Της Ειρήνης Μπούλια,
Το Πακιστάν, μουσουλμανική χώρα της κεντρικής Ασίας και διεθνώς γνωστή για τη δεινή της οικονομική κατάσταση, προσπαθεί «με νύχια και με δόντια» να ανέλθει στο διεθνές σύστημα του σήμερα. Ένας από τους τρόπους για να το πετύχει αποτελεί αδιαμφισβήτητα ο συσχετισμός του με την ηγέτιδα δύναμη, τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Εντούτοις, η πορεία προς τον ευσεβή πόθο αυτόν είναι εξαιρετικά δύσκολη καθώς οι Η.Π.Α. χαρακτηρίζονται από μια πάγια, απαράλλαχτη εξωτερική πολιτική προς το συγκεκριμένο κράτος, που αδυνατεί να αλλάξει στο εγγενές μέλλον. Ποια είναι τα αίτια της δύσκολης αυτής σχέσης;
Οι διπλωματικές σχέσεις των δύο ορίζονται εμφανώς ως χρησιμοθηρικές. Έχουν υπάρξει διάφορες περίοδοι θερμών ή ψυχρών συνδιαλλαγών που σαφέστατα επηρεάζονταν από τις ιστορικές συγκυρίες. Πιο συγκεκριμένα, το σημείο ανώτερης συνεργασίας που υπήρξε είναι εκείνο της εμφάνισης της ισλαμικής τρομοκρατίας, κατά τις οποίες οι Η.Π.Α. ανακήρυξαν τον “πόλεμο κατά της τρομοκρατίας” μετά την πτώση των Διδύμων πύργων και όσων ακολούθησαν. Το Πακιστάν εμφανίστηκε ως ένας χρήσιμος εταίρος, μα έκτοτε και πάλι το κλίμα έχει αλλάξει, και ειδικότερα μετά την κατάληψη του Αφγανιστάν από τις δυνάμεις των Ταλιμπάν. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έπαψαν να βλέπουν έναν χρήσιμο σύμμαχο στο πρόσωπο του Πακιστάν.
Πηγή εικόνας: news18.com
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, λοιπόν, αρνούνται να προσεγγίσουν το Πακιστάν σε μεγαλύτερη βαθμίδα, απλούστατα επειδή το θεωρούν αφερέγγυο. Οι διπλωματικοί ελιγμοί του ανά τα χρόνια έχουν αποδειχθεί άκρως κακοί, καθώς δεν εκμεταλλεύτηκε στο έπακρον τη βοήθεια των Η.Π.Α. Αντιθέτως, έπαιξε σε «διπλό ταμπλό» σχετικά με την καταπολέμηση των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, καθώς από τη μία τους πολεμούσε και από την άλλη, πίσω από τις κουρτίνες, τους βοηθούσε να βάλουν σε εφαρμογή τα καταστροφικά σχέδιά τους για επέκταση και επιστροφή στον σκοταδισμό. Αυτό, σε συνδυασμό με όλες τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις οποίες επιδίδονται διαρκώς οι Αρχές του Ισλαμαμπάντ, έχουν εξοργίσει τις Η.Π.Α. και τους δίνουν περισσότερο χώρο, ώστε να απορρίπτουν διαρκώς τον εταίρο τους, εκτός από όταν τους είναι πραγματικά απαραίτητος.
Το Πακιστάν με τη σειρά του επιθυμεί να προωθήσει τη σύναψη σχέσεων με την παγκόσμια υπερδύναμη σε πιο ουσιαστικό επίπεδο. Η σύσφιξη της σχέσης του με τις Η.Π.Α. θα συνέβαλε καθοριστικά στην αύξηση της διεθνούς του αξιοπιστίας. Παράλληλα, θα εξασφάλιζε μία πιο ομαλή και βιωσιμότερη ανάπτυξή του. Οι οικονομικές-εμπορικές συμφωνίες θα πλήθαιναν, προσφέροντας περισσότερες θέσεις εργασίας για τους πολίτες του. Ενδεχομένως, οι ομαλότερες σχέσεις τους να βοηθούσαν και σε μια γεμάτη αυτοπεποίθηση εξωτερική πολιτική ως προς τον θανάσιμο εχθρό του, την Ινδία. Οι εντάσεις και διαμάχες μεταξύ του Ισλαμαμπάντ και του Νέου Δελχί αποτελούν ένα από τα μεγάλα ακανθώδη ζητήματα του 20ού αιώνα για την ευρύτερη περιοχή της Ασίας, καθότι το Πακιστάν αποτελεί έναν σχετικά νεαρό διεθνή παίκτη κατόπιν της απόσχισής του από την Ινδία.
Ο οπορτουνιστικός χαρακτήρας των διμερών σχέσεων Η.Π.Α.-Πακιστάν φαίνεται πως δεν αποτελεί μία απλή ιστορική συγκυρία. Ο χλευασμός των Ηνωμένων Πολιτειών για συνδιαλλαγή που αφορά μία ευρεία γκάμα θεμάτων, ακριβώς λόγω των παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την ασιατική χώρα, αποτελεί τροχοπέδη για κάθε προσπάθεια περαιτέρω διπλωματικών σχέσεων. Το Πακιστάν, που βρίθει προβλημάτων και αναζητά αποτελεσματικές και γρήγορες λύσεις ενδεχομένως να οδηγηθεί στην «αγκαλιά» κρατών-παριών του διεθνούς συστήματος, όπως η Ρωσία και η Κίνα. Οι εσωτερικές και εξωτερικές προκλήσεις του είναι αμέτρητες και εάν η Ουάσινγκτον δεν δράσει γρήγορα για τη δημιουργία μιας μακροπρόθεσμης και βιώσιμης πολιτικής σχετικά με το Ισλαμαμπάντ ελλοχεύει τον κίνδυνο να της γυρίσει την πλάτη ένα «κράτος-κλειδί» για την καταπολέμηση της φονταμενταλιστικής τρομοκρατίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Pakistan and the United States are turning into strangers, East Asia Forum, διαθέσιμο εδώ
- Issues and mistrust in US-Pakistan relations, Atlantic Council, διαθέσιμο εδώ
- Post Afghanistan, US-Pakistan relations stand on the edge of a precipice, Brookings, διαθέσιμο εδώ
- U.S.-Pakistan relations are at a crossroads, National Public Radio, διαθέσιμο εδώ
