Του Γιώργου Κοσματόπουλου,
Η ανακοίνωση από τον Πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ και του Κινήματος Αλλαγής, Νίκου Ανδρουλάκη, της διενέργειας εσωκομματικού δημοψηφίσματος για την ονομασία του κόμματος, ικανοποιεί ένα από τα κυριότερα αιτήματα της βάσης του κόμματος. Στις 8 Μαΐου, εκτός από την εκλογή συνέδρων και τοπικών οργάνων, ο κόσμος της παράταξης θα κληθεί διά της ψήφου του να δώσει τέλος σε μία από τις πιο στρεβλές καταστάσεις που έχουν καταγραφεί στην ιστορία της.
Η διαδοχική αλλαγή ονομάτων από το 2014 ήταν απόρροια της επικράτησης της απολίτικης και κοντόφθαλμης αντίληψης ότι για την εκλογική καταβαράθρωση και την εν γένει απαξίωση του κόμματος ευθύνεται και το «τοξικό» του όνομα. Διάφοροι αυτόκλητοι επικοινωνιολόγοι της κακιάς ώρας προέταξαν τη φαεινή ιδέα ότι η επικοινωνιακή ανάκαμψη του ΠΑΣΟΚ περνά μέσα από την απόσυρση του ονόματος και του συμβόλου του. Όταν η πλειοψηφία των προβεβλημένων στελεχών του ήταν τα ίδια και τα ίδια άτομα. Όταν εξακολουθούσε να λαμβάνει ακραία αντιδημοφιλείς κυβερνητικές αποφάσεις, χωρίς να μπορεί να εξηγήσει πειστικά στην πλειοψηφία του ελληνικού λαού την αναγκαιότητα αυτών. Όταν το εναπομείναν γλίσχρο ποσοστό του αποτελούνταν, κατά κύριο λόγο, από ανθρώπους μεγάλης ηλικίας, που έριχναν στην κάλπη τον Πράσινο Ήλιο, κυρίως, για συναισθηματικούς λόγους. Αυτή η παιδαριώδης θεώρηση περί πολιτικής και επικοινωνίας «κούμπωνε», άλλωστε, με την τραγελαφική αντίληψη αναφορικά με τις πολιτικές συμμαχίες που το κόμμα όφειλε να κάνει. Αυτοί οι δύο άξονες της αλλαγή ονόματος, η μαρκίζα και η δήθεν συσπείρωση οδήγησαν σε ανώμαλες καταστάσεις.
Αρχικώς, είχαμε την «Ελιά», στις ευρωεκλογές του 2014. Είχε προηγηθεί η αποτυχία της «πρωτοβουλίας των 58» και η άρνηση της ΔΗΜΑΡ του Φώτη Κουβέλη να συμπράξει σε ένα συμμαχικό σχήμα της λεγομένης Κεντροαριστεράς. Στην Ελιά, το μόνο κόμμα – πλην του ΠΑΣΟΚ – που συμμετείχε ήταν αυτό του Ανδρέα Λοβέρδου, που δημιουργήθηκε μετά τη διαγραφή του τελευταίου από το Κίνημα. Ένα κόμμα που ουδέποτε κατέβηκε αυτόνομα σε εκλογές και διαλύθηκε ενάμιση χρόνο μετά την ίδρυσή του. Συμμετείχαν, επίσης, κάποιοι από τους «58», μία «πρωτοβουλία» του πρώην υπουργού Ηλία Μόσιαλου, διάφορες «Κινήσεις Πολιτών», που ουδείς γνώριζε την ύπαρξή τους πλην των συμμετεχόντων σε αυτές, και φαιδρές περιπτώσεις του ελληνικού δημοσίου βίου, όπως ο ορισμός του πολιτικού «γυρολόγου», Νίκου Μπίστη. Το αξιοπρεπέστατο, για τα δεδομένα της εποχής, 8% πιστοποιούσε ως επιτυχημένο το εγχείρημα για την ηγεσία. Το γεγονός, βέβαια, ότι εκλέχθηκαν με χαρακτηριστική άνεση δύο πρόσωπα που αποτελούσαν και αποτελούν σαρξ εκ της σαρκός του ΠΑΣΟΚ, ουδόλως ερμηνεύτηκε όπως έπρεπε. Έμεινε η ικανοποίηση για το «ξεφούσκωμα» του Ποταμιού και την καταβαράθρωση της ΔΗΜΑΡ.
