Του Θεοχάρη Κατσιούλα,
Ο όρος project αποδίδει τη σημασία του σε ένα σχέδιο-πλάνο εργασίας και δράσης, που αρχικά χρησιμοποιήθηκε τον 20ο αιώνα, και πρόκειται για έναν τρόπο ομαδικής διδασκαλίας στην οποία συμμετέχουν δάσκαλοι και μαθητές. Εδώ ο εκπαιδευτικός δεν αποτελεί την κεντρική μορφή αλλά έχει ρόλο καθοδηγητικό και συμβουλευτικό, με ελάχιστες παρεμβάσεις που γίνονται μόνον όταν το απαιτούν οι μαθητές. Το κέντρο βάρους της όλης διαδικασίας στρέφεται στους μαθητές, κυρίως στην ατομική και συλλογική τους εργασία.
Το project αποτελεί μια ανοικτή διαδικασία μάθησης, όπου δεν υπάρχουν αυστηρά καθορισμένα όρια και διαδικασίες, αλλά σημαντικό ρόλο παίζουν οι ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των συμμετεχόντων.
Τα βασικά στοιχεία, τα οποία θα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη όταν ξεκινά ένα project, είναι πρωτίστως η επιλογή και επεξεργασία του θέματος από τους μαθητές, η οποία θα πρέπει να γίνει με τέτοιο τρόπο, ώστε ο τερματισμός των εργασιών να συνοδεύεται και από ένα τελικό παραγόμενο προϊόν (π.χ. μια έκθεση-κολάζ, μια παρουσίαση ή μια εκδήλωση).
Σε δεύτερο στάδιο βρίσκεται η επιλογή των συντονιστών γνώσης- καθοδηγητών οι οποίοι θα είναι υπεύθυνοι για την αντιμετώπιση και επίλυση των διάφορων δύσκολων καταστάσεων και προβλημάτων (φυσικά, η επιλογή αυτή δεν κρίνεται πάντα και οπωσδήποτε αναγκαία). Τα project μπορούν να συμπεριληφθούν σε οποιοδήποτε εκπαιδευτικό πρόγραμμα σπουδών, καθώς οι γνώσεις που λαμβάνονται και οι ικανότητες που καλλιεργούνται αποτελούν πολύτιμο κτήμα για κάθε μαθητή.
Εάν θα θέλαμε να σχεδιάσαμε ένα πλάνο δράσης για την υλοποίηση ενός project, θα ακολουθούσαμε την εξής διαδικασία. Αρχικά, απαραίτητη κρίνεται μια ομάδα ατόμων η οποία θα ασχοληθεί με ένα ειδικό θέμα και θα καθορίσει την πορεία των ενεργειών που έχουν προγραμματίσει. Η ομάδα του project μπορεί να είναι μια σχολική τάξη ή ακόμη και ένα ολόκληρο σχολείο. Το δεύτερο και εξίσου σημαντικό στοιχείο για την διεξαγωγή της συγκεκριμένης εργασίας είναι το ερέθισμα-αφετηρία, το οποίο μπορεί να δημιουργηθεί από μια παρόρμηση ή πρόταση του εκπαιδευτικού ή ακόμη και ενός από τους μαθητές.
Πέραν από τα στοιχειώδη βήματα υλοποίησης της μεθόδου, είναι εξίσου σημαντικό όλα τα μέλη της ομάδας να εκφράζουν την άποψη τους πάνω στο θέμα και να αποφασίσουν από κοινού για την τελική μορφή και την διεξαγωγή των περεταίρω εργασιών. Αυτές οι τρεις προαναφερόμενες διαδικασίες αποτελούν τα κύρια χαρακτηριστικά γνωρίσματα της μεθόδου project και αν υλοποιηθούν με τρόπο σωστό, θα αφήσουν σημαντικότατα οφέλη στον κάθε μαθητή. Η υλοποίηση μιας τέτοιας εργασίας, εκτός από τα οφέλη που παρέχει, μπορεί να αποτελέσει μια σημαντική εμπειρίας για τα παιδιά, ακόμη και αν δεν συγχέεται με τις συνηθισμένες σχολικές εργασίες.
Στην ελληνική βιβλιογραφία και έρευνα, αυτή η μέθοδος μεταφράζεται ως βιωματική επικοινωνιακή διδασκαλία, καθώς εμπεριέχει δυο σημαντικούς όρους: το βίωμα και την επικοινωνία. Με τον όρο βιωματική διδασκαλία αναφερόμαστε σε έναν συνδυασμό διδακτικών διαδικασιών που έχουν ως αφόρμηση διάφορες βιωματικές καταστάσεις των μαθητών. Το ενδιαφέρον, δηλαδή, εστιάζεται κυρίως σε ανάγκες, προβλήματα καθώς και απορίες του παιδιού που πηγάζουν από την καθημερινή ζωή αλλά και από τις εμπειρίες ή ανησυχίες από τον κοινωνικό περίγυρο του μαθητή.
Με άλλα λόγια, η μέθοδος project έχει ως στόχο την εισαγωγή του μαθητή στον κόσμο της γνώσης έχοντας πάντα ως βασικό σημείο αναφοράς τα προαναφερθέντα βιώματα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Η Μέθοδος Project στο Σχολείο, blogs.sch.gr, διαθέσιμο εδώ
- Η «μέθοδος project» στην εκπαίδευση, methodproject.weebly.com, διαθέσιμο εδώ
