Του Τάσου Γρηγοριάδη,
989 μ.Χ.: Λαμβάνει χώρα η μάχη της Αβύδου ανάμεσα στις δυνάμεις του Βυζαντινού Αυτοκράτορα, Βασίλειου Β’ (ή και «Βουλγαροκτόνου»), και στους εξεγερθέντες του Βάρδα Φωκά. Ο τελευταίος ήταν ανιψιός του αυτοκράτορα Νικηφόρου Β΄ Φωκά (963-969) και θεωρούσε τον εαυτό του νόμιμο διάδοχο του θρόνου. Κατέχοντας περισσή αυτοπεποίθηση, αλλά, συνάμα, και μεγάλο μέρος της Μικράς Ασίας, ο Βάρδας Φωκάς αυτοανακηρύχθηκε αυτοκράτορας και κινήθηκε στρατιωτικά εναντίον της Κωνσταντινούπολης. Ο ενθρονισμένος νεαρός αυτοκράτορας Βασίλειος Β’ αναγκάστηκε να ζητήσει τη συνδρομή του Βλαδίμηρου Α’, πρίγκιπα των Ρως του Κιέβου, για να απωλέσει τον θανάσιμο εσωτερικό κίνδυνο. Εν τέλει, αποφασίστηκε ο Βλαδίμηρος να παντρευτεί τη μικρότερη αδερφή του Βασιλείου και να βαπτιστεί Χριστιανός Ορθόδοξος, μαζί με χιλιάδες άλλους υποτελείς του. Στη συνέχεια, αποβίβασε 6.000 Βαράγγους άντρες του στη Χρυσούπολη, αποτρέποντας τον Βάρδα Φωκά να πολιορκήσει τη Βασιλεύουσα. Τότε, ο στασιαστής αποφάσισε να αποκλείσει την Προποντίδα, στρεφόμενος προς τον στρατηγικής σημασίας λιμένα της Αβύδου. Έξω από τα τείχη της πόλης, τον ανέμεναν παρατεταγμένες οι στρατιές του Βλαδίμηρου και του Βασιλείου. Λέγεται πως κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης, ο εξηντάχρονος Φωκάς προσκάλεσε τον αυτοκράτορα σε προσωπική μονομαχία, αλλά πέθανε ξαφνικά καλπάζοντας προς αυτόν λόγω εγκεφαλικού επεισοδίου. Ο εμβρόντητος στρατός του Φωκά άρχισε να υποχωρεί ατάκτως, με τους Βαράγγους να τους καταδιώκουν λυσσαλέα. Καταληκτικά, με αυτόν τον τρόπο έληξε άλλος ένας αιματηρός εμφύλιος στην «κατασπαραγμένη» εκ των έσω Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
1822: Τελείται από τις Οθωμανικές στρατιωτικές δυνάμεις η καταστροφή της ακμάζουσας πόλης της Νάουσας. Στον απόηχο της έναρξης της Επαναστάσεως στη Μολδοβλαχία, ακολούθησε έντονη κινητικότητα στη Μακεδονία. Ποικίλοι οπλαρχηγοί σε διάφορες περιοχές άρχισαν να οργανώνονται για να ξεκινήσουν ένοπλο αγώνα. Κάπως έτσι, ανήμερα της Κυριακής της Ορθοδοξίας (22 Φεβρουαρίου 1822), η Νάουσα, απελευθερώθηκε από Μακεδόνες αγωνιστές. Το λάβαρο της επανάστασης ανυψώθηκε στον ιερό ναό του Αγίου Δημητρίου, ενώ ο πρόκριτος Ζαφειράκης Θεοδοσίου ανέλαβε την πολιτική ηγεσία του κινήματος. Στη συνεχεία, οι περίπου 4.000 αγωνιστές του Τσάμη Καρατάσου προσπάθησαν ανεπιτυχώς να καταλάβουν τη Βέροια, ενώ σημείωσαν νίκη στη Μονή της Παναγίας Δοβρά. Ωστόσο, η όλη αναταραχή προξένησε την οργισμένη αντίδραση του Μεχμέτ Εμίν πασά (ή Εμπού Λουμπούτ), που εφόρμησε από τη Θεσσαλονίκη προς τη Νάουσα, με 16.000 τακτικούς και ατάκτους. Κάλεσε τους εξεγερμένους να παραδοθούν και, αφότου έλαβε αρνητική απάντηση, πολιόρκησε τη Νάουσα, στις 6 Απριλίου. Παρά την απαράμιλλη γενναιότητα των αμυνόμενων, στις 13 Απριλίου, οι Οθωμανοί εισήλθαν στην πόλη και ξεκίνησαν τις θηριωδίες. Χιλιάδες άμαχοι σκοτώθηκαν βάναυσα ή αιχμαλωτίστηκαν, ενώ μαχόμενος έπεσε ο Ζαφειράκης Θεοδοσίου και άλλοι συμπολεμιστές του. Από την άλλη, 13 νεαρές θυσιάστηκαν εκούσια, πέφτοντας στον καταρράκτη της Αραπίτσας, ώστε να μην υποπέσουν στα χέρια των επιτιθέμενων. Εν κατακλείδι, κάπως έτσι γράφτηκε ο επίλογος της επαναστάσεως στη Δυτική Μακεδονία, παρότι υπήρξαν στη συνέχεια άλλες, μικρότερες προσπάθειες αναζωπύρωσης της.