Πάντως, η Ελιά απεδείχθη βραχύβια, δεδομένου ότι οι βουλευτικές εκλογές που ακολούθησαν, λίγους μήνες αργότερα, βρήκαν το ΠΑΣΟΚ να κατεβαίνει με την προσθήκη της «Δημοκρατικής Παράταξης», στον τίτλο του. Είχε προηγηθεί η διάσπαση του Γιώργου Παπανδρέου, ο οποίος 20 μόλις ημέρες πριν τις εκλογές, αποχώρησε μαζί με τους πιστούς του από το κόμμα που ίδρυσε ο πατέρας του και στο οποίο οφείλει ο ίδιος τα πάντα, προκειμένου να δημιουργήσει το ΚΙΔΗΣΟ. Καλές, λοιπόν, οι υπερβατικές θεωρίες περί συνεργασιών και ανασυγκροτήσεων, αλλά ο «κληρονόμος» έφευγε και προσπαθούσε να πάρει μαζί με το βαρύ του επώνυμο και όση από την «προίκα» μπορούσε. Φυσικά, διάφορες «προσωπικότητες του ευρύτερου χώρου» δεν καταδέχονταν να έρθουν και πάλι στο «κακό» ΠΑΣΟΚ και έτσι έπρεπε να προστεθεί στον τίτλο του και κάτι που να απαλύνει τον πόνο τους…
Με την αλλαγή ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ και την αείμνηστη Φώφη Γεννηματά να αντικαθιστά τον Ευάγγελο Βενιζέλο, η τακτική της αλλαγής ονομάτων συνεχίστηκε. Τούτη τη φορά, το όνομα και το σύμβολο του ΠΑΣΟΚ παραμερίστηκαν, διότι επετεύχθη η συμπόρευση με τη ΔΗΜΑΡ. Τη ΔΗΜΑΡ, που αποχώρησε από την τρικομματική κυβέρνηση που είχε συγκροτήσει με ΝΔ και ΠΑΣΟΚ για την… ΕΡΤ. Αυτή που συμπορεύτηκε με τον ΣΥΡΙΖΑ, τον Καμμένο και τη νέο-ναζιστική συμμορία της Χρυσής Αυγής, προκειμένου να πέσει η συγκυβέρνηση Σαμαρά- Βενιζέλου, με όχημα την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Αυτή, που στις εκλογές που ακολούθησαν, σε συνεργατικό σχήμα με τους Πρασίνους, δεν είχε καταφέρει να συγκεντρώσει ούτε 0,5% των ψήφων. Το νέο σχήμα έφερε το όνομα της «Δημοκρατικής Συμπαράταξης», καθότι έπρεπε να υπάρχει μία κάποια ανανέωση σε αυτό, η οποία επετεύχθη με την προσθήκη τριών γραμμάτων στο προηγούμενο… Ο νέος Πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ κατάφερε από το πολιτικό περιθώριο να βρεθεί στη Βουλή ως επικεφαλής του ψηφοδελτίου Επικρατείας του κόμματος, επιτυγχάνοντας ένα από τα μεγαλύτερα deals, μιας και χωρίς να δώσει κάτι, πλην μιας σφραγίδας, εξασφάλισε ακόμη μία βουλευτική θητεία τεσσάρων ετών, όταν λίγο πριν η μοίρα τον προόριζε να συνεπικουρεί στην πολιτική επαιτεία τον προκάτοχό του. Ο σχεδιαστής δε του σήματος του κόμματος καταζητείται ακόμη από την αστυνομία της πολιτικής επικοινωνίας… Και αυτό το σχήμα βέβαια κρίθηκε ως επιτυχημένο, μιας και το ποσοστό του ήταν λίγο μεγαλύτερο σε σχέση με αυτό του ΠΑΣΟΚ – ΔΗ.ΠΑΡ.
