Του Νίκου Σαρρή,
Βρισκόμαστε στα Μέγαρα, περίπου στα 1300 π.Χ. Βασιλιάς των Μεγάρων είναι ο εξόριστος από την Αθήνα Πανδίονας Β΄. Αφού παντρεύτηκε την Πυλία, απέκτησε τέσσερις γιους. Παράλληλα, στην Αθήνα βασιλείς διατελούσαν οι γιοι του Μητίονα και άρα οι εγγονοί του Ερεχθέα, οι οποίοι με εξέγερση άρπαξαν την εξουσία από τον Πανδίονα Β΄. Μεγαλώνοντας, τα τέσσερα αδέρφια αποφάσισαν να διώξουν από τον θρόνο τους Μητιονίδες, κάτι που κατάφεραν μετά από μάχη. Η περιοχή της Αττικής χωρίστηκε σε τέσσερα μέρη, ώστε κάθε αδερφός να διοικήσει από μία περιοχή. Ο Αιγέας, όντας ο μεγαλύτερος, ανέλαβε την εξουσία της Αθήνας και έγινε ο νέος βασιλιάς. Τα υπόλοιπα αδέρφια ανέλαβαν τις περιοχές των Μεγάρων, της Εύβοιας και της Νότιας Αττικής.
Ο Αιγέας δεν είχε αποκτήσει απογόνους και άρα ούτε διάδοχο, παρόλο που είχε παντρευτεί δυο φορές. Για να λύσει αυτό το πρόβλημα, απευθύνθηκε στο Μαντείο των Δελφών για χρησμό. Επιστρέφοντας πίσω στην Αθήνα, πέρασε από την Τροιζήνα, όπου κοιμήθηκε με την Αίθρα. Όταν έμαθε πως η Αίθρα είναι έγκυος, ο Αιγέας έκρυψε το σπαθί και τα πέδιλά του κάτω από έναν βράχο. Πρόσταξε την Αίθρα να μην αποκαλύψει στο παιδί τον πατέρα του, στην περίπτωση που ήταν αγόρι. Ακόμα, το αγόρι θα έπρεπε να σηκώσει τον βράχο, όταν θα ενηλικιωνόταν, και να πάρει τα πράγματα που είχε τοποθετήσει ο Αιγέας. Τότε, θα έπρεπε να κατευθυνθεί στην Αθήνα, ώστε να βρει τον πατέρα του.
Όσο ο Αιγέας βρισκόταν στην Τροιζήνα, τη βασιλεία διεκδικούσε ο αδερφός του, Πάλλαντας, με τη βοήθεια των 50 παιδιών του. Την ίδια περίοδο διοργανώνονταν τα Παναθήναια. Ο Αιγέας έστειλε τον νικητή όλων των αθλημάτων, Ανδρόγεο, να σκοτώσει τον ταύρο του Μαραθώνα. Ο Ανδρόγεος σκοτώθηκε στην αποστολή αυτή, γεγονός που εξόργισε τον πατέρα του, τον βασιλιά της Κρήτης Μίνωα. Τότε, έπεσε στην Αθήνα λοιμός, σταλμένος από τον Δία. Για να ανακουφιστούν οι Αθηναίοι, έπρεπε να στέλνουν στην Κρήτη επτά αγόρια και επτά κορίτσια κάθε χρόνο, προκειμένου να τα καταβροχθίσει ο Μινώταυρος.
Το παιδί του Αιγέα ήταν πράγματι αγόρι. Το όνομά του ήταν Θησέας και όταν ενηλικιώθηκε, σήκωσε πράγματι τον βράχο και πήρε το σπαθί και τα πέδιλα του πατέρα του. Φτάνοντας στην Αθήνα, έσμιξε με τον πατέρα του, ενώ κατάφερε να νικήσει τους Παλλαντίδες. Ο Θησέας ταξίδεψε στην Κρήτη, όπου σκότωσε τον Μινώταυρο. Είχε συνεννοηθεί με τον πατέρα του στον γυρισμό να βάλει λευκά πανιά στο καράβι, αν γυρνούσε ζωντανός, ενώ αν σκοτωνόταν, οι σύντροφοί του θα έβαζαν μαύρα πανιά. Στην επιστροφή ξέχασαν να βάλουν λευκά πανιά, με αποτέλεσμα ο Αιγέας να αυτοκτονήσει, καθώς πλησίαζαν τα πλοία στο Σούνιο, νομίζοντας πως ο γιος του πέθανε.
