Της Δέσποινας Βλάχου,
Οι νέες συγκρούσεις στην περιοχή του Νταρφούρ, στο Σουδάν, φαίνεται να αποδεικνύουν ότι οι ελπίδες για μακροχρόνια ειρήνη σε μια περιοχή από συγκρούσεις, διαμάχες και αστάθεια εδώ και δεκαετίες μειώνονται δραματικά. Νέες συγκρούσεις ξέσπασαν την προηγούμενη εβδομάδα μεταξύ ενόπλων δυνάμεων στα βουνά Jebel Moon στο δυτικό Νταρφούρ, κοντά στα σύνορα με το Τσαντ. Κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων αυτών τουλάχιστον 19 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, ενώ υπήρχαν και αρκετοί τραυματίες, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο Γενικού Συντονισμού για τους Πρόσφυγες και τους Εκτοπισμένους στο Νταρφούρ.
Οι συρράξεις συνεχίζονται καθώς δεκάδες άνθρωποι έχουν σκοτωθεί και εκατοντάδες σπίτια έχουν πυρποληθεί στο Jebel Moon αλλά και σε άλλα μέρη του Νταρφούρ τους τελευταίους μήνες, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη. Οι διαφωνίες για τη γη, τα ζώα, την πρόσβαση στο νερό και τη βοσκή έχουν πυροδοτήσει από τον Οκτώβριο μια έξαρση των συγκρούσεων που έχουν σκοτώσει περίπου 250 ανθρώπους σε διαμάχες μεταξύ βοσκών και αγροτών. Πολλοί θεωρούν ότι η πολιτοφυλακή Janjaweed είχε μεγάλη ανάμειξη στις συγκρούσεις τις περασμένης εβδομάδας. Πολλοί από αυτούς που ανήκουν στην ομάδα αυτή έχουν ενταχθεί στις επίφοβες παραστρατιωτικές Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης με διοικητή τον στρατηγό Mohamed Hamdan Daglo, τον de facto αναπληρωτή ηγέτη του Σουδάν. Αξίζει να σημειωθεί ότι στα τέλη του 2021 το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα ανέστειλε τις λειτουργίες του μετά από λεηλασίες στις αποθήκες του στο Βόρειο Νταρφούρ, μια πράξη που «έκλεψε σχεδόν δύο εκατομμύρια ανθρώπους από την υποστήριξη τροφίμων και διατροφής που τόσο χρειάζονται», ανέφερε η υπηρεσία.
Τι συμβαίνει στο Νταρφούρ;
Το Σουδάν είναι μία από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου αλλά η τεράστια άνυδρη περιοχή του Νταρφούρ υποφέρει εδώ και πολλά χρόνια από βιαιότητες. Όταν έλαβε χώρα το πραξικόπημα τον Οκτώβριο εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά στην πρωτεύουσα Χαρτούμ, το Νταρφούρ εξακολουθούσε να βρίσκεται στη δίνη των συγκρούσεων του 2003 η οποία άφησε εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς. Η σύγκρουση ξεκίνησε το 2003 όταν οι αντάρτες εθνοτικών μειονοτήτων (μη αραβικών πληθυσμών) ξεκίνησαν μια εξέγερση για να διαμαρτυρηθούν για διακρίσεις κατά της αραβοκρατούμενης κυβέρνησης του τότε Προέδρου Omar al-Bashir. Σε απάντηση η κυβέρνηση εξόπλισε και υποστήριξε αραβικές πολιτοφυλακές – οι οποίες έγιναν γνωστές ως Janjaweed – για να πολεμήσουν ενάντια στους αντάρτες στο Νταρφούρ. Οι πολιτοφυλακές, ωστόσο, τρομοκρατούσαν επίσης τους αμάχους στην περιοχή και εμπόδισαν τους διεθνείς οργανισμούς βοήθειας να παραδώσουν τα απαραίτητα τρόφιμα και ιατρικές προμήθειες. Οι Janjaweed κατηγορήθηκαν για φρικαλεότητες, όπως φόνοι, βιασμοί, λεηλασίες και κάψιμο χωριών. Η εκστρατεία αυτή άφησε 300.000 νεκρούς και 2,5 εκατομμύρια εκτοπισμένους, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Οι μαζικές εκτοπίσεις και οι καταναγκαστικές μεταναστεύσεις ανάγκασαν εκατομμύρια ανθρώπους σε καταυλισμούς προσφύγων ή πέρα από τα σύνορα, δημιουργώντας μια ανθρωπιστική κρίση.
