Της Ανθής Ντόλα,
Στις 3 Απριλίου πραγματοποιήθηκαν προεδρικές, βουλευτικές και δημοτικές εκλογές στη Σερβία. Οι τριπλές εκλογές διεξήχθησαν κάτω από την σκιά του ρωσο-ουκρανικού πολέμου και το αποτέλεσμά τους έχει ιδιαίτερη σημασία, ώστε να γίνει κατανοητή και η πολιτική κατάσταση στο εσωτερικό της Σερβίας, αλλά και στον τρόπο που αντιλαμβάνεται το σερβικό έθνος τον πόλεμο που έχει ξεσπάσει. Ο φιλορωσισμός των Σέρβων είναι γνωστός, αλλά ο τρόπος που αυτός εκφράζεται τον τελευταίο καιρό εγείρει σκέψεις και αμφιβολίες.
Ο θρίαμβος του Aleksandar Vučić στο αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών ήταν αδιαμφισβήτητος. Ο Aleksandar Vučić συνεχίζει για δεύτερη φορά τη θητεία του, καθώς έλαβε το ποσοστό του 59,5%, ενώ ο αντίπαλός του Zdravko Ponoš, υποψήφιος με τον συνασπισμό «Ενωμένοι για τη νίκη», έλαβε το 17,5%.
Το κόμμα του Vučić, το Σερβικό Προοδευτικό Κόμμα (SNS), σημείωσε σημαντική επιτυχία και στις βουλευτικές εκλογές. Το SNS έλαβε το ποσοστό του 43,4% και καταλαμβάνει 120 από τις 250 έδρες της σερβικής Βουλής. Ο συνασπισμός «Ενωμένοι για τη νίκη» έλαβε το 13,4% και 37 έδρες, το Σοσιαλιστικό Κόμμα Σερβίας (SPS) του Ivica Dačić 11,59% και 32 έδρες, ενώ ο συνασπισμός Oικολόγων-Αριστερών έλαβε το 4,51% και καταλαμβάνει 12 έδρες. Τα τρία εθνικιστικά κόμματα θα εκπροσωπηθούν στη Βουλή από 35 βουλευτές, καθώς αθροιστικά έλαβαν το 12,97% των ψήφων, και τα μειoνοτικά κόμματα, για τα οποία δεν ισχύει όριο για την είσοδό τους στη Βουλή, καταλαμβάνουν 12 έδρες, έξι εκ των οποίων ανήκουν στην Ένωση Ούγγρων Βοϊβοντίνας, που υπoστηρίχθηκαν από το κόμμα του Viktor Orban. Σε ό,τι αφορά τις δημοτικές εκλογές, το SNS ήρθε πρώτο στον Δήμο του Βελιγραδίου με ποσοστό 38,1%, αλλά μέχρι στιγμής είναι άγνωστο αν θα κατορθώσει να εκλέξει δήμαρχο, καθώς αυτός εκλέγεται από το δημοτικό συμβούλιο.
Στις τριπλές εκλογές, το κόμμα του Aleksandar Vučić υπερίσχυσε έναντι των άλλων με ιδιαίτερη ευκολία. Άλλωστε, ήταν και το φαβορί, όπως έδειχναν οι δημοσκοπήσεις που είχαν διεξαχθεί κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου. Προέβλεπαν ότι θα λάβει ποσοστό μεγαλύτερο του 50% κερδίζοντας από τον πρώτο γύρο, όπως και έγινε.
Οι εκλογές αυτές έχουν ιδιαίτερη σημασία, καθώς η Σερβία το τελευταίο διάστημα προσπαθεί να ισορροπήσει πάνω σε ένα λεπτό σχοινί. Από τη μία υπάρχει η Ρωσία, με την οποία το σερβικό κράτος και ιδιαίτερα η κυβέρνηση Aleksandar Vučić έχει πολύ καλές σχέσεις, και από την άλλη η Ε.Ε., στους κόλπους της οποίας η Σερβία φιλοδοξεί να εισέλθει. Η σερβική κυβέρνηση καταδίκασε στον ΟΗΕ τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, αλλά αρνήθηκε να επιβάλλει κυρώσεις κατά της Μόσχας, καθώς για το σερβικό κράτος η Ρωσία αποτελεί τον κύριο πάροχο φυσικού αερίου, το οποίο και πουλά σε προνομιακή τιμή. Ο Vučić, το βράδυ της νίκης του, ανακοίνωσε πως θα συνεχίσει όλη αυτή η προσπάθεια «εξισορρόπησης» της κατάστασης. Ο Σέρβος Πρόεδρος δήλωσε πως θα διατηρήσει τους καλούς δεσμούς της χώρας του με τη Ρωσία, ενώ παράλληλα θα συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις για την είσοδο της Σερβίας στην Ε.Ε.
