Της Θεοδώρας Αγγελοπούλου,
Το Εθνικό Τυπογραφείο, με τη σημερινή μορφή του, συνιστά την κορωνίδα της ελληνικής γραφειοκρατίας. Πολίτες, δημόσιες υπηρεσίες, φορείς εξουσίας, νομικά πρόσωπα τόσο δημοσίου όσο και ιδιωτικού δικαίου επισκέπτονται, πλέον, τις ηλεκτρονικές πύλες του, ώστε να συμβουλευτούν και να λάβουν γνώση των νομικών κειμένων τα οποία δημοσιεύονται από το Φύλλο Εφημερίδος της Κυβερνήσεως και ρυθμίζουν τα δικαιώματα, τις υποχρεώσεις και τις διαδικασίες σε όλα τα είδη των σχέσεων που μπορεί να αφορούν είτε στο δημόσιο είτε στον ιδιωτικό βίο. Γίνεται αντιληπτό, λοιπόν, πως το Εθνικό Τυπογραφείο έχει αναλάβει τον κομβικό ρόλο του διεκπεραιωτή σε αυτό το καίριο έργο, που κατά μία έννοια αποτελεί και τον υλοποιητή της ουσιοκρατίας που ενυπάρχει στο κράτος-δικαίου και στη δημοκρατία, που δεν είναι άλλη από τη νομιμότητα. Η συνταγματική ευθύνη που φέρει απέναντι στο πολίτευμα, την υπάγει διοικητικά άμεσα στην Προεδρία της Κυβέρνησης, ώστε να συνενώνει αρμονικά τις ανάγκες και των τριών λειτουργιών που προκύπτουν στα πλαίσια δημοσίευσης κάθε κειμένου, το οποίο διέπει την έννομη τάξη.
Αναλυτικότερα, η νομική μορφή και η αποστολή του Εθνικού Τυπογραφείου, η έκδοση, διαχείριση και κυκλοφορία του ΦΕΚ, καθώς πλήθος ζητημάτων που αφορούν στο έργο του καθορίζονται από το ν.3469/2006 (Α΄131) «Εθνικό Τυπογραφείο, Εφημερίς της Κυβερνήσεως και λοιπές διατάξεις», όπως τροποποιήθηκε από το ν.4590/2019 (Α΄17) και το π.δ. 29/2018 (Α΄58) «Οργανισμός Εθνικού Τυπογραφείου». Παρόλα αυτά, η ιστορία του ξεκινάει σε πρώιμη μορφή από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, με τις επαναστατικές κυβερνήσεις να προσπαθούν να ανοίξουν τυπογραφεία για την εδραίωση του Αγώνα. Ο Δημήτριος Υψηλάντης ήταν αυτός που τον Ιούνιο του 1821 έφερε στην Ελλάδα, από την Τεργέστη, το πρώτο τυπογραφικό πιεστήριο και ερειδόμενο σε αυτό λειτούργησε στην Καλαμάτα τυπογραφείο, όπου τυπώθηκε την 1η Αυγούστου η πρώτη εφημερίδα των αγωνιζόμενων Ελλήνων, η «Σάλπιγξ Ελληνική». Εκδότης της εφημερίδας ήταν ο γνωστός από την έκδοση του περιοδικού «Λόγιος Ερμής» (Βιέννη,1811-1821) Θεόκλητος Φαρμακίδης και υπεύθυνος του τυπογραφείου ο Κωνσταντίνος Τόμπρας, από τις Κυδωνίες της Μικράς Ασίας.
Η σημερινή παρουσία του Εθνικού Τυπογραφείου λαμβάνει τη νομική μορφή και διεκπεραιώνει το έργο που του αρμόζει σε μία σύγχρονη δημοκρατία, εντάσσοντας στους αρμούς των στρατηγικών του στόχων τα ακόλουθα:
«1. την έντυπη και ηλεκτρονική έκδοση, εκτύπωση, διαχείριση και κυκλοφορία της «Εφημερίδας της Κυβερνήσεως» και την εξασφάλιση της πρόσβασης των πολιτών στα κείμενα που δημοσιεύονται σε αυτήν,
2. τον σχεδιασμό, έντυπη και ψηφιακή έκδοση, διαχείριση, διάθεση και διανομή εκδόσεων του Δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα,
3. τον σχεδιασμό, την εκτύπωση, διαχείριση, διάθεση και διανομή εκδόσεων διδακτικού ή εκπαιδευτικού χαρακτήρα,
4. την εκτύπωση μελετών επιστημόνων, επιστημονικών ή ερευνητικών κέντρων ή ινστιτούτων ή άλλων φορέων, που ενδιαφέρουν ιδιαιτέρως το κοινό και αναφέρονται σε θέματα πολιτικών, κοινωνικών και διοικητικών θεσμών,
5. τον σχεδιασμό, την εκτύπωση, διαχείριση, διάθεση και διανομή εκδόσεων που εξυπηρετούν κοινωφελή σκοπό,
6. τη συνεργασία με το «Ευρωπαϊκό Φόρουμ Επίσημων Εφημερίδων των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης», με την «Υπηρεσία Επίσημων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων» ή με άλλους φορείς, που έχουν δραστηριότητες συναφείς με αυτές του Εθνικού Τυπογραφείου, ή που μπορούν να του παρέχουν σχετική τεχνογνωσία, όπως Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Α.Ε.Ι.) και Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Τ.Ε.Ι.), και
7. κάθε άλλη εργασία ή δραστηριότητα, που είναι συναφής με την αποστολή του και του έχει ανατεθεί με ειδική διάταξη νόμου».
