Της Νίκης Καραχάλιου,
«Ποια είναι η μεγαλύτερη ανάγκη από την οδήγηση; Γιατί, ρε Ματινάκι, αν δεν έχεις αυτοκίνητο σήμερα δε μπορείς να κινηθείς! Με το αυτοκίνητο πας με την άνεσή σου, βασιλιάς, μπροστά, οδηγείς!». Τάδε έφη η Ελένη Βλαχάκη στην πασίγνωστη σειρά της ελληνικής τηλεόρασης «Κωνσταντίνου κι Ελένης», επιχειρηματολογώντας υπέρ της ανάγκης κατοχής ενός αυτοκινήτου. Κι αν στα λόγια της εκκεντρικής αυτής ηρωίδας εντοπίζετε κάποιο είδος υπερβολής, τότε ξανασκεφτείτε το, καθώς πράγματι το αυτοκίνητο, το μεγαλύτερο επίτευγμα της βιομηχανικής επανάστασης, έχει καταφέρει να κερδίσει μία ξεχωριστή θέση στην καρδιά του σύγχρονου ανθρώπου, κάνοντας τον να νιώθει αυτό που περιέγραψε η Ελένη Βλαχάκη: βασιλιάς! Μάλιστα, κατατάσσεται πλέον στην κατηγορία των αδήριτων αναγκών! Κάθε σύγχρονη δυτική οικογένεια επιβάλλεται να κατέχει σίγουρα ένα – και μπορεί και περισσότερα. Για τον σημερινό άνδρα είναι δείγμα γοητείας, ενώ για την σημερινή γυναίκα ανεξαρτησίας και επαγγελματικής καταξίωσης. Αν είναι και πολυτελές; Ακόμα καλύτερα! Βέβαια, καθώς η ενεργειακή κρίση καλά κρατεί, με τις τιμές της βενζίνης και του πετρελαίου να αγγίζουν το κόκκινο, ο «θρόνος» του βασιλιά απειλείται και ο ίδιος μπορεί να πέσει στα λεωφορεία, μετρό κ.τ.λ..
Οπωσδήποτε, κανείς δε μπορεί να αρνηθεί ότι τα αυτοκίνητα, τα λεωφορεία, οι μηχανές κι όλα τα μέσα μεταφοράς δίνουν λύση στο πρόβλημα της μετακίνησης και μάλιστα της μετακίνησης σε μεγάλες αποστάσεις, κάτι που απαιτεί η δομή της σύγχρονης κοινωνίας. Ούτε, από την άλλη, μπορεί να αγνοηθεί ότι αποτέλεσαν κομβικό σημείο για την άνθιση της οικονομίας, συμβάλλοντας στον ταχύτατο εφοδιασμό της αγοράς και συγκεκριμένα της παγκόσμιας αγοράς. Από τον 19ο αιώνα όμως, έως τον 21ο αιώνα έχουν περάσει χιλιετίες και θα περίμενε κανείς τα μέσα μεταφοράς να έχουν εξελιχθεί! Κι ενώ το τοπίο στο θέμα της εξέλιξης παραμένει τουλάχιστον ομιχλώδες, σήμερα, περισσότερο από ποτέ, υπάρχει ανάγκη για την δημιουργία εναλλακτικών μορφών μετακίνησης.
