δίπολου στο υψηλότερο επίπεδο χάραξης της πολιτικής, οπότε και οι προεκλογικές εκστρατείες με την επακόλουθη αποκάλυψη του εν δυνάμει κυβερνητικού προγράμματος διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην έκβαση του τελικού αποτελέσματος. Αυτό συμβαίνει και στη διχασμένη αυστραλιανή πολιτική σκηνή.
Ο «Συνασπισμός» του Scott Morrison και το έργο του
Η νόμιμα εκλεγμένη κυβέρνηση της Αυστραλίας έχει ορίσει ως Πρωθυπουργό της τον Scott Morrison από το 2019, ο οποίος ηγείται του «Συνασπισμού», της σύμπραξης δηλαδή του Φιλελεύθερου με το Εθνικό Κόμμα (Liberal-National Coalition). Πρόκειται για μία αρκετά συντηρητική συμμαχία που προτάσσει, μεταξύ άλλων, την εξασφάλιση της εθνικής ασφάλειας από κρατικές και μη απειλές, την αναστήλωση της εγχώριας οικονομίας και την προστασία της θρησκείας από το «cancel culture». Παράλληλα, ο Morrison αναγκάστηκε να εμπλουτίσει την πολιτική του ατζέντα ελέω της πανδημίας του κορωνοϊού και της εμφάνισης ακραίων καιρικών φαινομένων, που με τη σειρά τους προκάλεσαν ανυπολόγιστες υλικές, και όχι μόνο, ζημίες.
Μέσα σε αυτόν τον ορυμαγδό των αλλεπάλληλων εξελίξεων, η κυβέρνηση βρέθηκε από το ζενίθ στο ναδίρ, από τον «παράδεισο στην κόλαση». Κατά το πρώτο διάστημα της διακυβέρνησης, η οικονομία της Αυστραλίας σημείωσε μια σταθερά ανοδική πορεία κατορθώνοντας να ξεπεράσει την ύφεση που την ταλανίζει εδώ και τρεις δεκαετίες. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον κρατικό παρεμβατισμό αλλά και στη σωστή λήψη μέτρων κατά του ιού, επιβάλλοντας αυστηρά lockdowns σε μεμονωμένες πολιτείες. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, τα κρούσματα παρέμειναν χαμηλά και οι θάνατοι ήταν λίγοι συγκριτικά με τον πληθυσμό της χώρας (10.000 νοσούντες και 100 θάνατοι το πρώτο πεντάμηνο της πανδημίας σε σύνολο 26 εκατομμυρίων κατοίκων). Όμως, η συνέχεια δεν ήταν εξίσου καλή.
Το «σκάνδαλο» με τις παρενέργειες του εμβολίου της AstraZeneca το οποίο στάλθηκε σε μεγάλη ποσότητα στην Αυστραλία λόγω των σχέσεών της με τη Μεγάλη Βρετανία, αποθάρρυνε τους πολίτες άνω των 60 σχετικά με τον επικείμενο εμβολιασμό τους. Η αργή αντίδραση της κυβέρνησης Morrison στην εξασφάλιση επαρκών δόσεων από άλλες φαρμακευτικές εταιρείες προκάλεσε την οργή του κόσμου, που προτίμησε να ακυρώσει τα ραντεβού και να διαδηλώσει ενάντια στο «πείραμα» των εμβολίων. Χαρακτηριστικά, μέχρι τα τέλη του Ιουλίου 2021 είχε εμβολιαστεί μόλις το 4% των πολιτών, ποσοστό εξαιρετικά χαμηλό συγκρινόμενο με εκείνο του Ηνωμένου Βασιλείου και των Ηνωμένων Πολιτειών (47% και 46% αντίστοιχα). Έτσι, η κατάσταση εκτραχύνθηκε στο εσωτερικό, με τα κρούσματα να αγγίζουν σήμερα τα 5 εκατομμύρια και οι θάνατοι να πλησιάζουν τους 6.500, έχοντας επιδεινώσει την ψυχολογική υγεία των Αυστραλών που επί μακρόν δεν μπορούσαν να ταξιδέψουν στο εξωτερικό (τουλάχιστον 1 στους 2 Αυστραλούς έχει γεννηθεί στο εξωτερικό ή έχει γονέα διαφορετικής εθνικότητας).
Όπως η πανδημία, έτσι και οι φυσικές καταστροφές ήρθαν απροειδοποίητα, με πλημμύρες και πυρκαγιές να κατακλύζουν την εδαφική επικράτεια. Μπορεί να μην ευθύνεται ο Morrison για την παρουσία τους, αλλά οι διακοπές του στη Χαβάη ενόσω ο τόπος του φλεγόταν κρίθηκαν ως απαράδεκτες και προκλητικές. Ακόμη, η εμμονή του Πρωθυπουργού να ευνοήσει τους πιστούς με τον αμφιλεγόμενο Νόμο περί Θρησκευτικών Διακρίσεων προξένησε τεράστιες διαμαρτυρίες, καθώς προσέφερε νομική προστασία σε εκείνους που έκαναν «δηλώσεις πεποίθησης», στοχοποιώντας άτομα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας – πρόταση που εν τέλει απορρίφθηκε.
