Της Ιόλης Βολτή,
Ποιες είναι οι δεξιότητες που καλλιεργεί το παιδί μέσα από τις δραστηριότητες που ασκεί στον ελεύθερό του χρόνο; Γιατί αυτές είναι σημαντικές ή ακόμα και αναγκαίες για την ομαλή ανάπτυξή του; Σημαντικό είναι να επισημανθεί πως αυτές οι δραστηριότητες δεν έχουν υποχρεωτικό χαρακτήρα, αλλά αντίθετα είναι κάτι που το παιδί ασκεί με τη δική του θέληση, σύμφωνα με τα δικά του προσωπικά ενδιαφέροντα. Μέσα από τις εξωσχολικές δραστηριότητες τα παιδιά επινοούν εναλλακτικούς, εφευρετικούς τρόπους επίλυσης προβλημάτων, υλοποιούν και εξελίσσουν νέες ιδέες με αποτέλεσμα να προάγεται η δημιουργικότητα και η φαντασία. Επιπρόσθετα, υπάρχουν δραστηριότητες όπως η ρομποτική ή το σκάκι, μέσω των οποίων οξύνεται το πνεύμα του παιδιού, ενώ παράλληλα αντιμετωπίζουν τη γνώση περισσότερο σφαιρικά, εκτός του σχολικού πλαισίου, συνειδητοποιώντας την αξία της πρακτικής πλευράς της γνώσης αυτής.
Επιπλέον, μέσα από ποικίλες δραστηριότητες εκφράζει το παιδί τον ψυχικό και συναισθηματικό του κόσμο, ενώ εκτονώνει τα συναισθήματα του με υγιή και παραγωγικό τρόπο. Ακόμα, υπάρχουν εξωσχολικές δραστηριότητες οι οποίες γίνονται «στάση ζωής» με την έννοια ότι το παιδί μυείται σε αυτές και τείνει να τις ακολουθεί καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Για παράδειγμα, ένα παιδί που ξεκινάει τένις όταν είναι μικρό και στη συνέχεια «εσωτερικεύει» αυτή τη δραστηριότητα, όταν μεγαλώσει ενδέχεται να στρέφεται στο τένις όταν νιώθει αγχωμένος/η, όταν θέλει να ξεκουραστεί κλπ. Τότε, το τένις είναι πλέον για αυτόν μία «στάση ζωής» και όχι απλώς μία κοινή, εξωσχολική δραστηριότητα. Μάλιστα, πολλές φορές οι εξωσχολικές δραστηριότητες μπορεί να αποτελέσουν το έναυσμα για μία συγκεκριμένη επαγγελματική σταδιοδρομία στο μέλλον μιας και το παιδί αντιλαμβάνεται κλίσεις και ταλέντα που έχει, τα οποία οι γονείς οφείλουν να αναγνωρίσουν και να ενισχύσουν μέσα από τη μέγιστη στήριξη που μπορούν να προσφέρουν.
Φυσικά, οι αθλητικές δραστηριότητες προσφέρουν μια πολύ ουσιαστική ποιότητα ζωής καθώς το παιδί στρέφεται σε έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής, ασκείται και μαθαίνει από μικρό την αξία του να αγαπάς και να προσέχεις το σώμα σου και κατ’ επέκτασιν την ψυχική και σωματική σου υγεία. Ακόμα, ο αθλητισμός μυεί το παιδί στην ευγενή άμιλλα, στον υγιή ανταγωνισμό και του «μαθαίνει» τη συνεργασία και την αλληλεπίδραση. Άλλωστε, ο άνθρωπος είναι φύσει κοινωνικό ον και η επικοινωνία και η αλληλεπίδραση με άλλα άτομα αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στην ομαλή ανάπτυξη της προσωπικότητάς του. Επίσης, μέσα από τη συνεργασία και την αλληλεπίδραση θα γνωρίσει το παιδί καλύτερα και τον ίδιο του τον εαυτό, τα αδύναμα και τα δυνατά στοιχεία του, τα χαρακτηριστικά που το κάνουν να ξεχωρίζει και τα οποία το καθιστούν μοναδικό. Έτσι, αναπτύσσεται και η αυτοπεποίθηση καθώς και η αυτοεκτίμηση του παιδιού.
Κανείς δε πρέπει να λησμονεί το γεγονός ότι οι εξωσχολικές δραστηριότητες τονίζουν την αξία του προσωπικού χώρου που χρειάζεται ένα παιδί. Το παιδί είναι ελεύθερο να εκφραστεί και να αναπτύξει τη προσωπικότητα του χωρίς να βρίσκεται υπό τη συνεχή καθοδήγηση και πίεση των γονέων, πράγμα που προωθεί την αυτονομία και την ανεξαρτησία του ενώ ταυτόχρονα εκτονώνει τα αισθήματα άγχους ή καταπίεσης που μπορεί να βιώνει. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, η εξωσχολική δραστηριότητα πρέπει να αποτελεί προσωπική επιλογή του ίδιου του παιδιού και όχι κάτι που επιβάλλουν οι γονείς. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι οι εξωσχολικές δραστηριότητες αποτελούν ένα «πείραμα» για τα παιδιά, τα οποία αφήνονται ελεύθερα στην πορεία αναζήτησης της προσωπικής τους ταυτότητας, του τι τους ταιριάζει και ακόμα περισσότερο στην πορεία εύρεσης του «ποιος είμαι», συνιστώντας ένα αέναο ερώτημα που απορρέει μέσα από μία συνεχή προσπάθεια αναζήτησης των προσωπικών ενδιαφερόντων και επιθυμιών του καθενός.
Συμπερασματικά, οι εξωσχολικές δραστηριότητες ταυτίζονται με μία υψηλή ποιότητα ζωής, με αισθήματα ευφορίας και ευτυχίας, ενώ παράλληλα συνιστούν σημαντικό εφόδιο το οποίο, είτε αξιοποιηθεί στο μέλλον είτε όχι, θα αφήσει ανεξίτηλο το αποτύπωμά του στην προσωπικότητα του παιδιού.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Παιδί και Εξωσχολικές δραστηριότητες: ποια η σημασία τους και με ποια κριτήρια πρέπει να επιλέγονται;, hamogelo.gr, διαθέσιμο εδώ