Ο Θησέας, όσο ήταν βασιλιάς, οργάνωσε πολεοδομικά την Αθήνα σε συνοικίες, χώρισε τους πολίτες σε τάξεις, έκοψε νόμισμα και εξασφάλισε ισοπολιτεία σε Αθηναίους και ξένους. Παντρεύτηκε τη Φαίδρα και απέκτησε δύο γιους, τον Ακάμαντα και τον Δημοφώντα. Απήγαγε την Ελένη με την βοήθεια του Πειρίθου. Ο Θησέας για αντάλλαγμα τον βοήθησε να κατέβει στον Κάτω Κόσμο, για να κλέψει την Πηνελόπη. Οι Διόσκουροι, τα αδέρφια της Ελένης, εκμεταλλεύονται την απουσία του Θησέα και για εκδίκηση βοηθούν τον Μενεσθέα να ανεβεί στον θρόνο, με τη βοήθεια του οποίου πήραν πίσω την Ελένη. Ο Μενεσθέας έμελλε να είναι βασιλιάς της Αθήνας κατά τη διάρκεια του Τρωικού Πολέμου, στον οποίο διακρίθηκε για τις ικανότητές του. Ωστόσο, ο βασιλιάς πέφτει νεκρός στην Τροία και ο θρόνος της Αθήνας πέρασε στους απογόνους του Θησέα, οι οποίοι είχαν, επίσης, πάρει μέρος στον πόλεμο. Τα δύο αδέρφια ρίχνουν κλήρο και τα ηνία της πόλης παίρνει ο Δημοφώντας. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή του μύθου, τα δύο αδέρφια βασίλεψαν μαζί.
Επόμενος βασιλιάς ήταν, σύμφωνα με τον Παυσανία, ο Οξύντης, γιος του Δημοφώντα. Τον διαδέχτηκε ο γιος του, Αφείδας. Μετά από έναν χρόνο στον θρόνο, δολοφονήθηκε από τον αδερφό του, Θυμοίτη, ο οποίος με αυτόν τον τρόπο έγινε ο τελευταίος απόγονος του Θησέα που βασίλεψε στην Αθήνα. Την περίοδο της βασιλείας του, οι Αθηναίοι και οι Βοιωτοί βρίσκονταν σε διαμάχη, καθώς αμφότεροι διεκδικούσαν μερικές περιοχές στα σύνορα των δύο βασιλείων. Ο τρόπος που ο Βοιωτός βασιλιάς Ξάνθιος αποφάσισε να λυθεί η διαμάχη ήταν η μονομαχία μεταξύ εκείνου και του Θυμοίτη. Ο Θυμοίτης, όντας ηλικιωμένος, ήταν αδύνατο να βγει νικητής. Φοβόταν όχι μόνο το ενδεχόμενο να σκοτωθεί, αλλά και την ταπεινωτική ήττα των Αθηναίων. Έτσι, ανακοίνωσε πως όποιος κέρδιζε τη μονομαχία με τον Ξάνθιο, θα έπαιρνε τον θρόνο. Τότε, εμφανίστηκε ο Μέλανθος από την Πύλο, ο οποίος σκότωσε τον Ξάνθιο και έγινε βασιλιάς της Αθήνας. Όσο βασίλευε, στην περιοχή εμφανίστηκαν οι Ίωνες. Οι Αθηναίοι τούς δέχτηκαν στην πόλη τους, προκειμένου να αυξήσουν τη στρατιωτική τους δύναμη, καθώς φοβούνταν επίθεση από τους Δωριείς.
Μετά τον θάνατο του Μέλανθου, στον θρόνο ανέβηκε ο γιος του, Κόδρος. Μόλις έγινε βασιλιάς, οι Δωριείς επιτέθηκαν στην Αθήνα. Οι επιτιθέμενοι είχαν λάβει χρησμό από το Μαντείο των Δελφών πως θα καταλάμβαναν την Αθήνα, μόνο αν δεν σκότωναν τον βασιλιά της. Τότε, ο Κόδρος αποφάσισε να δώσει τη ζωή του για την πόλη του. Ντύθηκε σαν ξυλοκόπος και πήγε στο στρατόπεδο των Δωριέων. Μόλις αντιλήφθηκαν την παρουσία Αθηναίου στο στρατόπεδο, τον σκότωσαν. Όταν, αργότερα, συνειδητοποίησαν πως το άτομο που σκότωσαν ήταν ο Κόδρος, οι Δωριείς έφυγαν από την Αττική, καθώς, σύμφωνα με τον χρησμό, η Αθήνα δεν θα μπορούσε να ηττηθεί μετά τον θάνατό του. Μετά την αποχώρηση των Δωριέων, οι Αθηναίοι κατήργησαν τον θεσμό της βασιλείας, καθώς πίστευαν πως δεν θα βρισκόταν άλλος βασιλιάς ισάξιος του Κόδρου, που με τόση αυτοθυσία έσωσε την Αθήνα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Graves, Robert (2017), The Greek Myths: The Complete and Definitive Edition, Penguin
- Κακριδής, Ιωάννης (2021), Ελληνική Μυθολογία: Οι Ήρωες – Τοπικές Παραδόσεις, τόμ. 3, Εκδοτική Αθηνών
- Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησης, Perseus Digital Library. Διαθέσιμο εδώ
