17.1 C
Athens
Τετάρτη, 18 Δεκεμβρίου, 2024
ΑρχικήΙστορίαΜυθολογιαΟι Άθλοι του Θησέα (Μέρος Β΄): Η εξόντωση του Μινώταυρου και η...

Οι Άθλοι του Θησέα (Μέρος Β΄): Η εξόντωση του Μινώταυρου και η βασιλεία του στην Αθήνα


Της Αριστονίκης Ντάλντα,

Το επόμενο διάστημα μετά τη δίκη, ο Θησέας ένα βράδυ κατευθύνθηκε προς τον Μαραθώνα, δίχως να το γνωρίζει ο πατέρας του. Εκεί, βρισκόταν ένας μεγάλος σε μέγεθος ταύρος, που από τον φόβο του άφησε ο Ευρυσθέας, όταν ο Ηρακλής τον έφερε από την Κρήτη. Ο ταύρος προκαλούσε μεγάλες αναταραχές, βάζοντας σε κίνδυνο τις ζωές των κατοίκων. Στον δρόμο προς τον Μαραθώνα ξεκίνησε μία δυνατή και ξαφνική βροχή. Τότε, ο Θησέας ζήτησε φιλοξενία από μία ηλικιωμένη γυναίκα που ονομαζόταν Εκάλη. Αν και η Εκάλη ήταν πολύ φτωχή, τον φρόντισε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και με πολλή στοργή, μέχρι που το επόμενο πρωί τον αποχαιρέτησε κι ευχήθηκε στους θεούς ο νέος να έχει τύχη και να νικήσει σε αυτήν την μάχη με τον ταύρο.

Φτάνοντας στον Μαραθώνα, ο Θησέας με ένα χοντρό σκοινί έδεσε τον ταύρο και ξεκίνησε τον δρόμο της επιστροφής. Ο Αιγέας υπέδειξε στον γιο του να θυσιάσει τον ταύρο στον θεό Απόλλωνα. Στη συνέχεια, επισκέφθηκε την καλύβα της Εκάλης γεμάτος ευγνωμοσύνη για όσα του προσέφερε εκείνο το βράδυ. Η ηλικιωμένη πλέον δεν ζούσε. Τότε ο Θησέας, αν και τόσο νέος, έδειξε τις αξίες και την ανατροφή που είχε λάβει και τίμησε την Εκάλη, δίνοντας το όνομά της σε μία περιοχή της Αττικής και στη συνέχεια ίδρυσε το ιερό του Εκάλειου Δία.

Λίγο αργότερα, στην Κρήτη συντελέστηκε ο μεγαλύτερος και πιο σημαντικός άθλος του Θησέα. Αυτό συνέβη με αφορμή την τιμωρία των Αθηναίων από τον Μίνωα, όταν αυτοί σκότωσαν τον γιο του, ο οποίος συμμετείχε σε αθλητικούς αγώνες και κέρδιζε σε όλα τα αγωνίσματα. Ο Μίνωας πολεμούσε εναντίον τους και τους ανάγκασε, για τον θάνατο του παιδιού του, να στέλνουν κάθε εννέα χρόνια από επτά νέους και επτά νέες για τροφή στον Μινώταυρο. Η αποστολή των αγοριών και των κοριτσιών γινόταν με κλήρο και φυσικά ήταν κάτι που πλήγωνε ανεπανόρθωτα την αθηναϊκή κοινωνία και προκαλούσε θρήνο για τον χαμό των παιδιών. Αυτή η κατάσταση μπορούσε να ανατραπεί, μόνο όταν κάποιο από τα άοπλα θύματα θα κατόρθωνε να σκοτώσει τον εγκλωβισμένο Μινώταυρο μέσα σε έναν λαβύρινθο. Αυτή θα ήταν η τρίτη φορά που οι Αθηναίοι θα θρηνούσαν τα παιδιά τους.