Στα πλαίσια εκσυγχρονισμού του θεσμού τα έτη 2018-2019 έλαβαν χώρα σημαντικές διαρθωτικές αλλαγές, οι οποίες αποσκοπούσαν στην είσοδο στην ψηφιακή εποχή, με κατευθυντήριες αρχές την ισότιμη πρόσβαση στο πληροφοριακό σύστημα του Τυπογραφείου και την εύχρηστη εκμετάλλευση της βάσης των δεδομένων του είτε αυτά αφορούν την έντυπη είτε την ηλεκτρονική μορφή τους. Επεξηγηματικά, το 2018 δημιουργήθηκε νέο πληροφοριακό σύστημα, το οποίο αντικατέστησε το πεπαλαιωμένο Σύστημα Αυτοματοποίησης Δημιουργίας ΦΕΚ και τέθηκε σε λειτουργία το πρώτο τρίμηνο του 2019. Το έργο πραγματοποιήθηκε με ίδια μέσα, επιτυγχάνοντας κατά αυτό τον τρόπο την εξοικονόμηση πόρων. Παράλληλα, ολοκληρώθηκε η δημιουργία εφαρμογής από τη Δ/νση Πληροφορικής, μέσω της οποίας ενημερώνονται αμέσως οι φορείς για το ΦΕΚ στο οποίο δημοσιεύτηκε το κείμενο που έχουν αποστείλει ηλεκτρονικά στο Εθνικό Τυπογραφείο για δημοσίευση, ενώ ξεκίνησε η αξιοποίηση της σύγχρονης υπολογιστικής δομής «G-Cloud» με τη μεταφορά του δικτυακού τόπου μας, ώστε με μικρότερη δαπάνη να έχουμε μεγαλύτερη αξιοπιστία, ασφάλεια και διαθεσιμότητα.
Όσον αφορά το νομικό πλαίσιο των προαναφερθέντων, στις 26 Μαρτίου 2018 δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 50/τ.Α΄/2018 ο νέος οργανισμός του Εθνικού Τυπογραφείου. Με τα άρθρα 47 έως 57 του ν.4590/2019 (Α΄17) εκσυγχρονίστηκε το γενικό ρυθμιστικό πλαίσιο (ν.3469/2006), που διέπει την έκδοση της «Εφημερίδας της Κυβερνήσεως» και την, εν γένει, λειτουργία του Εθνικού Τυπογραφείου, όπου αναπτύχθηκαν εφαρμογές για την παροχή εύκολης πρόσβασης στο σύνολο του περιεχομένου των αναρτημένων στον ιστότοπο του Εθνικού Τυπογραφείου ΦΕΚ σε όλους, συμπεριλαμβανομένων και των τυφλών.
Καταληκτικά, το εν λόγω νομοθέτημα έθεσε τους νέους κάτωθι στρατηγικούς σκοπούς του Εθνικού Τυπογραφείου, μετατρέποντάς το σε φορέα δημοκρατικού εκσυγχρονισμού:
«1. Να πληροφορεί όλους τους ενδιαφερομένους για τις δημόσιες πολιτικές, μέσω του ΦΕΚ,
2. Να διασφαλίζει ταχύτητα στη διαδικασία παραγωγής του ΦΕΚ, καθώς και ποιότητα και ευκρίνεια σε αυτό,
3. Να καλύπτει ποιοτικά και έγκαιρα τις εκτυπωτικές και εκδοτικές ανάγκες του Δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα,
4. Να αναλαμβάνει εκτυπώσεις – εκδόσεις, που εξυπηρετούν κοινωφελή σκοπό και αναπτύσσει τον εκπαιδευτικό του ρόλο, ιδίως με την οργάνωση επισκέψεων στο Μουσείο του, τη λειτουργία βιβλιοθήκης παλαιών τόμων ΦΕΚ και παλαιών εκδόσεων του Εθνικού Τυπογραφείου, τη διοργάνωση συνεδρίων, σεμιναρίων, εκθέσεων ή άλλων εκδηλώσεων συναφών με το αντικείμενο του Εθνικού Τυπογραφείου,
5. Να φροντίζει για την υγιεινή και ασφάλεια του προσωπικού του και να χρησιμοποιεί με ασφαλή, αποτελεσματικό και αποδοτικό τρόπο τον εξοπλισμό του.
6. Να σχεδιάζει και να υλοποιεί δράσεις για την ανάπτυξη και αξιοποίηση των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) και του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού του Συστήματος (Ο.Π.Σ.), την απλούστευση των διαδικασιών και την εξυπηρέτηση όλων των πολιτών».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Νομική Μορφή – Αποστολή – Στρατηγικός σκοπός, et.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ιστορική Αναδρομή, Από τα τυπογραφεία και τις εφημερίδες του Αγώνα της Ανεξαρτησίας στο σύγχρονο Εθνικό Τυπογραφείο και το ΦΕΚ, et.gr, διαθέσιμο εδώ
