Toυ Ιδομενέα Ασσαργιωτάκη,
Την προηγούμενη δεκαετία, το πολιτικό σκηνικό της Γαλλίας άλλαξε άρδην. Η εκλογική κατάρρευση και η υπαναχώρηση των δύο βασικών παραδοσιακών κομμάτων, όπως καθορίστηκαν στην Πέμπτη Γαλλική Δημοκρατία, της σοσιαλδημοκρατικής Αριστεράς και της γκωλικής Κεντροδεξιάς, έφερε στο προσκήνιο μια νέα κομματική πραγματικότητα. Το φαινόμενο αυτό, το οποίο παρατηρήθηκε και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, δεν έχει πρωταγωνιστή μόνο τον σημερινό Πρόεδρο Emmanuel Macron, αλλά και την Πρόεδρο της Εθνικής Συσπείρωσης, Marine Le Pen. Ειδικότερα, η δεύτερη, κόρη του για πολλά χρόνια ηγέτη της γαλλικής ακροδεξιάς Jean-Marie Le Pen, κατάφερε πρώτη, ήδη από της εκλογές του 2012, να αμφισβητήσει με την παρουσία της την εδραιωμένη πολιτική πραγματικότητα.
Πολλά έχουν γραφτεί για την Marine Le Pen. Η 53χρονη πολιτικός γεννήθηκε σε ένα πλούσιο προάστιο του Παρισίου, oύσα η μικρότερη κόρη της γνωστής πολιτικής οικογένειας. Σπούδασε νομική, αλλά μεγαλωμένη σε ένα άκρως πολιτικοποιημένο περιβάλλον, ασχολήθηκε από νωρίς με την πολιτική. Έτσι, εντάχθηκε το 1986, στα 18, της στο κόμμα του πατέρα της, Rassemblement national (ή Front national), γνωστού για τις αντισημιτικές, ρατσιστικές και γενικώς ακροδεξιές θέσεις. Η απόσυρση του πατέρα της το 2011 από την προεδρία του κόμματος, φέρνει τη Marine στην ηγεσία της γαλλικής ακροδεξιάς και τελικώς την αναδεικνύει ως την πιο επιτυχημένη εκπρόσωπό της.
Πράγματι, η Le Pen κατάφερε μέσα σε λίγα χρόνια να διπλασιάσει τα ποσοστά του κόμματος που παρέλαβε, να το καταστήσει κόμμα εξουσίας και να τη διεκδικήσει. Μέρος της επιτυχίας αυτής αποδίδεται σαφώς στην οικονομική και προσφυγική κρίση που γνώρισε η Ευρώπη και στην επακόλουθη αποστροφή του εκλογικού σώματος από το πολιτικό κατεστημένο. Χαρακτηριστική είναι, άλλωστε, η ανθρωπογεωγραφία της εκλογικής επιρροής της Le Pen. Η βόρεια, ανατολική και νοτιοανατολική Γαλλία, αποτελούμενες από αγροτικές και πρώην αποβιομηχανοποιημένες περιοχές με παρακμάζουσα οικονομία, είναι η πραγματική εκλογική δεξαμενή του κόμματός της.
Η επιτυχία της, όμως, αυτή δεν οφείλεται μόνο στις οικονομικές και πολιτικές συγκυρίες, αλλά και στην ίδια την Le Pen, που κατάφερε να τις εκμεταλλευτεί και να μεταβάλει τα κόμμα της από κόμμα διαμαρτυρίας σε κόμμα εξουσίας. Η διαδικασία αυτής της μετατροπής έγινε γνωστή στην Γαλλία με τον όρο Dédiabolisation, που στα ελληνικά μεταφράζεται ως «αποδαιμονοποίηση», και είχε την ίδια ως πρωτεργάτη. Διαπιστώνοντας ότι οι ακραίες θέσεις του κόμματος την εποχή που το διεύθυνε ο πατέρας της ήταν απαγορευτικές για τη συντριπτική πλειοψηφία των Γάλλων ψηφοφόρων, αποφασίζει να τις εγκαταλείψει και να δώσει στο κόμμα της νέα ανανεωμένη και πιο μετριοπαθή εικόνα. Η κόρη Marine θα αποκηρύξει τις ρατσιστικές δηλώσεις του πατέρα Jean-Marie, ο οποίος, διαμαρτυρόμενος, αποχωρεί το 2012 από το κόμμα που ο ίδιος ίδρυσε.
Πράγματι, το κόμμα που παρέλαβε το 2011 δεν είναι ίδιο με αυτό που διοικεί σήμερα. Αν και παραμένει ένα σκληρά αντιμεταναστευτικό και αντιισλαμικό κόμμα με συντηρητικές θέσεις για την κοινωνία, έχει υιοθετήσει αριστερές οικονομικές θέσεις. Ακόμα και η ρητορική σχετικά την Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αλλάξει. Η κριτική σαφώς είναι αρνητική, αλλά δεν γίνεται λόγος πια για έξοδο της χώρας από την Ένωση ή την Ευρωζώνη, ή οποιασδήποτε άλλης ενέργειας που θα έβαζε σε κίνδυνο την οικονομική σταθερότητα της χώρας. Αιχμή του δόρατος πια για την Le Pen είναι η μάχη κατά της παγκοσμιοποίησης και του νεοφιλελευθερισμού (πολιτικό εκπρόσωπο των οποίων θεωρεί τον πολιτικό της αντίπαλο Macron). Προωθεί τον οικονομικό προστατευτισμό και εμμένει στη διατήρηση της γαλλικής εθνικής ταυτότητας ως έχει.
Έτσι, η Marine Le Pen κατάφερε να κάνει το κόμμα της από κόμμα περιθωριοποιημένων ακροδεξιών στοιχείων, ένα κόμμα απλών ψηφοφόρων. Η διαδικασία μετατροπής της ίδιας και του κόμματός της την έφεραν στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών το 2017, ενώ διεκδικεί και στις φετινές εκλογές, ούσα δεύτερη στις δημοσκοπήσεις, τη Γαλλική Προεδρία.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Who is Marine Le Pen?, CNN, διαθέσιμο εδώ
- Μarine Le Pen, Britannica, διαθέσιμο εδώ
- Opinion | Dédiabolisation du RN : le revers de la médaille, Les Echos, διαθέσιμο εδώ