Του Δημήτρη Βρεττού,
Παρά τους ισχυρούς δεσμούς που ενώνουν Ρωσία και Κίνα και της βαρύγδουπης δήλωσης του Πεκίνου ότι τα όρια της συνεργασίας τους δεν έχουν όρια, η δυνατότητα της Κίνας να συνδράμει στον βόρειο σύμμαχο της, τίθεται υπό διαρκή αμφισβήτηση. Για την ώρα, η Κίνα φαίνεται να κρατά στάση… Ελβετίας, με την Ασιατική Τράπεζα Επενδύσεων και Υποδομών να αναστέλλει όλες της τις δραστηριότητές στη Ρωσία «όσο εξελίσσεται ο πόλεμος στην Ουκρανία». Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως αν και η Κίνα αποδίδει τον πόλεμο στην προκλητική στάση των Η.Π.Α., αποφεύγει τις κινήσεις που θα μπορούσαν να τη φέρουν σε διένεξη με την υπερδύναμη.
Πολύ πριν τη ρωσική εισβολή εντός των ουκρανικών συνόρων, η Ρωσία και η Κίνα οικοδόμησαν μια βαθιά σχέση αλληλοστήριξης και συμμαχίας. Ενδεικτικά, κατά την παραμονή του Ρώσου Προέδρου στην Κίνα, τα δύο κράτη υπέγραψαν περί τις 15 συμφωνίες, μεταξύ των οποίων και συμβάσεις με τους ρωσικούς κολοσσούς της ενέργειας της Gazprom και της Rosneft. Η Κίνα προχώρησε επίσης σε άρση όλων των περιορισμών στις εισαγωγές ρωσικού σιταριού και κριθαριού. Σύμφωνα με επίσημες πηγές, το 16% και 5% του συνόλου των εισαγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου αντίστοιχα της Κίνας προήλθε από τη Ρωσία, κατά τη διάρκεια του περσινού έτους. Την ίδια στιγμή, η Ρωσία αγοράζει περίπου το 70% των ημιαγωγών της από την Κίνα, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Peterson για τη Διεθνή Οικονομία. Επιπλέον, εισάγει ηλεκτρονικούς υπολογιστές, smartphones και εξαρτήματα αυτοκινήτων. Η Κίνα έχει εισάγει επίσης ρωσικές τράπεζες στο διατραπεζικό σύστημα πληρωμών της, το οποίο έχει αναφερθεί τελευταία ως πιθανή εναλλακτική του SWIFT, τη βέλγικη υπηρεσία ασφαλών μηνυμάτων που συνδέει εκατοντάδες χρηματοπιστωτικά ιδρύματα σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Σε περίπτωση που η Κίνα τεθεί ανοιχτά υπέρ της Ρωσίας, παραβιάζοντας τις κυρώσεις της Δύσης και το άτυπο πρωτόκολλο που αυτή επιβάλλει, το διακύβευμα για την ίδια την Κίνα θα είναι μεγάλο. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί πως αν και η σχέση Ρωσίας-Κίνας είναι αμοιβαία, ευνοεί περισσότερο την πρώτη. Σύμφωνα, μάλιστα, με το CNN, η Κίνα αντιπροσωπεύει το 16% του διεθνούς εμπορίου της Ρωσίας, αλλά για την Κίνα το αντίστοιχο ποσοστό περιορίζεται μόλις στο 2%, με την Ευρώπη και τις Η.Π.Α. να κατέχουν τη μερίδα του λέοντος. Δεδομένων των κλυδωνισμών που δέχεται η κινεζική οικονομία, οι ειδικοί εκτιμούν πως η Κίνα θα ισορροπήσει στο διπλωματικό τεντωμένο σχοινί μεταξύ του ισχυρού δεσμού της με της Ρωσίας και των αυστηρών κανόνων της Δύσης. Είναι ενδεικτικό πως την τρέχουσα εβδομάδα, οι κινεζικές τράπεζες ICBC και η Τράπεζα της Κίνας έχουν περιορίσει τις ροές χρηματοδότησης αγορών ρωσικών αγαθών, προκειμένου να αποφύγουν τον κίνδυνο της παραβίασης κυρώσεων.
Πέρα από τις διαθέσεις της Κίνας, εντοπίζεται μια σειρά πρακτικών δυσκολιών που δυσχεραίνουν κάθε προσπάθεια «ανάνηψης» του αιώνιου βόρειου σύμμαχού της. Είναι γεγονός πως παρά την οικονομική της ανάπτυξη, η Κίνα αδυνατεί να ανταπεξέλθει στα καλέσματα της Ρωσίας για βοήθεια, λόγω των ελλείψεων που δημιουργούν στη Ρωσία οι κυρώσεις της Δύσης, ειδικά σε τομείς όπως των αεροπορικών μεταφορών και των ημιαγωγών. Επιπλέον, η οικονομία της Κίνας είναι πλήρως εξαρτημένη από την παγκόσμια οικονομία, παρότι η ίδια δεν συμμετέχει στις κυρώσεις, γεγονός που την καθιστά έρμαιο των διαθέσεων της Δύσης και των πρακτικών της. Έτσι, ένα ενδεχόμενο μποϊκοτάζ των προϊόντων της θα μπορούσε να επιφέρει καίριο πλήγμα στην κινεζική οικονομία. Η μεγάλη γεωγραφική απόσταση Κίνας και Ρωσίας χωρίζονται από μεγάλη γεωγραφική απόσταση, παρότι όμορες, αποτελεί επίσης τροχοπέδη. Η καρδιά της Κίνας χτυπάει στην ανατολική ακτή, ενώ της Ρωσίας εντοπίζεται δυτικά από τα Ουράλια όρη. Τέλος, πρέπει να γίνει μνεία στη χαοτική διαφορά Ρωσίας και Κίνας σε οικονομικούς όρους.
Εκ του αποτελέσματος, λοιπόν, αποδεικνύεται ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αποτελούσε βεβιασμένη και μάλλον εσφαλμένη επιλογή. Η εκτίμηση του Ρώσου Προέδρου για τις ικανότητες του στρατού της Ρωσίας ήταν τουλάχιστον υπεραισιόδοξη. Υποτίμησε το φρόνημα και την αποφασιστικότητα των Ουκρανών, ενώ η άμεση και συντονισμένη αντίδραση της Δύσης πρέπει να τον αιφνιδίασε. Τέλος, ίσως ο Πούτιν περίμενε περισσότερα από την ίδια την Κίνα — αλλά αυτό μπορεί να μην το παραδεχτεί ποτέ.
