Της Άννας-Νικολέτας Γρίβα,
Το φάρμακο στα χρόνια των μνημονίων. Ένας τίτλος που εκ πρώτης όψεως ίσως να μην κινήσει το ενδιαφέρον του γενικού κοινού, ιδίως όσων δεν ασχολούνται με τις επιστήμες υγείας ή τις οικονομικές επιστήμες, καθώς παραπέμπει σε οικονομικές αναλύσεις και λίστες δεδομένων στατιστικής. Παρά, όμως, τον όχι και τόσο ευφάνταστο τίτλο, το βιβλίο αυτό, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Επίκεντρο, ενδιαφέρει και αφορά όλους.
Η επιτυχία του βιβλίου βασίζεται σε πληθώρα παραγόντων, ένας από τους οποίους είναι η θεματική του, την οποία λίγα βιβλία στην ελληνική αγορά καταφέρνουν να προσεγγίσουν με τρόπο επιστημονικό, αλλά ταυτόχρονα περιεκτικό και κατανοητό. Το βιβλίο, αν και σχετικά μικρό, είναι πλούσιο σε πληροφορίες αλλά και σε νόημα, αφού δεν αποτελεί απλή παράθεση στατιστικών δεδομένων και πορισμάτων ερευνών, αλλά και ερμηνευτικό σχόλιο από καταξιωμένο ειδικό επί του θέματος, ο οποίος παρέχει παράλληλα και προτάσεις επίλυσης των προβλημάτων που παρουσιάζονται. Αυτός είναι, άλλωστε, ο κυριότερος ίσως παράγοντας της επιτυχίας του.
Ο προαναφερθείς ειδικός είναι ο ιατρός και συγγραφέας Γιάννης Τούντας. Ο κ. Τούντας γεννήθηκε στην Αθήνα στο 1952. Έχει σπουδάσει Βιολογία (Bachelor) και Δημόσια Υγεία (Master) στο Πανεπιστήμιο Harvard, αλλά και Ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Είναι διευθυντής του Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής (ΙΚΠΙ), Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Προαγωγής και Αγωγής Υγείας, Πρόεδρος των Επιστημονικών Επιτροπών του Εθνικού Δικτύου Νοσοκομείων και Υπηρεσιών Προαγωγής Υγείας και του Εθνικού Δικτύου Υγειών Πόλεων. Ακόμη, είναι εκδότης του περιοδικού Νέα Υγεία, μέλος του Εποπτικού Συμβουλίου της διαΝΕΟσις, και συγγραφέας δεκαπέντε βιβλίων. Έχει, τέλος, δημοσιεύσει περισσότερες από 200 επιστημονικές εργασίες.
Όπως αναφέρει και ο ίδιος στον πρόλογο του συγγράμματός του, η κυριότερη αιτία αρρώστιας και θανάτου στον κόσμο είναι δυστυχώς η φτώχεια. Μερικές από τις σημαντικότερες απειλές για την ανθρώπινη υγεία συνιστούν, άλλωστε, η κακή διατροφή, οι δυσμενείς συνθήκες διαβίωσης, η ανεργία, η υπολειτουργία των ιατρονοσηλευτικών υπηρεσιών και η έλλειψη φαρμάκων, οι οποίες οφείλονται, δίχως εξαιρέσεις, στην ανέχεια. Οι επιπτώσεις, όμως, αυτές δεν πλήττουν μονάχα τις αναπτυσσόμενες χώρες του πλανήτη, αλλά κάθε χώρα, με αντιπροσωπευτικό παράδειγμα αυτού, την Ελλάδα, την οποία ταλανίζει η οικονομική κρίση από το 2010, αφήνοντας κατάλοιπα αισθητά ακόμη και σήμερα.
Παρόλο που στην Ελλάδα δεν εμφανίσθηκε μείωση του προσδόκιμου ζωής, η οικονομική κρίση δεν ήρθε χωρίς συνέπειες στην υγεία, μεταξύ των οποίων πληθώρα ψυχικών διαταραχών, λοιμωδών νοσημάτων και χρόνιων ασθενειών. Αρνητικά συνέβαλε, βεβαίως, στην εμφάνιση των παραπάνω και η δυσλειτουργία του Εθνικού Συστήματος Υγείας, λόγω έλλειψης πόρων. Όλα τα παραπάνω κατεγράφησαν αναλυτικά από τους ειδικούς και τα αποτελέσματα των μελετών αυτών αποτέλεσαν έμπνευση για τη συγγραφή του βιβλίου, που αποτελεί το ένα από την τριμερή σειρά βιβλίων Στα χρόνια των μνημονίων, με τα άλλα δύο βιβλία να φέρουν τους τίτλους: Η υγεία στα χρόνια των μνημονίων, και Το Ε.Σ.Υ. στα χρόνια των μνημονίων.
Το παρόν βιβλίο είναι εξαιρετικά πλούσιο σε υλικό, αφού δεν περιέχει μονάχα βιβλιογραφικά δεδομένα, αλλά και πορίσματα των πανελλαδικών ερευνών υγείας Hellas Health του Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής, πληθώρα δημοσιευμένων στον Τύπο κειμένων του συγγραφέα και ετήσιες εκθέσεις του ΙΟΒΕ. Επιπλέον, πληροφορίες έχουν ληφθεί κι από τα πρακτικά της Διακομματικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής του Εθνικού Κοινοβουλίου για τη χάραξη μακροπρόθεσμης εθνικής στρατηγικής για το φάρμακο. Τέλος, στην ερμηνεία όλων των παραπάνω στοιχείων κατέστη πολύτιμη η εμπειρία του γράφοντος, ο οποίος είχε διατελέσει πρόεδρος του ΕΟΦ από το 2010 έως και το 2013.
Το βιβλίο, με σκοπό την ευκολία στην περιήγηση, χωρίζεται σε τρεις κύριες ενότητες. Η ενότητα Α΄ περιλαμβάνει τα βασικά δεδομένα που αφορούν κάθε πτυχή της παγκόσμιας αγοράς φαρμάκου, από τις δαπάνες για φάρμακα, την παραγωγή και τη διάθεσή τους, έως την τιμολόγησή τους, τα γενόσημα, την έρευνα και ανάπτυξη νέων φαρμάκων, τη συνταγογράφηση, τα πρωτόκολλα και τα μητρώα ασθενών. Η ενότητα Β΄ προχωρά στην παρουσίαση των αποτελεσμάτων των πανελλαδικών ερευνών υγείας Hellas Health, ενώ η ενότητα Γ΄ περιέχει πληθώρα κειμένων του συγγραφέα, αλλά και συνεντεύξεών του σε γνωστές εφημερίδες και περιοδικά.
Από τα παραπάνω γίνεται, λοιπόν, εμφανές το γεγονός ότι ένα βιβλίο, που με μια πρώτη ματιά ίσως δεν «γεμίσει το μάτι» του αναγνώστη, εξαιτίας του μεγάλου όγκου στατιστικών δεδομένων, δύναται, τελικά, να αποδειχθεί εξαιρετικά ενδιαφέρον και ενδεικτικό μιας ολόκληρης εποχής που χάραξε την Ιστορία της Ελλάδας, επηρεάζοντας κάθε πτυχή της ζωής των Ελλήνων με κυριότερη, βεβαίως, την υγεία.
