Της Εμμανουέλας Μπουλταδάκη,
Ο πόλεμος στην Ουκρανία μονοπωλεί το ενδιαφέρον των διεθνών μέσων μαζικής ενημέρωσης και αποτελεί ένα από τα φλέγοντα ζητήματα της επικαιρότητας. Ο πόλεμος, όπως είναι φυσικό, εκτός από ανθρώπινες και οικονομικές απώλειες έχει δημιουργήσει και ρεύματα Ουκρανών προσφύγων προς τις ευρωπαϊκές χώρες. Έτσι, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει ωθήσει δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να περάσουν τα σύνορα για να γλιτώσουν από τη βία. Ωστόσο, σε αντίθεση με τους πρόσφυγες που έχουν βυθίσει την Ευρώπη σε κρίση την τελευταία δεκαετία, είναι ευπρόσδεκτοι.
Χώρες που για χρόνια αντιστέκονταν να δεχτούν πρόσφυγες από τους πολέμους στη Συρία, το Ιράκ και το Αφγανιστάν ανοίγουν τώρα τις πόρτες τους στους Ουκρανούς, καθώς οι ρωσικές δυνάμεις πραγματοποιούν μια εθνική στρατιωτική επίθεση. Ίσως 1.700.000 Ουκρανοί έχουν ήδη εγκαταλείψει τα σπίτια τους, σύμφωνα με εκτιμήσεις των Ηνωμένων Εθνών, και τουλάχιστον οι μισοί από αυτούς έχουν συνωστιστεί σε τρένα, μπλοκάρουν αυτοκινητόδρομους ή περπατούν για να περάσουν τα σύνορα της χώρας τους, σε αυτό που αξιωματούχοι προειδοποιούν ότι θα μπορούσε να γίνει η επόμενη προσφυγική κρίση στον κόσμο.
O ΟΗΕ και Αμερικανοί αξιωματούχοι περιέγραψαν τη συντονισμένη διπλωματική τους ώθηση προς τους γείτονες της Ουκρανίας και άλλα ευρωπαϊκά έθνη, με στόχο να ανταποκριθούν στην έκρηξη της ανάγκης. Ο Πρόεδρος Biden «είναι σίγουρα έτοιμος» να δεχτεί πρόσφυγες από την Ουκρανία, δήλωσε την Πέμπτη η Jen Psaki, η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, αλλά σημείωσε ότι η πλειονότητα από αυτούς πιθανότατα θα επέλεγε να παραμείνουν στην Ευρώπη, ώστε να μπορούν να επιστρέψουν πιο εύκολα στην πατρίδα τους, μόλις ο πόλεμος τελειώσει. «Ευχαριστώ από καρδιάς τις κυβερνήσεις και τους λαούς των χωρών που κρατούν τα σύνορά τους ανοιχτά και υποδέχονται πρόσφυγες», δήλωσε ο Filippo Grandi, επικεφαλής της υπηρεσίας προσφύγων του ΟΗΕ. Μάλιστα, προειδοποίησε ότι «πολλοί περισσότεροι» Ουκρανοί κινούνται προς τα σύνορα.
Αυτό σημαίνει ότι χιλιάδες θα καταλήξουν σε χώρες υπό την ηγεσία εθνικιστικών κυβερνήσεων, που σε προηγούμενες κρίσεις ήταν απρόθυμες να υποδεχτούν πρόσφυγες ή ακόμη και τους εμπόδισαν. Οι πρόσφυγες έγιναν δεκτοί με φαγητό, καθώς περίμεναν την Παρασκευή για μεταφορά, κατά την άφιξή τους στο Medyka, ένα πολωνικό χωριό ακριβώς απέναντι από τα σύνορα με την Ουκρανία. Στην Πολωνία, κυβερνητικοί αξιωματούχοι, βοηθούμενοι από Αμερικανούς στρατιώτες και διπλωμάτες, έχουν δημιουργήσει κέντρα επεξεργασίας για Ουκρανούς. «Όποιος δραπετεύει από βόμβες, από ρωσικά τουφέκια, μπορεί να υπολογίζει στην υποστήριξη του πολωνικού κράτους», είπε ο Πολωνός Υπουργός Εσωτερικών, Mariusz Kaminski, στους δημοσιογράφους την Πέμπτη. Η κυβέρνησή του ξοδεύει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια για ένα τείχος στα σύνορα, ένα έργο που ξεκίνησε αφού πρόσφυγες και μετανάστες από τη Μέση Ανατολή προσπάθησαν να φτάσουν στη χώρα πέρυσι, αλλά κατέληξαν περιφραγμένοι στη γειτονική Λευκορωσία.
Ο στρατός στην Ουγγαρία επιτρέπει στους Ουκρανούς να περάσουν τμήματα των συνόρων που είχαν κλείσει. Ο σκληροπυρηνικός Πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Viktor Orban, είχε στο παρελθόν χαρακτηρίσει τους πρόσφυγες απειλή για τη χώρα του και η κυβέρνησή του έχει κατηγορηθεί ότι τους εγκλωβίζει και τους ωθεί σε λιμοκτονία. O Καγκελάριος της Αυστρίας, Karl Nehammer, είπε ότι «φυσικά θα δεχθούμε πρόσφυγες, εάν χρειαστεί», υπό το φως της κρίσης στην Ουκρανία.
Η ρουμανική κυβέρνηση αναμένεται να χρηματοδοτήσει το κόστος στέγασης 70.000 ατόμων για 30 ημέρες. Μαζί με την Ουγγαρία, προσφέρει επιδόματα σε μετρητά για τρόφιμα και ρούχα. Στα παιδιά δίνονται θέσεις σε τοπικά σχολεία. Η Μολδαβία έχει μακράν τη μεγαλύτερη συγκέντρωση προσφύγων κατά κεφαλήν, με σχεδόν 4.000 ανά 100.000 κατοίκους. Ο Πρόεδρός της Μολδαβίας έχει κάνει έκκληση για διεθνή βοήθεια για την αντιμετώπιση των αριθμών που φτάνουν. Η Ευρώπη έχει έρθει αντιμέτωπη με μια ανθρωπιστική κρίση, της οποίας η άμεση αντιμετώπιση είναι πιο αναγκαία από ποτέ, έτσι ώστε η ευρωπαϊκή ήπειρος να επιστέψει ξανά σε μια κανονικότητα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- “For Ukraine’s Refugees, Europe Opens Doors That Were Shut to Others”, The New York Times, διαθέσιμο εδώ
- “How many refugees have fled Ukraine and where are they going?”, bbc.com, διαθέσιμο εδώ
