Του Ιάσονα Λαδέα,
Αναμφίβολα, το τελευταίο χρονικό διάστημα, η πολιτική ατζέντα της ελληνικής κυβέρνησης είναι επικεντρωμένη στην προσπάθεια διαχείρισης της πολεμικής σύγκρουσης ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία. Η αποστολή στρατιωτικού εξοπλισμού στην ουκρανική κυβέρνηση και γενικότερα η στάση της ελληνικής πλευράς δίχασε το πολιτικό προσκήνιο της χώρας μας.
Ουσιαστικά, η Ρωσία δεν πραγματοποίησε απλά την αφετηρία μίας νέας πολεμικής σύρραξης, αλλά έδωσε σάρκα και οστά στην πολιτική της νοοτροπία, τον επεκτατισμό και στο όραμα αναβίωσης της Σοβιετικής Ένωσης, καθώς η ίδια η ρωσική κυβέρνηση θεωρεί την Ουκρανία αναπόσπαστο τμήμα της, τόσο ιστορικά όσο και γεωπολιτικά. Η επίσημη εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ, Μαρία Ζαχάροβα, άσκησε δριμεία κριτική στην ελληνική πολιτική σκηνή, κάνοντας λόγο για μια άνευ προηγουμένου αντιρωσική εκστρατεία στην Ελλάδα. Στην ανακοίνωση της, η Ζαχάροβα αναφέρει, μεταξύ άλλων, πως ο όρος «μαζική εισβολή» που χρησιμοποίησε η ελληνική πλευρά, θα έπρεπε να χρησιμοποιηθεί προκειμένου να περιγράψει το εύρος και το μέγεθος της τραγωδίας που δημιούργησαν οι επιχειρήσεις – κυρίως των Αμερικανών – στο Ιράκ, τη Συρία, τη Λιβύη και το Αφγανιστάν, υπογραμμίζοντας με αυτόν τον τρόπο τις ευθύνες που αναλογούν στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Αν κάναμε μια προσπάθεια να συμπυκνώσουμε τα λεγόμενα της εκπροσώπου του ρωσικού ΥΠΕΞ, θα λέγαμε πως η ίδια υποστηρίζει ότι το ελληνικό κράτος προβαίνει σε μία ατέρμονη αντιρωσική προπαγάνδα, καλλιεργώντας αντιρωσικά αισθήματα, γεγονός που οδηγεί στον απόλυτο μηδενισμό των διμερών σχέσεων.
Σε μία πρώτη ανάγνωση, γίνεται εύκολα φανερό πως το περιεχόμενο, καθώς και το ύφος των δηλώσεων της Ζαχάροβα, στερούνται βασικών τεχνικών της διπλωματίας. Δίνεται η εντύπωση πως η ίδια πήρε τη σκυτάλη από τη ρωσική πρεσβεία, η οποία πριν από λίγες ημέρες προέβη σε μία σκληρή ανακοίνωση, εκφράζοντας την έντονη δυσαρέσκεια της σχετικά με την παρουσίαση της υφιστάμενης κατάστασης από τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης. Το ύφος των δηλώσεων της ρωσικής πλευράς παραμένει στεγνό και απόλυτο, με την τελευταία περίοδο, η οποία κάνει λόγο για τη διαχρονική αντοχή των ελληνορωσικών σχέσεων, να αποτελεί ένα ψήγμα αισιοδοξίας μέσα σε έναν επιθετικό και επιβλητικό μονόλογο.
Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών χαρακτήρισε τις δηλώσεις της ρωσικής πλευράς απαράδεκτες, μέσα από μία σύντομη ανακοίνωση. Πιο συγκεκριμένα, το ελληνικό κράτος τάσσεται υπέρ της εδαφικής ακεραιότητας όλων των κρατών της Ευρώπης, ενώ κινείται πάντοτε σύμφωνα με τις αρχές του δημοκρατικού πολιτεύματος και τον καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Οποιαδήποτε συζήτηση περί αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης τίθεται σε αμφισβήτηση, αν αναλογιστεί κανείς ότι βιώνουμε μία πολεμική σύρραξη με ξεκάθαρο θύτη, με αποτέλεσμα τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων, τον κατακερματισμό της παγκόσμιας οικονομίας και την έκρηξη των μεταναστευτικών ροών.