Ο Θησέας αιχμαλωτίζει τον Ταύρο του Μαραθώνα. Πηγή εικόνας: handrian6.tumblr.com

Ο Θησέας ήρθε για πρώτη φορά αντιμέτωπος με αυτήν την τιμωρία και προσφέρθηκε να είναι ένας από τα επτά νεαρά αγόρια που επρόκειτο να θυσιαστούν. Ο Μίνωας, όπως κάθε φορά, ήρθε ο ίδιος να παραλάβει τα θύματά του με ένα αθηναϊκό πλοίο που ταξίδευε με μαύρα πανιά, δείχνοντας με αυτόν τον τρόπο το αθηναϊκό πένθος. Αν και αρχικά ο βασιλιάς δίσταζε να συμφωνήσει και να αφήσει τον γιο του να κινδυνεύσει, η επιμονή του Θησέα άλλαξε τη γνώμη του. Ο κλήρος εκείνη τη φορά έλαβε χώρα στο Πρυτανείο. Λίγο πριν παρευρεθούν στον χώρο, ο Θησέας, θέλοντας να σώσει κορίτσια από την επιλογή, έντυσε δύο αγόρια με γυναικεία ρούχα, ώστε να αντικαταστήσουν δύο κορίτσια του κλήρου. Οι γονείς προσπαθούσαν να αποχαιρετήσουν τα παιδιά τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, δίνοντάς τους τρόφιμα και λέγοντάς τους παραμύθια. Πριν από αυτό το δύσκολο ταξίδι, το μαντείο των Δελφών είχε συμβουλέψει να γίνει μία θυσία προς τιμήν της θεάς Αφροδίτης, καλώντας την να γίνει οδηγός τους στο ταξίδι. Ο Θησέας, πριν τα παιδιά αποχωρήσουν από την Αθήνα, εκ μέρους όλων των Αθηναίων κατέθεσε ένα κλαδί ελιάς από την Ακρόπολη, όπου γύρω του είχε τυλίξει άσπρο μαλλί, στον θεό Απόλλωνα. Αυτός ο φόρος τιμής ονομαζόταν ικετηρία.

Σε μία εναλλακτική πλοκή του μύθου, όπου ο Θησέας θεωρείται γιος του Ποσειδώνα, ο ήρωάς μας αποδέχεται μία πρόκληση από τον Μίνωα. Πριν ακόμα βρεθούν στην Κρήτη, ο νέος απέδειξε για ακόμα μία φορά την ανδρεία του και βρέθηκε απέναντι στον βασιλιά που παρενόχλησε μία κοπέλα. Προκειμένου να αποδείξει τη συγγένειά του με τον Ποσειδώνα, κατέβηκε στον βυθό της θάλασσας κι έφερε πίσω στον βασιλιά το δαχτυλίδι που πέταξε. Ενώ όλοι θεωρούσαν ότι ο Θησέας δεν είναι ζωντανός, εμφανίστηκε με τα θεία δώρα που έλαβε από τον πατέρα του στην επιφάνεια.

Μόλις έφτασε το πλοίο στην Κρήτη, ο Θησέας μίλησε με τον Μίνωα και του εξέφρασε την επιθυμία του να σώσει όλους τους συντρόφους του, που επρόκειτο να γινόντουσαν η τροφή για το τέρας. Ο Θησέας ζήτησε από τον Μίνωα σε κάθε περίπτωση, είτε σκοτωνόταν παλεύοντας με τον Μινώταυρο είτε έβγαινε ζωντανός, όλα τα παιδιά να επέστρεφαν με άσπρα πανιά στην Αθήνα, δηλώνοντας με αυτόν τον τρόπο την ελευθέρωσή τους από την τιμωρία του βασιλιά. Αν και αυτή η πρόταση δεν βρήκε, αρχικά, σύμφωνο τον Μίνωα, η επιμονή της κόρης του, Αριάδνης, που ερωτεύτηκε τον Θησέα, ήταν αρκετή να του αλλάξει την γνώμη. Κρυφά από τον πατέρα της μίλησε στον Θησέα και του προσέφερε τη βοήθειά της, δίνοντας στον νέο ένα κουβάρι με νήμα, με την προϋπόθεση, όμως, να τον παντρευτεί, αφού σκοτώσει το τέρας. Η Αριάδνη τον συμβούλεψε να δέσει στην είσοδο την άκρη του νήματος και να το ξετυλίγει προχωρώντας στους σκοτεινούς και μυστηριώδεις διαδρόμους του λαβυρίνθου. Ο Θησέας ακολούθησε προσεκτικά τις οδηγίες της Αριάδνης και κατόρθωσε να σκοτώσει το τέρας. Έπειτα, ακολουθώντας το νήμα βγήκε έξω από τον λαβύρινθο. Αυτό το κατόρθωμά του σήμαινε και το τέλος της τιμωρίας για τους Αθηναίους. Με αυτήν την εξέλιξη ο Μίνωας επέτρεψε σε όλα τα παιδιά, δίχως αντίρρηση, να επιστρέψουν πίσω. Η Αριάδνη ακολούθησε τον Θησέα και τους υπόλοιπους νέους, μπαίνοντας μαζί τους στο πλοίο για το δρόμο της επιστροφής.

Απεικόνιση του Θησέα τη στιγμή που επρόκειτο να παλέψει με τον Μινώταυρο. Πηγή εικόνας: ancient-origins.net

Η μοίρα, παρά την ευχάριστη εξέλιξη, επιφύλασσε κάτι πολύ δυσάρεστο στον Θησέα, αλλά και στους υπόλοιπους Αθηναίους. Φτάνοντας στη Νάξο, ο θεός Διόνυσος ερωτεύτηκε την Αριάδνη και ζήτησε να παραμείνει η κοπέλα εκεί. Με μεγάλη λύπη ο Θησέας και οι υπόλοιποι νέοι την αποχαιρέτησαν και συνέχισαν το ταξίδι τους. Αυτό το γεγονός ήταν η αιτία τα πανιά στο πλοίο να παραμείνουν μαύρα και όχι λευκά, που αυτό δήλωνε, όμως, και τον θάνατο του Θησέα. Ο Αιγέας, όπως κάθε μέρα, αναζητούσε στη θάλασσα το πλοίο, ελπίζοντας πως θα επέστρεψε με τον γιο του ζωντανό. Βλέποντας, όμως, τα μαύρα πανιά, έπεσε στη θάλασσα, δίχως να μπορέσει να σκεφτεί λογικά. Προς τιμήν του δόθηκε το όνομα στη θάλασσα, η οποία ονομάστηκε Αιγαίο Πέλαγος.

