Της Μαριάννας Τέλλη,
Η ταινία “Howl’s Moving Castle” (στα ελληνικά: «Το κινούμενο κάστρο») αποτελεί μία εκ των πιο αγαπημένων και επιτυχημένων ταινιών παραγωγής του Χαγιάο Μιγιαζάκι και του Studio Ghibli. Από κοινού με άλλες αγαπημένες ταινίες κινουμένων σχεδίων της ιαπωνικής εταιρείας (Spirited away, Ponyo κ.λπ.), το “Howl’s Moving Castle” συνοψίζει πολλά από τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τη διαχρονική αισθητική της: το έντονα φαντασιακό, τη συνεχή αλληλεπίδραση μεταξύ μαγείας και πραγματικότητας, την αισιοδοξία καθώς και την πίστη στον άνθρωπο.
Το “Howl’s Moving Castle” αποτελεί διασκευή του ομότιτλου μυθιστορήματος της Diana Wynne Jones. Η ταινία, όπως και το μυθιστόρημα, διαδραματίζεται σε έναν κόσμο, όπου η μαγεία είναι σύνηθες φαινόμενο, ενώ οι μάγοι ζουν ανάμεσα στους απλούς ανθρώπους προσφέροντας τις υπηρεσίες τους στο κοινό. Σε αυτό το σκηνικό συναντάμε μία από τους πρωταγωνιστές μας, τη Σόφη, μια νεαρή που εργάζεται σε ένα μαγαζί με καπέλα. Μία μέρα, η Σόφη συναντά τυχαία τον διάσημο μάγο Χάουλ (Howl), ο οποίος και γοητεύεται μαζί της.
Εξαιτίας αυτής της συνάντησης, η Σόφη προκαλεί τη ζήλεια της Μάγισσας, η οποία, για να κερδίσει τον Χάουλ για τον εαυτό της, καταριέται τη Σόφη, με αποτέλεσμα να μετατραπεί σε μια 90χρονη. Εξαιτίας αυτού, η υπερήλικη πλέον Σόφη αποφασίζει να αρχίσει να εργάζεται για τον Χάουλ ως καθαρίστρια με την ελπίδα να βρει έναν τρόπο να αναιρέσει αυτή την κατάρα. Αυτό, όμως, θα αποδειχτεί αρκετά δύσκολο και θα οδηγήσει τη Σόφη και τον Χάουλ σε μια περιπέτεια που θα τους αλλάξει τη ζωή, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο την αντιμετωπίζουν.
Μία βασική θεματική που ακολουθεί ο Μιγιαζάκι στο “Howl’s Moving Castle” είναι η αλλαγή. Οι χαρακτήρες του έργου μεταμορφώνονται δραστικά, είτε πρόκειται για τη μεταμόρφωση της Σόφη σε μία γηραιά γυναίκα, είτε για τις συνεχείς εναλλαγές στην εξωτερική εμφάνιση του Χάουλ κατά τη διάρκεια της ταινίας. Δεν είναι αβάσιμο να μιλήσουμε για την ανάπτυξη του χαρακτήρα των ηρώων μέσα από τις εξωτερικές αλλαγές τους, με κύριο παράδειγμα τη μεταμόρφωση της Σόφη.
Κατά τη διάρκεια της ταινίας, παρατηρούμε τη Σόφη να αλλάζει σταδιακά από ηλικιωμένη σε μία νεότερη γυναίκα, αφού εξίσου σταδιακά κατορθώνει να αναπτύξει τη χαμένη της αυτοπεποίθηση μέσα από τις περιπέτειες που ζει με τους νέους συντρόφους της. Όταν τελικά σπάει την κατάρα από μόνη της, καταλαβαίνουμε ότι αυτό που χρειαζόταν δεν ήταν παρά η ανακάλυψη του εαυτού της και η δημιουργία ενός δεσμού αγάπης με τον Χάουλ. Παράλληλα, οι κοινές εμπειρίες με τη Σόφη άλλαξαν και τον ίδιο τον Χάουλ, από τον ματαιόδοξο και ευθυνόφοβο μάγο που γνωρίσαμε στην αρχή της ταινίας σε έναν πιο ανιδιοτελή και θαρραλέο νεαρό άνδρα.
Ακόμα, σημαντικό είναι το αντιπολεμικό μήνυμα της ταινίας, ένα κομμάτι στο οποίο δεν είχε δοθεί ιδιαίτερη σημασία στο βιβλίο. Ο Μιγιαζάκι, έντονα προβληματισμένος από τον πόλεμο στο Ιράκ, χρησιμοποίησε την ταινία, για να δείξει την καταστροφή που προκαλεί ο πόλεμος και τη ματαιότητά του, καθώς και για να στείλει το δικό του μήνυμα στους μικρούς και μεγάλους θαυμαστές του Studio Ghibli. Το τέλος της ταινίας, βέβαια, μας θυμίζει ότι μπορούμε να έχουμε αισιοδοξία, καθώς η αλλαγή δεν είναι παρά μερικά βήματα μακριά.
Το “Howl’s Moving Castle” συνδυάζει τη μαγεία και το φανταστικό για να μιλήσει για τη διαδικασία εύρεσης του εαυτού μας. Η ιστορία της Σόφη και του Χάουλ μάς θυμίζει ότι μέσα από τις σχέσεις μας με τους άλλους και κυρίως μέσω της αγάπης μπορούμε να ωριμάσουμε και να εξελιχθούμε στην καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας. Το αισιόδοξο μήνυμά του, η διασκεδαστική περιπέτεια, καθώς και τα αριστοτεχνικά σκίτσα του Studio Ghibli, καθιστούν αυτήν την ταινία μια από τις καλύτερες ταινίες κινουμένων σχεδίων διαχρονικά.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Physical Metamorphosis in Howl’s Moving Castle, film110.pbworks.com, διαθέσιμο εδώ.
- How’ls Moving Castle (2004), imdb.com, διαθέσιμο εδώ.