1945: Η Γερμανοκρατούμενη Βιέννη καταλαμβάνεται από τον Σοβιετικό Κόκκινο Στρατό στα τέλη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Οι παραδοσιακοί διαχρονικοί δεσμοί Γερμανών-Αυστριακών διευκόλυναν την ειρηνική προσάρτηση (“Anschluss”) της Αυστρίας με τη Ναζιστική Γερμανία του Αδόλφου Χίτλερ (που ήταν Αυστριακός). Εντούτοις, με την πάροδο των ετών, ο πόλεμος χανόταν για τον Άξονα, που άρχισε αναμενόμενα να υποχωρεί προς τη Γερμανική ενδοχώρα. Με τους υπόλοιπους Συμμάχους να μάχονται δριμύτατα στη Βόρεια Ιταλία και τη Γαλλία, ο Ιωσήφ Στάλιν αποφάσισε να διασπάσει τις δυνάμεις του. Πιο συγκεκριμένα, μέρος των Σοβιετικών δυνάμεων αφοσιώθηκε στην κατάληψη του Βερολίνου, ενώ ένα άλλο προς τον νότο, στη σημερινή Σλοβακία, Ουγγαρία και Αυστρία. Ακολούθησαν άγριες συγκρούσεις με τους αμυνόμενους Ναζί, μέχρι που το μέτωπο έφτασε έξω από τη Βιέννη στις 2 Απριλίου του 1945. Υπό την ηγεσία του στρατηγού Φιόντορ Τολμπούχιν, οι Σοβιετικοί περικύκλωσαν τη μητρόπολη, στην οποία παρέμεναν λίγα αξιόμαχα σώματα SS και κάποια τεθωρακισμένα. Σύντομα ξέσπασαν οδομαχίες και, παράλληλα, σημειώθηκε προέλαση των Σοβιετικών σε κάποιες συνοικίες της πόλης. Επίσης, πολλές γέφυρες υπέστησαν δολιοφθορά, ώστε να καθυστερήσουν οι Σοβιετικοί, αλλά μέχρι τις 13 Απριλίου η αντίσταση των Ναζί είχε καμφθεί και η Βιέννη απελευθερώθηκε. Εν κατακλείδι, μετά το πέρας του πολέμου, η Αυστρία χωρίστηκε σε κατοχικές ζώνες – όπως αντιστοίχως η Γερμανία – και η Βιέννη πέρασε σε πλήρη Αυστριακό έλεγχο το 1955, όταν και η χώρα απέκτησε ξανά την ανεξαρτησία της.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Μάχη της Αβύδου, Byzantium.gr, διαθέσιμο εδώ
- Rebellion of Bardas Phokas the Younger, Wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Βάρδας Φωκάς, byzmettyhes.gr, διαθέσιμο εδώ
- Η καταστροφή της Νάουσας, Σαν Σήμερα.gr, διαθέσιμο εδώ
- Η καταστροφή της Νάουσας από τους Τούρκους (1822), Πρώτο Θέμα, διαθέσιμο εδώ
- Η Επανάσταση και ο Χαλασμός της Νάουσας, Naoussa.gr, διαθέσιμο εδώ
- Battle of Vienna, World War II Database, διαθέσιμο εδώ
- Vienna Offensive, Fandom.com, διαθέσιμο εδώ
- The Soviet Occupation of Austria, National WW2 Museum.org, διαθέσιμο εδώ