Ο Θησέας μετά τον χαμό του πατέρα του έγινε Βασιλιάς της Αθήνας. Τίμησε κι έθαψε τον πατέρα του με πολλές τιμές. Θεωρήθηκε εθνικός ήρωας από τον αθηναϊκό λαό. Ήταν υπόδειγμα ενός βασιλιά, καθώς κυβερνούσε δίχως στοιχεία απολυταρχισμού, φροντίζοντας να τηρούνται οι νόμοι και να παραμένει ασφαλής ο λαός σε περίπτωση πολέμου. Συγκέντρωσε τον λαό στο «Άστυ» της Αθήνας, δηλαδή το κέντρο της και κατήργησε τις ξεχωριστές πολιτείες.

Ο Αιγέας περιμένοντας το πλοίο που επέστρεφε από την Κρήτη. Πηγή εικόνας: greekthanthegreeks.com

Ο ήρωας βρέθηκε και στη χώρα των Αμαζόνων, στον Πόντο, όπου προσπάθησαν να την πολιορκήσουν, δίχως, τελικά, να την κυριεύσουν. Η Αντιόπη είδε τον Θησέα, τον ερωτεύτηκε και επέστρεψε μαζί του στην Αθήνα. Μαζί απέκτησαν έναν γιο, τον Ιππόλυτο. Οι Αμαζόνες, θεωρώντας ότι ο Θησέας απήγαγε την Αντιόπη, έφτασαν στην Αθήνα και συγκρούστηκαν, έχοντας υποστεί, τελικά, μεγάλες απώλειες. Η Αντιόπη, θέλοντας να υπερασπιστεί γενναία τον άντρα της, σκοτώθηκε στη μάχη. Μετά τον θάνατό της, ο Θησέας παντρεύτηκε τη Φαίδρα. Η Φαίδρα, όμως, ερωτεύτηκε τον Ιππόλυτο, τον γιο του Θησέα και της Αντιόπης. Αφού έδωσε στον νέο ένα γράμμα, αναφέροντας τις πονηρές προθέσεις της, ο Ιππόλυτος εξοργίστηκε και αρνήθηκε να κάνει το οτιδήποτε. Η Φαίδρα φοβήθηκε ότι θα γίνουν γνωστές οι διαθέσεις της και αυτοκτόνησε, κατηγορώντας πως ο γιος του Θησέα προσπάθησε να τη βιάσει. Ο Θησέας ζήτησε από τον Ποσειδώνα να τιμωρήσει τον Ιππόλυτο, ο οποίος, τελικά, έχασε τη ζωή του.

Ο Θησέας υπήρξε ένας παλιός και συνάμα σημαντικός για την αθηναϊκή πολιτεία ήρωας. Για τον λόγο αυτό, οι Αθηναίοι φρόντισαν στο πέρασμα των αιώνων να διατηρήσουν «ζωντανή» τη μνήμη του.


ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
  • Hamilton, E. (2017), Mythology: Timeless tales of gods and heroes, 75th anniversary illustrated edition, New York: Black Dog & Leventhal
  • Graves, R. (2017), The Greek myths: The complete and definitive edition, London: Penguin Books
  • Προβατάκης, Μ. Θωμάς. (2002), Η μυθολογία των Ελλήνων, Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Ρέκου
  • Κακρίδης, Θ. Ιωάννης (1986), Ελληνική μυθολογία: Οι Ήρωες, τόμος 3, Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών

 

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Αριστονίκη Ντάλντα
Αριστονίκη Ντάλντα
Γεννήθηκε στην Ξάνθη το 2001 και μεγάλωσε στην Θεσσαλονίκη. Είναι προπτυχιακή φοιτήτρια του Τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας με κατεύθυνση τις πολιτικές, κοινωνικές και πολιτισμικές επιστήμες. Έχει πτυχία δύο ξένων γλωσσών, αγγλικών και γερμανικών και μέσα στο πρόγραμμα σπουδών της ασχολείται με την εκμάθηση της τουρκικής γλώσσας. Την ενδιαφέρει σε μεταπτυχιακό επίπεδο η επικοινωνία. Έχει παρακολουθήσει αρκετά σεμινάρια και ημερίδες σχετικά με το αντικείμενο σπουδών της. Η αρθρογραφία ξεκινάει για εκείνη με το OffLine Post.