Της Γεωργίας Δημοπούλου,
Δεν είναι καν δύσκολο να το διαπιστώσει κανείς: μερικές ώρες περιήγησης στο «χαζοκούτι» είναι αρκετές για να εμφανιστούν μπροστά μας διαφημίσεις σεμιναρίων αυτοβελτίωσης, τεχνικών διαλογισμού, βιβλίων με δελεαστικούς τίτλους όπως «Ενισχύστε τις νοητικές σας ικανότητες σε 40 ημέρες»…and the list goes on. Δίκαια θα αναρωτηθεί κανείς αν πρόκειται περί μίας από τις τόσες εφήμερες τάσεις της εποχής ή για μία κατεύθυνση της ψυχολογίας που ήρθε για να μείνει.
Αδιαμφισβήτητα, η ζήτηση του ελληνικού πληθυσμού για ψυχολογική υποστήριξη τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί σημαντικά. Οι «συνεδρίες» δεν αποτελούν πλέον αφορμή στιγματισμού του άλλου όπως παλαιότερα, αλλά – τουναντίον – δείγμα ωριμότητας και προθυμίας του εκάστοτε ατόμου να ανακαλύψει τον ψυχισμό του. Η μεταστροφή αυτή αποδίδεται, σε μεγάλο ποσοστό, στις δύσκολες συνθήκες που έχει βιώσει η χώρα μας την τελευταία δεκαετία και ειδικότερα την οικονομική κρίση και το συνεπαγόμενο «κλείσιμο στον εαυτό μας». Ο σύγχρονος Έλληνας καλείται, τώρα, να αναπτύξει κοινωνικές δεξιότητες, να αλληλεπιδράσει και να εμπιστευτεί άτομα από τον κύκλο του. Σαφέστατα, όμως, η ενδοσκόπηση και η αυτογνωσία αποτελούν προϋπόθεση για ένα τέτοιο εγχείρημα. Και όχι άδικα, θα έλεγε κανείς, μαθαίνοντας για το περιεχόμενό της.
Μεταξύ των πλεονεκτημάτων του διαλογισμού αναφέρεται η βελτίωση της ποιότητας και της ποσότητας του ύπνου του ατόμου, όπως και της ικανότητάς του να κατευνάζει τυχόν σωματικούς του πόνους. Αναφορικά με τα βιβλία αυτοβελτίωσης, θα παρατηρήσει κανείς ότι η γραφή τους είναι πολύ πιο απλή σε σχέση με αυτή των υπολοίπων, κι αυτό γιατί αποσκοπούν στο να παρακινήσουν τους αναγνώστες να κάνουν κάτι διαφορετικό από αυτό που έκαναν χθες. Βεβαίως, δεν υπάρχουν «μαγικές» λύσεις ή συνταγές της επιτυχίας, ωστόσο υπάρχει η δυνατότητα να αναλάβει το ίδιο το άτομο την ευθύνη του να αλλάξει τη ζωή του προς το καλύτερο. Αυτό επιτυγχάνεται, συνήθως, μέσω της παράθεσης των λεγόμενων “success stories” επιχειρηματιών που -στα πρώτα βήματα τις καριέρας τους- είχαν χαρακτηριστεί ως αποτυχημένοι.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και τα podcasts, εναλλακτικά το ραδιόφωνο σε μία πιο εξελιγμένη μορφή του, καθώς και οι ομιλίες παρακίνησης, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τα TEDx talks. Πράγματι, η μεταδοτικότητα ορισμένων εισηγητών σε τέτοιες ημερίδες είναι ικανή να καθηλώσει για αρκετή ώρα και να εντυπωσιάσει. Συχνά, κάνουν την αντιμετώπιση των δυσκολιών τους να φαντάζει ως κάτι εύκολο. Είναι πράγματι, όμως, έτσι;
Όπως και σε πολλές άλλες πτυχές της ζωής του σύγχρονου ανθρώπου, διαπιστώνεται και εδώ το κατάλοιπο του φαίνεσθαι και της ματαιοδοξίας. Συχνά αυτή η ενδοσκόπηση προβάλλεται ως κάτι απλό και ευπρόσιτο, που χαρίζει απλόχερα τα οφέλη του στο εκάστοτε άτομο. Ωστόσο, ο απολογισμός της συμπεριφοράς, των λανθασμένων συμπεριφορών και επιλογών του ατόμου μπορεί να καταστεί επώδυνος. Πώς μπορούμε, λοιπόν, να μιλάμε για εσωτερική αλλαγή, αν αυτή «ξύνει πληγές» από το παρελθόν του ανθρώπου;
Φυσικά και κανείς μας δε θα μπορούσε να ακυρώσει την ευεργετική επίδραση όλων αυτών των ενεργειών στον εσωτερικό κόσμο του ατόμου· αυτή, άλλωστε, είναι στατιστικά αποδεδειγμένη. Ωστόσο, δε θα πρέπει αυτή να διαφημίζεται ως μία σύγχρονη «μόδα», στην οποία οφείλουν όλοι να υποκύψουν ώστε να θεωρηθούν ενταγμένα και προοδευτικά μέλη της κοινωνίας. Θεμιτή είναι η προώθησή τους ως μία διέξοδος στην αποπνικτική καθημερινότητα πολλών ανθρώπων, οι οποίοι ίσως βρουν τη λύτρωσή τους στα σεμινάρια και τις συνεδρίες αυτές. Η ενθάρρυνση ακόμα κι ενός μόνο ατόμου μέσω αυτών των πρακτικών είναι σε θέση να αλλάξει τη δυναμική του κοινωνικού συνόλου, ανοίγοντας το δρόμο για μία πιο βιώσιμη καθημερινότητα. Είναι οι δύσκολοι καιροί που απατούν κάτι τέτοιο, κι εμείς με τη σειρά μας που αξίζει να δώσουμε μία ευκαιρία στους εαυτούς μας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Τι νέα, ψιψίνα; Έκανες αυτοβελτίωση;, lifo.gr, διαθέσιμο εδώ
- Βαρέθηκες και εσύ να διαβάσεις ποστ αυτοβελτίωσης στα social media;, ipop.gr, διαθέσιμο εδώ