Οι διαμάχες στην περιοχή συνεχίστηκαν και τα επόμενα χρόνια και ο ΟΗΕ σε συνεργασία με την Αφρικανική Ένωση ξεκίνησαν μια ειρηνευτική αποστολή στην περιοχή (UNAMID) η οποία ξεκίνησε το 2007 και έληξε το 2020. Το 2020 υπογράφηκε μια συνολική ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ των σουδανικών αρχών και πολλών ανταρτικών φατριών για τον τερματισμό των ένοπλων εχθροπραξιών. Ωστόσο, μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα τον Οκτώβριο στο Νταρφούρ σημειώθηκε έξαρση της βίας με εκατοντάδες νεκρούς σε συγκρούσεις μεταξύ βοσκών και αγροτών. Η περιοχή παραμένει γεμάτη όπλα και συχνά ξεσπούν φονικές συγκρούσεις για την πρόσβαση σε βοσκοτόπια ή νερό. Παράλληλα, η συνεχής βία από τα τέλη του περασμένου έτους έχει εκτοπίσει χιλιάδες άλλους ανθρώπους από τα σπίτια τους και ανάγκασε άλλους – ήδη ξεριζωμένους – να φύγουν για άλλη μια φορά τόσο εντός του Νταρφούρ όσο και πέρα από τα σύνορα προς το Τσαντ, ανέφεραν τα Ηνωμένα Έθνη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μια νέα ανθρωπιστική κρίση η οποία ενισχύει το ήδη υπάρχον πρόβλημα στην περιοχή.
Πολλοί στρατιωτικοί αξιωματούχοι που βρίσκονται στο τιμόνι της διακυβέρνησης του Σουδάν κατηγόρησαν για την τελευταία έξαρση της βίας στο Νταρφούρ τις καθυστερημένες ρυθμίσεις ασφαλείας που ορίζονται στην ειρηνευτική συμφωνία του 2020. Η συμφωνία αναμενόταν να τερματίσει τις μακροχρόνιες αναταραχές που σημειώθηκαν σε διάφορα μέρη της χώρας υπό τον Bashir. Προέβλεπε τον αφοπλισμό και την αποστράτευση των ένοπλων παρατάξεων και την ένταξή τους στον στρατό. Μόλις τον προηγούμενο μήνα, οι σουδανικές αρχές δήλωσαν ότι η επιδείνωση της οικονομικής κρίσης στη χώρα δεν θα καταστήσει δυνατή την εφαρμογή τέτοιων ρυθμίσεων. Ως απάντηση στο πραξικόπημα η Παγκόσμια Τράπεζα και οι Ηνωμένες Πολιτείες πάγωσαν την οικονομική βοήθεια.
Εν κατακλείδι, οι τελευταίες συγκρούσεις αντικατοπτρίζουν μία ευρύτερη κατάρρευση της ασφάλειας στο Νταρφούρ μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα του περασμένου έτους από την ηγεσία του αρχηγού του στρατού που εκτροχίασε την προσπάθεια μετάβασης στην πλήρη πολιτική κυριαρχία.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- At least 19 people die amid fresh fighting in Sudan’s Darfur region, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Sudan’s army seizes power in coup and detains prime minister, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Security crisis as violence persists in Sudan’s Darfur, The East African, διαθέσιμο εδώ
- UN Urges End to Violence in Sudan, Restoring Stability in Darfur Region, Tasnim News Agency, διαθέσιμο εδώ
- Violence in Sudan’s Darfur lays bare deepening crisis, France24, διαθέσιμο εδώ
