Της Μαρίας Κελεπούρη,
Η περίπτωση που η ψυχολογική διάσταση ενός μύθου ξεδιπλώνεται με αφορμή τη φαντασία και μετασχηματίζεται σε μια λογοτεχνική ιστορία, δεν αποδεικνύει μόνο την πηγή έμπνευσης του συγγραφέα, αλλά και την ικανότητά του να επαναπροσδιορίσει –ή και να εκσυγχρονίσει– κάτι που έχει διασχίσει αιώνες. Το νόημά του, όμως, παραμένει ακέραιο και προσφέρεται ως αλληγορικό έρεισμα, πάνω στο οποίο υφαίνεται Το Κλουβί του Ίκαρου, που μόλις κυκλοφόρησε από τις Πρότυπες Εκδόσεις Πηγή.
Αυτό το μυθιστόρημα είναι δημιούργημα ενός συγγραφέα αφοσιωμένου στην ανάγνωση και θαυμαστή του θεάτρου και του κινηματογράφου. Το συγκεκριμένο όνομα αποτελεί ψευδώνυμο, ενώ ο ίδιος, εκτός από τις σπουδές του στα Παιδαγωγικά στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, έχει αποφοιτήσει και από Δραματική Σχολή.
Ο κεντρικός ήρωας έχει ένα παρελθόν για το οποίο είναι αθώος και ένα μέλλον, που ίσως τον καταστήσει ένοχο. Ένοχο όχι απαραίτητα με νομικούς όρους και αποδείξεις, αλλά στη συνείδησή του. Κι αυτή δεν είναι μια ανώδυνη τιμωρία. Είναι, πιθανόν, μια τιμωρία για τη δειλία του, την αποφασιστικότητα που δεν έδειξε και τον εαυτό του που άφησε να χειραγωγηθεί από το βουητό της κοινωνίας. Μήπως έπρεπε να φανεί πιο θαρραλέος; Αυτά τα ερωτήματα στριφογυρίζουν στο μυαλό του και τον φέρνουν συνεχώς αντιμέτωπο με τα στερεότυπα.
Εγκαταλελειμμένος από τον πατέρα του και με τη μητέρα του στη φυλακή, ο Βασίλης δεν καλούνταν μόνο να συμφιλιωθεί με το παρελθόν, αλλά και να το ανακαλύψει. Ταυτόχρονα, όφειλε στον εαυτό του να παραμείνει δυνατός, όσο κι αν οι συνεχείς αλλαγές περιβάλλοντος φρόντιζαν για το αντίθετο και δοκίμαζαν την ψυχική αντοχή του. Ο αφηγητής κοιτάζει το εφηβικό του παρελθόν, εξηγεί τις σκέψεις του και δικαιολογεί τις πράξεις του. Ίσως, υποσυνείδητα αναζητά κάποιον να μοιραστεί το βάρος που καταπιέζει τόσα χρόνια, μη δίνοντας στον εαυτό του την ευκαιρία να αποδεχτεί πως έχει την ανάγκη να στηριχτεί σε κάποιον. Είναι συχνό το λάθος να νομίζει κανείς πως είναι αυτάρκης. Το να εγκλωβίζεις τον εαυτό σου σε μια πιεστική μοναξιά δεν είναι αυτάρκεια ούτε ολοκλήρωση. Είναι τρόπος που σε απομακρύνει από τον στόχο της ψυχικής ηρεμίας. Αν ο στόχος είναι αυτός.
Μέσα σε ένα σύμπλεγμα ανθρώπων –άγνωστων πολλές φορές–, καταστάσεων, αναμνήσεων και ανακάλυψης του εαυτού και των επιθυμιών του, ένα παιδί ωρίμασε πιο γρήγορα από το σύνηθες και αφιερώθηκε μόνο στις σκέψεις και στα προβλήματά του, για να προστατευτεί από το άγνωστο στο οποίο τον εξέθεταν κάθε φορά. Νέες συμπεριφορές προστίθενται στην περιπλοκότητα της εφηβείας κι εκείνος ψάχνει τρόπους να τις διαχειριστεί.
Μια νέα φιγούρα παρουσιάζεται και του προσφέρει το χέρι, για να τον τραβήξει από το σκοτάδι που βρίσκεται. Αυτός ο καινούργιος χαρακτήρας είναι πιο συμφιλιωμένος με τον εαυτό του, αλλά και με κάθε αντίδραση της κοινωνίας. Αδιαφορεί και προχωρά. Πράττει ό,τι τον κάνει ευτυχισμένο. Εκεί έγκειται και η απόσταση που τους χωρίζει. Κι εκεί που πάνε να «πετάξουν», έρχεται μια παύση που θα σφραγίσει τα όνειρα που έκαναν μέχρι τώρα. Στη δική τους περίπτωση, όμως, δεν ήταν αλαζονεία. Ήταν διεκδίκηση των όσων άξιζαν. Ανταπόδοση των όσων στερήθηκαν. Κι αν ο ένας από τους δυο δε θα έχει άλλη ευκαιρία να προσπαθήσει, τουλάχιστον, αισθανόταν ελεύθερος. Απέναντί του στεκόταν ο Βασίλης. Αντίκρυζε την ελευθερία και κατά βάθος την αποζητούσε. Όμως, δίσταζε. Κι αυτοί οι δισταγμοί δεν προέρχονταν από την επιθυμία της ψυχής του, αλλά από αυτά που όριζε η στενόμυαλη κοινωνία.
Ποιος είναι ο Δαίδαλος και ποιος ο Ίκαρος; Ένα παιχνίδι ανταλλαγής ρόλων, από τους δυο τους στην πολυπρόσωπη μορφή της κοινωνίας, που θέλει να επιβάλει τη γνώμη της. Ποιος θέτει τα όρια; Ο καθένας πρέπει να αντιμετωπίσει τα λάθη του, όμως, καθορίζει μονάχα τη δική του διαδρομή, παρόλο που κι αυτός είναι θύμα παγιδευμένο μέσα σε ένα κοινωνικό «κλουβί». Μπορεί, όμως, να απελευθερωθεί, αν απεκδυθεί κάθε προκατάληψη και νοιαστεί μόνο για τις δικές του επιθυμίες.