Τίποτα από τα παραπάνω δεν πρέπει να προκαλεί εντύπωση, καθώς η Σερβία αποτελεί μία από τις λίγες χώρες στις οποίες πραγματοποιήθηκαν διαδηλώσεις υπέρ της Ρωσίας, ενώ το σημαντικότερο στοιχείο είναι πως τα δύο κράτη συνδέονται με άρρηκτους δεσμούς. Επομένως, η φιλορωσική στάση της σερβικής κυβέρνησης υποδεικνύει και τον τρόπο που ο λαός της χώρας πρέπει ή ήδη αντιλαμβάνεται τον πόλεμο και τους χειρισμούς του Putin.
Η Σερβία αδυνατεί να αποβάλει από πάνω της τη ρωσική επιρροή και παράλληλα επενδύει στη στήριξη της Ρωσίας τόσο σε οικονομικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο. Για τη Σερβία, η Ρωσία αποτελεί μία δύναμη που μπορεί να προμηθεύσει τη χώρα με ενέργεια και εμβόλια, ενώ ταυτόχρονα να σταθεί δίπλα της σε ένα πολύ δύσκολο σερβικό εθνικό ζήτημα, αυτό του ανεξάρτητου Κοσόβου. Η Ρωσία αρνείται να αναγνωρίσει ως ανεξάρτητο κράτος το Κόσοβο, γεγονός που την καθιστά αυτόματα στο πλευρό της Σερβίας.
Το αποτέλεσμα των εκλογών στη Σερβία έχει ιδιαίτερη σημασία για έναν επιπλέον λόγο. Η επιλογή του σερβικού λαού να παραμείνει υπό την ηγεσία του Vučić, ο οποίος ελέγχει απόλυτα τα ΜΜΕ της χώρας και φλερτάρει κατά καιρούς με τη λαϊκιστική ρητορική, σε συνδυασμό με την άνοδο εθνικιστικών παρατάξεων με ακροδεξιά χαρακτηριστικά, προκαλεί ανησυχία. Η Σερβία δυσκολεύεται να προχωρήσει μπροστά και να απεμπλακεί από παλιά ιστορικοπολιτικά δεσμά, τα οποία την κρατούν στάσιμη. Το εκλογικό αποτέλεσμα της 3ης Απριλίου αποτελεί την αφετηρία μίας οπισθοδρομικής στροφής του πολιτικού συστήματος της χώρας, η οποία θα επηρεάσει τις σχέσεις της με την Ε.Ε.
Επιπλέον, το αποτέλεσμα των σερβικών εκλογών ήρθε να συμπληρώσει και η νίκη του Οrban στην Ουγγαρία. Το κόμμα του Fidesz συγκέντρωσε το 53,35% των ψήφων, αποτέλεσμα που του εξασφαλίζει εκ νέου την πλειοψηφία των δύο τρίτων στη Βουλή. Όπως ο Vučić, έτσι και ο Orban προσπάθησε να ισορροπήσει μεταξύ Ε.Ε. και Ρωσίας. Ο Ούγγρος ηγέτης εργαλειοποίησε τον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο προεκλογικά, ώστε να παρουσιάσει τον εαυτό του ως προστάτη της Ουγγαρίας, ο οποίος μπορεί να εξασφαλίσει την ειρήνη και τη σταθερότητα στη χώρα του. Ο Ούγγρος ηγέτης αρνήθηκε να προμηθεύσει όπλα στους Ουκρανούς, αλλά και να επιβάλλει κυρώσεις στη Ρωσία, με τον κίνδυνο να μείνει ο λαός χωρίς φυσικό αέριο και πετρέλαιο. Ο Οrban εδώ και χρόνια, έχει σχηματίσει μία συντηρητική κυβέρνηση, που συχνά με τις οπισθοδρομικές αποφάσεις της προκαλεί αντιδράσεις, ενώ ουκ ολίγες φορές παρέκλινε από τις αποφάσεις της Ε.Ε.
Οι παραπάνω εξελίξεις ευνοούν σε μεγάλο βαθμό τον Ρώσο Πρόεδρο, ο οποίος έχει δύο πολιτικούς ηγέτες που είναι φιλικά προσκείμενοι σε αυτόν, αλλά και δύο σταθερούς «πελάτες» στους οποίους θα προμηθεύει το φυσικό αέριο. Επιπλέον, η επιλογή των δύο λαών να παραμείνουν σε κυβερνήσεις που ακολουθούν αυταρχικές πολιτικές, προκαλεί ανησυχία για το κατά πόσο η σημασία αυτού του πολέμου έχει γίνει αντιληπτή από τους πολίτες, αλλά και με ποιον τρόπο παρουσιάζονται οι εξελίξεις στο εσωτερικό των δύο χωρών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- H Σερβία ξαναβρίσκει ταυτότητα μέσα από τις τριπλές εκλογές, Efsyn, διαθέσιμο εδώ
- Νέα πενταετής θητεία για τον Βούτσιτς, Efsyn, διαθέσιμο εδώ