Ως απόρροια των παραπάνω, η συμμαχική κυβέρνηση του Morrison άρχισε να χάνει πολύτιμο έδαφος στις δημοσκοπήσεις, ήδη από το καλοκαίρι του 2021. Με τις έδρες που χωρίζουν τα δύο κυρίαρχα κόμματα να είναι μόλις 8 (76 έναντι 68), οι Εργατικοί (Australian Labor Party – ALP) υπό τον Anthony Albanese βρήκαν την ευκαιρία να ξεκινήσουν από νωρίς την προεκλογική εκστρατεία, ενόψει των φετινών ομοσπονδιακών εκλογών. Άλλωστε, έχοντας χάσει απροσδόκητα στην προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση, και με τον «Συνασπισμό» να έχει εδραιωθεί στην εξουσία επί 9 συναπτά έτη, ο Albanese ο οποίος θεωρείται πλέον άξιος ηγέτης της αντιπολίτευσης καλείται να εκμεταλλευτεί τις απανωτές συγκυρίες και να αλλάξει τον ρου της αυστραλιανής ιστορίας. Ας εστιάσουμε, λοιπόν, στον υποψήφιο Πρωθυπουργό.
Ο «μπαρουτοκαπνισμένος» Anthony Albanese και η ρητορική των δύο αντιπάλων
Ο 59χρονος αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης ασχολείται επί 26 έτη με την πολιτική της χώρας του, ενώ μόλις τα 6 εξ αυτών βρίσκεται στα κυβερνητικά έδρανα. Σημείο καμπής της καριέρας του ήταν η θητεία του ως Αντιπρόεδρος στο πλάι του Kevin Rudd, αλλά και οι αλλεπάλληλες ήττες του από τον Bill Shorten για την ηγεσία των Εργατικών. Το 2019, κατόρθωσε τελικά να αναλάβει τα ηνία του κόμματός του και χρειάστηκε να συστηθεί εκ νέου στο κοινό, προκειμένου να κερδίσει την εμπιστοσύνη του με φόντο τις ομοσπονδιακές εκλογές του 2022. Για την επίτευξη του προαναφερθέντος στόχου, ο Albanese προέβη σε μία ιδεολογική κυβίστηση.
Ειδικότερα, προσπαθεί να αποτινάξει από το κόμμα του την ταμπέλα της Αριστεράς και να μετατοπιστεί προς τον κεντρώο χώρο, ο οποίος παρέχει στο εκλογικό σώμα μία «ασφαλή αλλαγή». Εξάλλου, ο ριζοσπαστισμός που διακατείχε παλαιότερα την Αριστερά μάλλον τρόμαζε τους ψηφοφόρους, αφού μόνο τρεις υποψήφιοι από τους κόλπους των Εργατικών έχουν νικήσει σε εκλογική μάχη τους Φιλελεύθερους Πρωθυπουργούς μεταπολεμικά. Για τον λόγο αυτόν, το σύνθημα «ανανέωση και όχι επανάσταση» ηχεί πολύ καλύτερα στα αυτιά των πολιτών που επιθυμούν μεν μια «φρέσκια νότα» στην πολιτική τους ζωή, δίχως όμως να διαταράσσονται ορισμένες από τις βασικότερες αξίες τους.
Στον αντίποδα, ο Scott Morrison επιτίθεται σκαιά στο Εργατικό Κόμμα αποφεύγοντας οιαδήποτε νύξη προς το πρόσωπο του Albanese. Γνωρίζοντας πως ο ίδιος δεν είναι ιδιαίτερα προσφιλής την τρέχουσα περίοδο, σκέφτεται πως δεν μπορεί να κερδίσει τον αντίπαλό του σε μία προσωποπαγή μονομαχία. Επομένως, προσφεύγει στον υπερτονισμό των επιτευγμάτων του – κυρίως στην οικονομική ευμάρεια που είναι το μεγαλύτερο ατού του – και θεωρεί πως η ψήφιση ενός κομματικού σχηματισμού που αποδεδειγμένα μέσα στα χρόνια λειτουργεί, φαντάζει ως καλύτερη λύση από τους Εργατικούς που έχουν συνηθίσει να βλέπουν τα γεγονότα από την αντιπολιτευτική σκοπιά.
Εν αναμονή των ομοσπονδιακών εκλογών της 21ης Μαΐου, η αγωνία κορυφώνεται στο κράτος της Ωκεανίας. Βάσει των προγνωστικών, ο Anthony Albanese με τη στροφή του προς το «mainstream» ρεύμα της πολιτικής αποκτά ένα σημαντικό προβάδισμα, το οποίο του εξασφαλίζει την επικείμενη νίκη. Ωστόσο, ο Scott Morrison δεν πρέπει να λογίζεται ως ξοφλημένος, διότι και στις εκλογές του 2019 επικράτησε από τη θέση του αουτσάιντερ, υποχρεώνοντας τους Εργατικούς σε μία ταπεινωτική ήττα. Άραγε, θα φυσήξει «αέρας αλλαγής» στην Αυστραλία ή ο συντηρητισμός έχει παγιωθεί σε τέτοιο βαθμό που μία πανδημία, μερικές πυρκαγιές και πλημμύρες δεν είναι ικανά να τον διαλύσουν συθέμελα;
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Factbox: Australian democracy at a glance, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- Australia election: Enter a lacklustre advert for democracy, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Economy, climate and trust at centre of Australia’s May 21 election, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- Settle in for a long grind: this federal election is going to be core, brutal Morrison, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Scott Morrison and Anthony Albanese in battle to be prime minister as Australia heads to election, ABC News, διαθέσιμο εδώ
- Morrison and Albanese are facing off in the election. This is what the polls have to say — and what to look for next, ABC News, διαθέσιμο εδώ
- Australian election 2022: Scott Morrison warns voters against change as Anthony Albanese promises a ‘better future’, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Αυστραλία: Εκλογές στις 21 Μαΐου προκήρυξε ο Μόρισον – Νίκη της Κεντροαριστεράς δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, Η Καθημερινή, διαθέσιμο εδώ
