Της Δήμητρας Αργυρού,
Η Γκάνα, μια χώρα που βρίσκεται στη Δυτική Αφρική, ανά τους καιρούς έχει προβληματίσει την κοινή γνώμη με τις πολιτικές που εφαρμόζει. Πρόεδρος της χώρας είναι ο Nana Akufo-Addo, ο οποίος ανέλαβε την εξουσία τον Ιανουάριο του 2017. Η καταπάτηση της ελευθερίας του λόγου φαίνεται να είναι καθημερινότητα στη συγκεκριμένη χώρα.
Συγκεκριμένα, όσοι πολίτες τυχαίνει να είναι ενεργοί και να δραστηριοποιούνται σε θέματα πολιτικά, πολιτιστικά ή και οικονομικά ζητήματα, που ταλανίζουν την κοινωνία, οδηγούνται σε δικαστήριο, ενώ το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τους δημοσιογράφους που εκφέρουν την άποψή τους για την κυβέρνηση. Το μέγεθος της λογοκρισίας φαίνεται και από το γεγονός ότι από την αρχή του έτους, τρεις δημοσιογράφοι έχουν υποστεί κυρώσεις, επειδή ακριβώς εξέφρασαν την -αρνητική- άποψη τους. Οι αρχές ουσιαστικά τους τιμώρησαν με την πρόφαση ότι παραθέτουν και δημοσιεύουν αβάσιμες πληροφορίες. Στην πραγματικότητα, όμως, απλά επιζητούσαν να ελέγχουν κάθε πληροφορία που δημοσιεύεται, ώστε να είναι ευνοϊκή για εκείνους.
Ένα δείγμα των περιστατικών είναι η υπόθεση του Oheneba Boamah Bennie. Ο συγκεκριμένος παρουσιαστής και σχολιαστής καταδικάστηκε αυτόν τον μήνα σε δύο εβδομάδες φυλάκιση και πρόστιμο τρεις χιλιάδες σέντι της Γκάνας για περιφρόνηση του δικαστηρίου. Η υπόθεση που δημιουργήθηκε εναντίον του είχε να κάνει με ένα βίντεο που δημοσιεύτηκε στη σελίδα του στο Facebook τον προηγούμενο χρόνο, το 2021. Στο βίντεο, ο Oheneba Boamah Bennie ισχυρίστηκε ότι ο Πρόεδρος Akufo-Addo είχε συνωμοτήσει με δικαστές για να επηρεάσει τις εκλογές της Γκάνας που πραγματοποιήθηκαν το 2020. Στις 10 Φεβρουαρίου, ο παρουσιαστής Kwabena Bobie Ansah του Accra EM είχε κάνει δηλώσεις στις οποίες έλεγε ότι η Πρώτη Κυρία Rebecca Akufo-Addo είχε αποκτήσει με ύπουλο και παράνομο τρόπο κρατική γη, την οποία προόριζε για ιδιωτική χρήση.
Εύλογο επακόλουθο αυτής της κατάστασης ήταν να προκληθούν σοβαρές ανησυχίες στη χώρα. Η ελευθερία του λόγου άλλωστε για την Γκάνα είναι δικαίωμα συνταγματικά κατοχυρωμένο από το 1992. «Όλα τα άτομα θα έχουν δικαίωμα στην ελευθερία του λόγου και της έκφρασης, η οποία περιλαμβάνει την ελευθερία του Τύπου και άλλων μέσω ενημέρωσης», αναφέρεται στο Σύνταγμα. Η Επιτροπή Προστασίας των Δημοσιογράφων προσπάθησε να επέμβει σε όλη αυτή την ανησυχητική κατάσταση και καταδίκασε αυτό που συνέβη στον άτυχο παρουσιαστή, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «οι δημοσιογράφοι δεν πρέπει να φυλακίζονται για λόγους που έχουν να κάνουν με τα ρεπορτάζ ή τα σχόλιά τους για δημόσια πρόσωπα, τα οποία θα ήλπιζε κανείς ότι θα είχαν περισσότερη ανοχή όταν πρόκειται για κριτική».
Τέλος, αρκετοί από τους πολιτικούς και νομικούς αναλυτές της Δημοκρατίας της Γκάνας θεωρούν ότι η κατάσταση αυτή μπορεί να έχει πολλές προεκτάσεις και δεν θα μείνει απλά στον περιορισμό της ελευθερίας του λόγου. Συγκεκριμένα, ο νομικός Kofi Bentil θεωρεί ότι ελλοχεύουν κίνδυνοι για το δημοκρατικό πολίτευμα και η υπονόμευση του είναι μονόδρομος, όταν η ίδια η κυρίαρχη πολιτική εξουσία δρα με όρους μισαλλοδοξίας. Τα λόγια του ήταν χαρακτηριστικά: «Υπάρχει κάτι που αποκαλώ καθοδική πολιτική σπείρα. Νομίζω ότι οι φίλοι μας στην εξουσία θα πρέπει να είναι επιφυλακτικοί με αυτό το φαινόμενο. Έχετε μια κατάσταση όπου κάποιος κάνει μια ανάρτηση και καταλαβαίνετε για ποιο πράγμα μιλάει, τον προφυλακίζετε και κάπως έτσι αρχίζουν να συλλαμβάνονται παντού δημοσιογράφοι».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Is free speech a crime in President Akufo-Addo’s Ghana?, DW, διαθέσιμο εδώ
- Ghana: Led by ex-crusaders for free speech, the government is cracking down on dissent, The Africa Report, διαθέσιμο εδώ