Ο βασικότερος λόγος που «γεννά» αυτή την ανάγκη είναι η περιβαλλοντική κρίση. Οι πάγοι λιώνουν, η Ευρώπη «φλέγεται», η Αφρική βασανίζεται από τις λειψυδρίες. Κι αυτά είναι μόνο λίγα από τα παραδείγματα που μας υπενθυμίζουν ότι η κλιματική αλλαγή είναι εδώ. Και δεν πρόκειται να φύγει, αν συνεχίσουμε να οδηγούμε τα εικοσάχρονα – μπορεί και περισσότερο – αυτοκίνητά μας ή αν τα προϊστορικά λεωφορεία συνεχίζουν να κυκλοφορούν στις μεγαλουπόλεις. Φυσικά και δεν περιμένω πως από την στιγμή που θα ελαττωθεί η κυκλοφορία τους, θα λυθεί αυτομάτως το πρόβλημα, ωστόσο οι εναλλακτικοί τρόποι μετακίνησης συμβάλλουν μεταξύ άλλων σίγουρα και στην μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Και μιας και μιλήσαμε για μεγαλουπόλεις ένα καλό παράδειγμα θα ήταν να μεταφερθούμε στους δρόμους της πρωτεύουσας μας. Πέρα από την αποπνικτική ατμόσφαιρα, εξαιτίας του καυσαερίου το τοπίο έχει ως εξής: οδηγοί που φωνάζουν και βωμολοχούν, παράνομες σταθμεύσεις, μηχανάκια που παραβιάζουν συστηματικά τον ΚΟΚ, αστικά λεωφορεία που παραμένουν εγκλωβισμένα μέσα στην κίνηση. Το πλέον ακατάλληλο περιβάλλον για να ζήσει ένας, με σώας τας φρένας άνθρωπος! Κι ας μη μιλήσουμε για τα θανατηφόρα ατυχήματα που οδήγησαν πεζούς, ηλικιωμένους και μαθητές στα νοσοκομεία! Προσφάτως μάλιστα, ένας νεαρός έχασε την ζωή του μπροστά από την Βουλή, λόγω ατυχήματος.
Ας φανταστούμε τώρα ότι την θέση των αυτοκινήτων, λεωφορείων, μηχανών έπαιρναν το περπάτημα, τα πατίνια τα ηλεκτροκίνητα ποδήλατα. Ας φανταστούμε ότι επεκτείνονταν οι γραμμές του μετρό. Και τώρα ας αναρωτηθούμε: Το περιβαλλοντικό πρόβλημα θα ήταν τόσο επείγουσας σημασίας στις μεγαλουπόλεις; Θα υπήρχε, άραγε, το πρόβλημα της ηχορύπανσης; Ή θα μετρούσαμε τόσα θύματα τροχαίων μέσα στο κέντρο της πόλης; Νομίζω πως η απάντηση είναι ένα ηχηρό όχι!
Εντούτοις, στην Ελλάδα του 2022, με το οδικό δίκτυο που έχει η χώρα και τους ελάχιστους ποδηλατοδρόμους, θα ήταν αδύνατον να διαθέτει ένας στους πέντε πολίτες ηλεκτροκίνητο ποδήλατο, όπως συμβαίνει στην Ολλανδία! Στην Ελλάδα του 2022, με τα τεράστια ποσοστά ανεργίας, θα ήταν αδύνατον το κράτος να απαιτήσει από τους πολίτες να αλλάζουν τα αυτοκίνητα τους ανά πέντε χρόνια, όπως συμβαίνει στην Γερμανία. Η χώρα μας έχει σε πρώτο επίπεδο πολλά εμπόδια να ξεπεράσει, ώστε υιοθετήσει μέτρα προώθησης της βιώσιμης κινητικότητας στις πόλεις. Είναι, από την άλλη, το θέμα της νοοτροπίας και πραγματικά δεν είμαι απόλυτα σίγουρη αν ο άνθρωπος θα δεχτεί εύκολα να εγκαταλείψει το αυτοκίνητό του! Ίσως σ’ αυτό συμβάλλει και η συνεχώς ανοδική πορεία των καυσίμων και δεν είναι καθόλου απίθανο ο «βασιλιάς» να παραδώσει οικειοθελώς τα όπλα!
Πριν ακριβώς από είκοσι δύο χρόνια εγκαινιάστηκε το μετρό στην Αθήνα, την στιγμή που οι Ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις το διέθεταν από την δεκαετία του 1970! Το δε μετρό της Θεσσαλονίκης; Ανέκδοτο, ακόμα και για τα παιδιά του δημοτικού! Τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς είναι πονεμένη ιστορία στην Ελλάδα! Αυτό, άλλωστε, φάνηκε και στην περίοδο της πανδημίας…
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Εναλλακτικοί τρόποι μετακίνησης μέσα στην πόλη, portnet.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ένας στους πέντε ενήλικες διαθέτει ηλεκτρονικό ποδήλατο, carselectric.gr, διαθέσιμο εδώ
