Tης Ελίνας Συρρή,
Ο Ρενέ Ντεκάρτ, γνωστός για την διάσημη φράση του «σκέφτομαι, άρα υπάρχω», θεωρείται ένας από τους πρώτους μοντέρνους φιλοσόφους, ο οποίος κατάφερε να απεικονίσει και να συλλάβει την έννοια του εαυτού. Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί ακόμη τρόποι να αντιληφθεί κανείς την έννοια της προσωπικής ταυτότητας. Στις αρχές του 19ου αιώνα, μια μη-δυτική φιλοσοφική προσέγγιση, η οποία απορρίπτει την έμφαση στην ατομικότητα και εστιάζει στην σχέση του ατόμου με τους συνανθρώπους του, με το όνομα Ubuntu, αναδύεται.
Για εκείνους/ες που ασχολούνται με την πληροφορική, ή την επιστήμη των υπολογιστών γενικότερα, η λέξη Ubuntu ηχεί οικεία, καθώς στην γλώσσα της πληροφορικής το Ubuntu είναι ένα ανοιχτού κώδικα λειτουργικό σύστημα, βασισμένο στον πυρήνα των Linux. Το λογισμικό αυτό, λόγω της δωρεάν διανομής του και της ευκολίας και απλότητας που παρέχει τόσο στην εγκατάσταση όσο και στην χρήση, καθίσταται ένα από τα πιο δημοφιλή λειτουργικά συστήματα. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του Ubuntu είναι ότι πρόκειται για λογισμικό ανοιχτού κώδικα. Αυτό συνεπάγεται πως ο πηγαίος κώδικας είναι διαθέσιμος σε όλους τους χρήστες, αλλά και ότι ο καθένας που διαθέτει τις απαραίτητες γνώσεις μπορεί να λάβει τον πηγαίο κώδικα, να τον τροποποιήσει και, εν τέλει, ακόμη να διανείμει και τη δική του εκδοχή.
Το όνομα του λογισμικού δεν δόθηκε τυχαία. Ιδρυτής της επιχείρησης που χρηματοδοτεί το Ubuntu είναι ο Νοτιοαφρικάνος επιχειρηματίας Μαρκ Σάτλγουορθ, και το όνομα είναι εμπνευσμένο από την αφρικανική έννοια Ubuntu. Συγκεκριμένα, η λέξη Ubuntu είναι μέρος της φράσης “Umuntu ngumuntu ngabantu”, η οποία σημαίνει ότι ένας άνθρωπος είναι άνθρωπος μέσω άλλων ανθρώπων. Σε μια πιο ανοιχτή μετάφραση το Ubuntu σημαίνει «εγώ είμαι, επειδή εσύ είσαι», στην οποία η έννοια του εαυτού είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον συνάνθρωπο και την κοινωνία. Οι ρίζες του Ubuntu βρίσκονται στην ουμανιστική αφρικανική φιλοσοφία, όπου η ιδέα της κοινότητας είναι ένα από τα δομικά στοιχεία της κοινωνίας και η λέξη προσδιορίζει την ενότητα, την ανθρωπιά, την πληρότητα, την αλληλεγγύη και την πίστη σε έναν παγκόσμιο δεσμό που ενώνει όλη την ανθρωπότητα.
Ο άνθρωπος είναι σώμα. Με χρώμα, σχήμα, μορφή, ύψος, βάρος, πλάτος, όγκο. Ο άνθρωπος είναι σώμα οργανικό. Με κίνηση, ρυθμούς, αλλαγές, γέννηση και θάνατο. Ο άνθρωπος είναι και μια δέσμη αισθήσεων. Με όραση, αφή, ακοή, όσφρηση, γεύση, πόνο. Διαθέτει αυτά τα χαρακτηριστικά, αλλά τι είναι χωρίς τους άλλους; Ποιος θα ορίσει τον άνθρωπο, αν κανένας άλλος δεν είναι εκεί για να τον παρατηρήσει, για να αλληλοεπιδράσει μαζί του;
Την περσινή χρονιά πραγματοποιήθηκαν στην Αθήνα αρκετά δρώμενα, τα οποία αφορούσαν την φιλοσοφία του Ubuntu. Συγκεκριμένα, στο χρονικό διάστημα 22.10.2020-24.10.2021, στο ΕΜΣΤ, παρουσιάζονταν, σε 5 δωμάτια, 66 έργα από την συλλογή του Χάρη Δαυίδ σχετικά με το Ubuntu. Ακόμη, μια δράση που πραγματοποιήθηκε πέρυσι γύρω από αυτό το θέμα είναι η εκδήλωση του TEDxNTUA. 10 ομιλίες, σεμινάρια και ερμηνείες, ειδικά σχεδιασμένες γύρω από την θεματική, παρουσιάστηκαν στον χώρο του Μεταλλουργείου, τον Μάϊο του 2021.
Η φιλοσοφία του Ubuntu είναι μια υπενθύμιση για το πώς πρέπει να συμπεριφερόμαστε στους γύρω μας. Αναφέρεται στην σύνδεση που έχουμε μεταξύ μας οι άνθρωποι και στο ότι η ανάπτυξη και βελτίωση του ενός συμβάλει στην γενικότερη ανάπτυξη και βελτίωση του συνόλου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- TEDxNTUA Ubuntu 2021, Official Website, διαθέσιμο εδώ
- Ubuntu–Συλλογή Χάρη Δαυίδ, ΕΜΣΤ, διαθέσιμο εδώ
- “What does ubuntu really mean?”, Τhe Guardian, διαθέσιμο εδώ
