Tης Μαρίας Πολίτου,
Άραγε, πόσο χρόνο αφιερώνει ένας άνθρωπος καθημερινά στα social media; Μπορούν αυτά να αποτελέσουν κατασταλτικό παράγοντα για την εξέλιξη μας σε πολλούς τομείς της ζωής μας; Πρόκειται για δύο ερωτήματα τα οποία απασχολούν βαθύτατα, τόσο τους περισσότερους νέους, όσο και την πλειονότητα της επιστημονικής κοινότητας. Στην σύγχρονη κοινωνία ο ρόλος του διαδικτύου έχει εισβάλλει δραστικά στην ζωή μας και πολλές φορές δε μας αφήνει περιθώρια να αποκοπούμε από αυτό.
Ουσιαστικά, στα χρόνια τα οποία διανύουμε, το διαδίκτυο προσπαθεί να εισβάλλει στην ζωή μας και να μας αναγκάσει να μείνουμε προσκολλημένοι εκεί χωρίς να ασχολούμαστε με άλλες δραστηριότητες. Ένα θέμα από τα πολλά που έχουν προκύψει είναι ότι τα social media προσπαθούν να αντικαταστήσουν τις δια ζώσης προσωπικές σχέσεις. Οι άνθρωποι έχουν αποξενωθεί ήδη σε πολλούς τομείς, είτε αυτό αφορά την φιλία, είτε αφορά τον έρωτα. Το ζήτημα εδώ είναι ότι η τεχνολογία εφευρέθηκε για να διευκολύνει τον άνθρωπο στην καθημερινότητά του. Ωστόσο. μέσω του διαδικτύου ο κόσμος των media τοποθετεί τον άνθρωπο ως ένα προϊόν στον κόσμο και δεν του δίνει άλλη αξία.
Είναι γνωστό, άλλωστε, ότι τα social media θίγουν και το θέμα της εξωτερικής εμφάνισης. Κοινώς, αφορούν άμεσα την εικόνα μας και την προβολή μας στον ιστότοπο. Πολλοί θέλουν να αυτοπροβληθούν μέσω του προφίλ τους ή και να παρουσιάσουν κάτι εντελώς διαφορετικό από την πραγματική τους εικόνα. Όλα αυτά έχουν άμεση σχέση και αποσκοπούν ακόμα και στην εύρεση συντρόφου. Ο ερωτικός τομέας αποτελεί μια κινητήριο δύναμη και κάποιο κίνητρο για να ασχοληθεί κάποιος με τα social media. Η αναζήτηση συντρόφου μέσω των websites αποτελεί πλέον έναν πολύ διαδεδομένο τρόπο προκειμένου να βρει κάποιος ταίρι. Οι γρήγοροι ρυθμοί ζωής, ο ελάχιστος χρόνος για διασκέδαση και το άγχος είναι κατασταλτικοί παράγοντες που έχουν συμβάλλει στην αποξένωση των ανθρώπων. Όλοι αυτοί οι παράγοντες έχουν οδηγήσει στην ανασφάλεια και την αδιαφορία του ατόμου για την σύναψη ερωτικών δεσμών. Έτσι, το άγχος, ο φόβος και το κόμπλεξ κατωτερότητας έχουν βάλει τους ανθρώπους στο καλούπι του να βρουν σύντροφο μέσω διαδικτύου, θεωρώντας ότι έτσι έχουν περισσότερες ευκαιρίες. Μέσω της οθόνης του υπολογιστή επιτυγχάνεται η επικοινωνία με έναν εξαιρετικά γρήγορο τρόπο.
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης οι άνθρωποι προσπαθούν πάντα να προβάλλουν την καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους και να κρύψουν οποιαδήποτε ανασφάλεια ή και ατέλεια τους. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργούν μία εικονική πραγματικότητα, η οποία ορισμένες φορές δεν αντιστοιχεί στην αλήθεια και προσπαθούν να βρουν ένα υποκατάστατο του έρωτα μέσω του υπολογιστή καθώς στην πραγματική τους ζωή ο φόβος κυριαρχεί και δεν μπορούν να το επιδιώξουν. Ο άνθρωπος επαναπαύεται και δεν προσπαθεί να δημιουργήσει ειλικρινείς και αληθινές σχέσεις. Ο καθένας μπορεί να επικοινωνεί καθημερινά με πολλούς ανθρώπους ταυτόχρονα, αλλά χωρίς να συνάψει κάποια ουσιαστική σχέση. Πρόκειται για μία υπονόμευση και διάβρωση των αληθινών σχέσεων.
Σύμφωνα με τελευταίες έρευνες, τα social media μπορούν να προκαλέσουν και έναν άλλο αρνητικό αντίκτυπο στην κοινωνία. Πρόκειται για το πρόβλημα του εθισμού που δεσπόζει στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Συγκεκριμένα, ο εθισμός μπορεί να αποβεί μοιραίος για πολλά άτομα και με την σειρά του «να μολύνει» την κοινωνία μας. Οι άνθρωποι αποχαυνώνονται, χάνουν τις διαπροσωπικές τους σχέσεις και καταλήγουν να είναι προσκολλημένοι σε μία οθόνη. Δεν μπορούν να διαχωρίσουν το ουσιώδες από το επουσιώδες και καταλήγουν στην υπερβολική κατάχρηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Άλλωστε, η υπερβολική αυτή χρήση έχει δημιουργήσει στους ψυχολόγους και τους ψυχιάτρους την περιέργεια να ανακαλύψουν από που προέρχεται αυτό το φαινόμενο. Ο εθισμός αποτελεί και ψυχολογική απόρροια και έτσι οι ειδικοί σε αυτόν τον τομέα κατέληξαν στο γεγονός ότι πρόκειται για μία ψυχική ασθένεια η οποία δίνει στον εγκέφαλο το λάθος μήνυμα και δεν τον αφήνει να επεξεργαστεί σωστά την πληροφορία. Επομένως, ως συνέπεια προκαλείται τις περισσότερες φορές ο καταποντισμός της αυτοεκτίμησής μας, της αυτοπεποίθησης και της ενεργητικότητάς μας. Η ανθρώπινη αξιοπρέπεια υποσκάπτεται συνεχώς.
Για πολλούς ανθρώπους τα social media είναι κάτι σαν ναρκωτικό. Δηλαδή, εθίζονται σε αυτά και δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς να ασχοληθούν καθημερινά με αυτά. Έχουν ενταχθεί σε ένα «τρυπάκι» ναρκισσισμού και θέλουν συνεχώς να δουν πόση απήχηση μπορεί να έχουν, αλλά και να τσεκάρουν τα προφίλ των άλλων, ακόμα και αν δεν τους έχουν γνωρίσει ποτέ από κοντά. Συνεπώς, το διαδίκτυο έχει θέσει αυταρχικά τους όρους του στην ζωή μας και πλέον η κυριαρχία του είναι αναπόφευκτη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Μπαρτζώκας, Σ., (2016), Ο έρωτας στα χρόνια των social media: Μία ενδιαφέρουσα τοποθέτηση!, ειδική έκδοση από το site: fay’s control
- Briggs, A., Burke, P., (2009), Social History of the Media: From Gutenberg to the Internet, 3d edition
- Χρυσικός, Γ., (2014), Τα social media στην κοινωνική μας ζωή, άρθρο από την ιστοσελίδα madlink