Φτάνουμε, λοιπόν, στο Κίνημα Αλλαγής. Αφενός, ο Γιώργος Παπανδρέου, έχοντας υποστεί το όνειδος της αποτυχίας να εισέλθει έστω στη Βουλή, συμφώνησε να μπει στη ΔΗ.ΣΥ. Διατήρησε το προσωπικό του κομματίδιο, το οποίο δεν μπόρεσε ούτε καν να κατέλθει στις προηγούμενες εκλογές και εξασφάλισε την υπόσχεση ότι θα είναι εκ νέου στην επόμενη Βουλή, ως πρώην πρωθυπουργός. Ήταν οι δύο όροι, τους οποίους είχε απορρίψει η Γεννηματά στις δεύτερες εκλογές του 2015, όταν ο ΓΑΠ ήταν σε καλύτερη διαπραγματευτική θέση… Αφετέρου, ο Σταύρος Θεοδωράκης και το Ποτάμι δέχτηκαν να συμμετάσχουν σε ένα κοινό εγχείρημα. Ο Θεοδωράκης, ο οποίος υποσχόταν «πολιτική χωρίς κομματικό παρελθόν», και το Ποτάμι που δημοσκοπικά βρισκόταν πέριξ του 1,5%. Στο εγχείρημα συμπεριλήφθηκαν, επίσης, και λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις, όπως η Ε.Δ.Ε.Μ. του επονομαζόμενου και «Φράνκ Άντεργουντ των φτωχών», Απόστολου Πόντα, διάφορες «Κινήσεις» και οι αναπόφευκτες «προσωπικότητες του ευρύτερου χώρου»… Πρόεδρος εξελέγη με ευκολία η Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Φώφη Γεννηματά. Συνολικά οι υποψήφιοι-μέλη του ΠΑΣΟΚ την περίοδο εκείνη συγκέντρωσαν στον Α΄ γύρο άνω του 70% των ψήφων! Παρά ταύτα, το τελευταίο δεν χωρούσε ούτε στον τίτλο και έτσι γεννήθηκε το Κίνημα Αλλαγής…
Η συντριπτική δυναμική του ΠΑΣΟΚ σε επίπεδο βάσης οδήγησαν, μάλιστα, τον Πρόεδρο του Ποταμιού στο να απαιτήσει και, εν τέλει, να επιβάλλει τον διορισμό όλων των οργάνων προκειμένου να αποκτήσει νομή στην εσωκομματική εξουσία, παρά τη θέληση της βάσης! Ένα όμως «κίνημα», το οποίο προκύπτει μέσα από απολιτίκ συγκλήσεις κορυφής και όχι από πολιτικές κινηματικές διαδικασίες, δεν μπορεί να μακροημερεύσει. Με αφορμή τη Συμφωνία των Πρεσπών, βγήκαν στην επιφάνεια όσα στριμώχνονταν επιμελώς κάτω από το χαλί: Το ΠΑΣΟΚ, πιστό στην πατριωτική του παράδοση, δεν υπήρχε περίπτωση να τη στηρίξει. Από την άλλη, Ποτάμι και ΔΗΜΑΡ, βάσει των καταβολών και της συγκρότησής τους, δεν επρόκειτο να την καταψηφίσουν. Έτσι, λοιπόν, ο Θεοδωράκης έφυγε για να κάνει το ρεπό του Καμμένου, ενώ ο Θεοχαρόπουλος διεγράφη και κατέληξε στον ΣΥΡΙΖΑ, παίρνοντας φυσικά μαζί του και την έδρα που κυριολεκτικά του είχε χαρίσει το ΠΑΣΟΚ! Κατά αυτόν τον τρόπο, ένα πολυκομματικό σχήμα έμεινε με μόνο ένα κόμμα, το ΠΑΣΟΚ!
Όλα αυτά τα χρόνια, ο κόσμος του πραγματικού Κινήματος καρτερικά υπέμενε την περιθωριοποίησή του. Από το 2014 μέχρι και σήμερα, δήλωνε ΠΑΣΟΚ. Στα ψηφοδέλτια έψαχνε τον Πράσινο Ήλιο. Γιόρταζε την 3η Σεπτεμβρίου. Έβλεπαν οι άνθρωποι που έμειναν πιστοί στο ΠΑΣΟΚ τόσο στο 44% όσο και στο 4%, να έρχονται αυτοί που διαχρονικά το μισούσαν κι αυτοί που το διέσπασαν και ουσιαστικά να επιβραβεύονται από τις ηγεσίες του γι’ αυτές τις συμπεριφορές τους. Αποτελεί δε απίστευτη πρόκληση για την κοινωνία, η επίκληση των οικονομικών προβλημάτων για τη συνεχή αλλαγή των ονομάτων, όταν ουδέποτε αποδόθηκαν ευθύνες σε αυτούς που το χρεοκόπησαν. Όλα αυτά πρέπει να τελειώσουν οριστικά στις 8 του προσεχούς Μαΐου. Το ΠΑΣΟΚ πρέπει να επιστρέψει «σκέτο», ως όνομα κι ως ενιαίο κόμμα. Όποιος θέλει και εφόσον συμφωνεί με τις αρχές του, μπορεί να ενταχθεί σε αυτό ή να συνεργαστεί μέσα από τις γραμμές του. Αν κάποιος βρίσκει αφόρητο κάτι από τα ανωτέρω, μπορεί να αποχωρήσει. Χειρότερη, άλλωστε, από τη διάσπαση είναι η επίπλαστη ενότητα κατά παράβαση της ιστορικής τάξης και της λογικής.