Την τελευταία φορά όπου ο πολιτισμός και ιστορία της Ελλάδας γνώρισε μία πρωτόγνωρη κρίση, με την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί στην Κωνσταντινούπολη, η απάντηση του Ρώσου Υφυπουργού Εξωτερικών, Σεργκέι Βερσίνιν, ότι προκλήθηκε δημόσια κατακραυγή στη Ρωσία, αλλά η ρωσική κυβέρνηση θεωρεί ότι είναι εσωτερική υπόθεση της Τουρκίας, ήταν το λιγότερο απογοητευτική. Η Ζαχάροβα τότε εξέφρασε τη λύπη της για την εξέλιξη αυτή, αλλά η ίδια απέφυγε να αναφερθεί στη φράση «εσωτερική υπόθεση» που χρησιμοποιήθηκε. Η ίδια κάνει λόγο ότι η Ελλάδα επιθυμεί την αναστολή κάθε συνεργασίας στον τομέα του πολιτισμού, αλλά εκείνη την περίοδο δε φάνηκε έντονη δραστηριοποίηση σχετικά με την κατακρεούργηση ενός μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς.
Στην πραγματικότητα, η αποστολή ελληνικού στρατιωτικού εξοπλισμού στην Ουκρανία αποτελεί ένα αγκάθι στον υγιή χαρακτήρα των σχέσεων της χώρας μας με τη Ρωσία. Η ελληνική καταδίκη της ρωσικής εισβολής, μέσα από την στήριξη του καθεστώτος των κυρώσεων που επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Ένωση, οδήγησε τη χώρα μας στη «μαύρη λίστα» των κρατών που προβαίνουν σε εχθρικές ενέργειες εναντίον της Ρωσίας. Στη λίστα αυτή, βέβαια, καταγράφονται όλες οι χώρες της ΕΕ, καθώς και οι χώρες του ΝΑΤΟ, εκτός από την Τουρκία. Το Κρεμλίνο παραμένει αδιάλλακτο, αποδίδοντας στις ελληνικές αρχές την καλλιέργεια μιας ρωσοφοβικής υστερίας. Ήδη η Ελλάδα έχει ως πρωταρχικό μέλημα την απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Η Ρωσία αποτελεί τον κύριο προμηθευτή της Γηραιάς Ηπείρου τόσο σε πετρέλαιο όσο και σε φυσικό αέριο, γεγονός που δείχνει το μέγεθος της επιρροής της στην ευρωπαϊκή κοινότητα. Ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, θα χρησιμοποιήσει τη δύναμη της χώρας του στον ενεργειακό τομέα ως μοχλό πίεσης.
Η ελληνική πολιτική ηγεσία εναγκαλιάζει την προοπτική ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ αλλά και στην οικογένεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με τον τρόπο αυτόν, προσφέρεται μία ανθρωπιστική ανάσα στους ομογενείς της Μαριούπολης, η καθημερινότητα των οποίων αποτελεί έρμαιο των εντάσεων στα σύνορα ανάμεσα στις δύο πλευρές, ο πρόλογος των οποίων σημειώθηκε το αιματηρό 2014. Η κυβέρνηση δεν μπορεί να γυρίσει την πλάτη στον ελληνικό πληθυσμό της Μαριούπολης και των υπόλοιπων περιοχών, αλλά οφείλει να εξασφαλίσει την προστασία τους.
Αδιαμφισβήτητα, λοιπόν, η ρωσική κυβέρνηση, μέσα από την εισβολή της στη γείτονα χώρα, οραματίζεται τη συγκρότηση μίας ισχυρής σφαίρας επιρροής στην Ανατολική Ευρώπη. Το οικονομικό κόστος της επιχείρησης αυτής παραμένει τσουχτερό, το ανθρωπιστικό κόστος, ωστόσο, φαντάζει καταστροφικό. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, προωθεί ένα σημαντικό καθεστώς κυρώσεων απέναντι στη Ρωσία, κάτι που αναπόφευκτα θα οδηγήσει και στη διπλωματική απομόνωση της χώρας. Για την Ελλάδα, η Ρωσία έχει καταπατήσει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ουκρανίας, μέσα από την παραβίαση της εδαφικής ακεραιότητάς της. Το ελληνικό κράτος καταδικάζει τη ρωσική μαζική εισβολή, η οποία καταλύει τους δημοκρατικούς θεσμούς και αντίκειται στο Διεθνές Δίκαιο. Η αποστολή αμυντικού υλικού και οι πράξεις αλληλεγγύης της χώρας μας απέναντι στην Ουκρανία εκτελούνται με γνώμονα τις αρχές της Δημοκρατίας και την προστασία της ελληνικής ομογένειας, γεγονός που καθιστά τις δηλώσεις της Ζαχάροβα άστοχες και προκλητικές.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Μαρία Ζαχάροβα: Άνευ προηγουμένου η αντιρωσική εκστρατεία στην Ελλάδα, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- Απάντηση ΥΠΕΞ στη Ζαχάροβα: Απαράδεκτες δηλώσεις, δεν συνάδουν με τους ιστορικούς δεσμούς μας, cnn.gr, διαθέσιμο εδώ
- Στηρίζει Άγκυρα η Ρωσία για την Αγία Σοφία: Είναι εσωτερική υπόθεση της Τουρκίας, enikonomia.gr, διαθέσιμο εδώ
