Της Κωνσταντίνας Αυγερινού,
Η εγκεφαλική δυσλειτουργία ή παράλυση ή νόσος του Little είναι μια διαταραχή της κίνησης και της θέσης του σώματος που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της βρεφικής ηλικίας έως και την ηλικία των δύο ετών και συνοδεύει το άτομο καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Ο William John Little ήταν ο πρώτος ο οποίος το 1843 αναγνώρισε ότι οι διάφορες παραμορφώσεις του σώματος κατά την παιδική ηλικία συσχετίζονται με την ονομαζόμενη, για τα τότε δεδομένα, «βρεφική σπαστική παράλυση», ενώ το 1861 επίσημα καταγράφει ότι οι ανωμαλίες της κίνησης στην εγκυμοσύνη και στον τοκετό οδηγούν σε τέτοιες κλινικές εικόνες. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Phelps καθιέρωσε τον όρο «Εγκεφαλική Παράλυση» και αποτύπωσε την αναγκαιότητα της διευρυμένης προσέγγισης για την αντιμετώπιση και την ελαχιστοποίηση των συμπτωμάτων που εμφανίζονται.
Έχουν δοθεί πάρα πολλοί ορισμοί για την εγκεφαλική παράλυση. Μια γενικότερη ετυμολογία την αναφέρει ως μόνιμη αλλά μεταβλητή και μη εξελισσόμενη διαταραχή των κινήσεων και των στάσεων, που οφείλεται σε μη προϊούσα βλάβη ή ατέλεια του εγκεφάλου κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης. Πρόκειται για ανωριμότητα του εγκεφάλου και για βλάβη που επιδρά και αναχαιτίζει τη φυσιολογική ωρίμανση του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος με αποτέλεσμα τα παθολογικά πρότυπα κίνησης, ενώ σημειώνεται ως αναπτυξιακή διαταραχή. Ο δεύτερος όρος, ο όρος «παράλυση» αποδόθηκε ως αντικατάσταση του όρου δυσλειτουργία για να δώσει μια πιο συγκεκριμένη περιγραφή της κλινικής εικόνας της νόσου.
Αναφέρονται 4 ταξινομικά συστήματα: με βάση τη διαταραχή του μυϊκού τόνου, τη βαρύτητα της βλάβης, την ανατομική κατανομή και τον εντοπισμό της βλάβης στον εγκέφαλο.
Σε ό, τι αφορά την αποκατάστασή της γνωρίζουμε πως δεν υπάρχει πλήρης ίαση, και εμπεριέχει διαγνωστικές και θεραπευτικές πράξεις που στοχεύουν στην καλύτερη φυσική, κοινωνική, επαγγελματική και λειτουργική κατάσταση του ατόμου, αντιμετωπίζοντας τις διαταραχές αισθητικότητας, ιδιοδεκτικότητας, συμπεριφοράς, επικοινωνίας και γνωστικής επίγνωσης. Στόχοι αποκατάστασης των ιατρών και της διεπιστημονικής ομάδας είναι η βελτίωση της κινητικότητας, η πρόληψη των παραμορφώσεων, η εκπαίδευση των γονέων και του ατόμου και η κοινωνική ένταξη σε όλα τα στάδια της ανάπτυξης.
Η εργοθεραπεία παίζει σημαντικό ρόλο στον έλεγχο της νόσου. Εστιάζεται στη λειτουργικότητα, την κίνηση και την μεγιστοποίηση των δυνατοτήτων του με τη βοήθεια διαφόρων τεχνικών. Το παιχνίδι είναι ο πλέον διαδεδομένος και φυσικός τρόπος διδασκαλίας συγκεκριμένων έργων για μια πληρέστερη εκπαίδευση, βελτιώνοντας την πνευματική ικανότητα και προσφέροντας ψυχολογική υποστήριξη. Η θεραπεία εξατομικεύεται και εστιάζεται στη νευροαναπτυξιακή θεραπεία ανάλογα με την κλινική εικόνα και τις ανάγκες του ασθενούς ύστερα από την κλινική εκτίμηση των επαγγελματιών υγείας. Πρωτεύων στόχος είναι η επαναφορά του μυϊκού τόνου σε όσο το δυνατόν φυσιολογικότερα επίπεδα, και ο έλεγχος της κεφαλής, η βελτίωση της ορθοστάτισης και της λειτουργικής καθιστής θέσης, ο έλεγχος του κορμού, η κατάκτηση κάποιων ισορροπιστικών αντιδράσεων, η κινητική ικανότητα άνω άκρων και η κατάκτηση ενός λειτουργικού, στα επιτρεπτά επίπεδα, προτύπου βάδισης με την συμβολή της φυσικοθεραπείας.
Τα προγράμματα εργοθεραπευτικής παρέμβασης τα οποία απευθύνονται σε άτομα με εγκεφαλική παράλυση ή με άλλες νευροαναπτυξιακές παθήσεις επικεντρώνονται στους 5 τομείς: πρόληψη, ανάπτυξη, θεραπεία, προσαρμογή περιβάλλοντος και διατήρηση όσων από τα παραπάνω έχουν κατακτηθεί, ενώ οι θεραπευτικές προσεγγίσεις που χρησιμοποιούνται συνήθως είναι η μέθοδος Bobath, οι θεωρίες μάθησης κινητικών δεξιοτήτων και η Αισθητηριακή Ολοκλήρωση (Sensory Integration- SI).
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Benjamin, I., Griggs, R., Wing, E. & Fitz, G. (2016). ANDREOLI & CARPENTER’S Cecil Βασική Παθολογία 9η έκδοση. Κύπρος: Broken Hill Publishers
- Λογοθέτη, Ι. & Μυλωνά, Ι. (2018). ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑ ΛΟΓΟΘΕΤΗ. Θεσσαλονίκη: UNIVERSITY PRESS STUDIO A.E
- Bromley, I. (2011). ΤΕΤΡΑΠΛΗΓΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΠΛΗΓΙΑ ΕΝΑΣ ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΕΣ Μεταμόρφωση: ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΡΙΣΙΑΝΟΥ Α.Ε
