Της Ειρήνης Μπούλια,
Ένας από τους μεγαλύτερους Προέδρους της Γαλλικής Δημοκρατίας της σύγχρονης εποχής, με απήχηση, όση απόλαυσαν λίγοι πολιτικοί της χώρας, ήταν αδιαμφισβήτητα ο Jacques René Chirac. Ο Chirac, του οποίου το όνομα ακόμα και σήμερα προξενεί έντονα συναισθήματα στους Γάλλους, ήταν ένας δεινός ρήτορας, με το χάρισμα της γνώσης των βαθύτερων επιθυμιών του ακροατηρίου του. Με αυτόν τον τρόπο, κατάφερε να διανύσει την πολιτική του καριέρα, επί τέσσερις δεκαετίες, και να εκλεχθεί πρώτα Δήμαρχος, έπειτα Πρωθυπουργός, και τέλος, για δύο θητείες, Πρόεδρος της χώρας του. Η προεδρία του υπήρξε γεμάτη πολιτικούς ελιγμούς, αποδίδοντάς του επάξια τον τίτλο του αμφιλεγόμενου Προέδρου.
Όμως, ποιο ήταν το έργο του Chirac; Στα εσωτερικά ζητήματα, οι πολιτικές του κρίθηκαν, μάλλον, αναποτελεσματικές, καθώς δεν έλυσαν το μεγάλο πρόβλημα της ανεργίας, ενώ, παράλληλα, υπήρξε κατακραυγή για το νομοσχέδιο σχετικά με την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Οι διαδηλώσεις των φοιτητών απέκτησαν μαζικότητα, συμπαρασύροντας και άλλους αγανακτισμένους πολίτες που δεν κατόρθωσαν ποτέ να δουν την αλλαγή που τους υποσχέθηκε προεκλογικά. Οι αντιδράσεις της αντιπολίτευσης τον ώθησαν σε τροποποιήσεις και αποσύρσεις ποικίλλων νομοθεσιών που αποτελούσαν προσωπική του φιλοδοξία. Εντούτοις, επέμεινε σε άλλες, με επιτυχία, όπως την αυστηρότερη επιτήρηση εφαρμογής των διατάξεων του Κ.Ο.Κ., αναδεικνύοντας το ζήτημα που αποτελούσε σημαντική αιτία θανάτων των Γάλλων μέχρι τις μέρες του.
Στα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής, η πυγμή του Chirac εκδηλώθηκε σε όλο της το μεγαλείο, όταν, προς μεγάλο εκνευρισμό των Η.Π.Α. και του Ηνωμένου Βασιλείου, αντιτάχθηκε παθιασμένα στον πόλεμο στο Ιράκ. Η εμμονή των Αμερικανών και των Βρετανών σχετικά με τη συγκεκριμένη εισβολή έβρισκε αντίθετο τον Chirac, που είχε διαμηνύσει πως δεν είχε καμία πρόθεση να εμπλέξει τη Γαλλία σε έναν πόλεμο σαν αυτόν. Το χάσμα μεταξύ εκείνου και του Tony Blair, Πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου εκείνο το διάστημα, υπήρξε αγεφύρωτο, καθώς ο τελευταίος θεώρησε την έλλειψη της Γαλλίας από αυτό το εγχείρημα ως προσβολή.
Αναφερόμενος στις ευρωπαϊκές δυνάμεις και στο ευρωπαϊκό εγχείρημα, εν γένει, μετά την ανάληψη των καθηκόντων του Προέδρου, ο Chirac προχώρησε σε μια… εκθαμβωτική κυβίστηση, την οποία διαχειρίστηκε με ιδιαίτερη μαεστρία, όπως κάθε μεγάλος λαϊκιστής πολιτικός. Ενώ όλοι τον γνώρισαν στα πρώτα χρόνια της καριέρας του ως πολέμιο του ευρωπαϊκού ονείρου, ξαφνικά προέταξε την πρωτοκαθεδρία των Γάλλων και Γερμανών, που θα είχαν το καθήκον να οδηγήσουν το ευρωπαϊκό μόρφωμα στη δική τους κατεύθυνση. Παρόλα αυτά, οι Γάλλοι αποφάσισαν να καταψηφίσουν το ευρωπαϊκό Σύνταγμα που πρότεινε ο ίδιος, εκθέτοντάς τον ανεπανόρθωτα για τις μεγαλεπίβολες προθέσεις του.
Βεβαίως, ο αμφιλεγόμενος Chirac δεν άφησε το στίγμα του ούτε στον συγκεκριμένο τομέα μόνο με θετικό πρόσημα. Πιο συγκεκριμένα, ήδη από τις αρχές της προεδρίας του, προέβη σε πυρηνικές δοκιμές στον Νότιο Ειρηνικό, αγνοώντας πλήρως το αντιπυρηνικό αίσθημα της γαλλικής, αλλά και της διεθνούς, κοινής γνώμης. Δυστυχώς, ο φόβος αυτού του εγχειρήματος πυροδότησε διαδηλώσεις στην Αϊτή, κατορθώνοντας να προξενήσει περαιτέρω αστάθεια σε μια ήδη εύθραυστη γεωγραφική περιοχή. Η κατάπνιξη των διαδηλώσεων εκ μέρους του Γάλλου Προέδρου υπήρξε άλλη μια αφορμή για επίκριση στο πρόσωπό του.
Ο Jacques René Chirac αποτέλεσε μια πολιτική φιγούρα πασίγνωστη, συνυφασμένη με το γαλλικό πολιτικό σύστημα. Το τέλος της ζωής του, στις 26 Σεπτεμβρίου του 2019, ξύπνησε τις αναμνήσεις του γαλλικού λαού, που πλέον τον αναπολεί με θετικό ή αρνητικό πρόσημο, ανάλογα την προεδρία και τις διεθνείς και εγχώριες συγκυρίες. Όποια κριτική και αν ασκηθεί για τον αποθανόντα Πρόεδρο Chirac δεν θα μπορέσει να αγνοήσει την τεράστια έλξη του κοινού για το πρόσωπό του κατά το μεγαλύτερο μέρος της πολιτικής του καριέρας, ούτε την επιρροή που άσκησε στα γαλλικά και ευρωπαϊκά πράγματα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- “Jacques Chirac, 1932-2019: a political bulldozer”, The Conversation, διαθέσιμο εδώ
- “Jacques Chirac: Mourn the man, not his politics”, Politico EU, διαθέσιμο εδώ
- “Chirac: A life in French politics”, BBC, διαθέσιμο εδώ
- “Jacques Chirac – The Explorer of the Multipolar World”, Institut Montaigne, διαθέσιμο εδώ
- “A reminder of Jacques Chirac’s U-turn on Europe”, Euractiv, διαθέσιμο εδώ
