Της Αγγελικής Μανωλάκη,
Τα τελευταία χρόνια λόγω της πανδημίας που ακόμα ζούμε τα όρια μεταξύ δουλειάς και προσωπικού χρόνου έχουν γίνει όχι απλά θολά αλλά εντελώς δυσδιάκριτα. Με την έλευση της τηλεργασίας ειδικά ο εργαζόμενος πλέον είναι μονίμως συνδεδεμένος με το γραφείο του μην έχοντας συχνά, λόγω πιέσεων της εργοδοσίας, τη δυνατότητα να αποσυνδεθεί τελείως και να μην απαντήσει στο email του συναδέλφου στις 11 το βράδυ. Όταν το άτομο βιώνει ένα συνεχόμενο, μη παραγωγικό άγχος στο χώρο εργασίας, πίεση για την απόδοσή του, προθεσμίες που δεν είναι δυνατόν να τηρηθούν, τότε μπορεί να βιώσει μια κατάσταση σωματικής και ψυχικής εξουθένωσης ή αλλιώς το λεγόμενο burn out.
Βασικό χαρακτηριστικό του αποτελεί η μεγάλη διάρκεια αυτού του είδους της επαγγελματικής εξουθένωσης η οποία δεν διαρκεί μόνο λίγες μέρες αλλά συνήθως μήνες ή ακόμα και χρόνια αν δεν εντοπιστεί και επίσης εντοπίζεται κυρίως σε ό,τι αφορά την εργασιακή ζωή του ατόμου και όχι τους υπόλοιπους τομείς της καθημερινότητάς του, οι οποίοι ίσως και να είναι οι μόνοι που λειτουργούν ως αντίβαρο στο ανθυγιεινό εργασιακό του περιβάλλον.
Πρέπει να τονιστεί πως το σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης διαφέρει σημαντικά από τη διαταραχή καταθλιπτικής διάθεσης παρά κάποια κοινά συμπτώματα, όπως είναι για παράδειγμα η έλλειψη ενέργειας και η σωματική εξάντληση. Η διαφορά έγκειται στο ότι τα συμπτώματα της κατάθλιψης εμφανίζονται σε όλους τους τομείς της ζωής του ατόμου και επίσης περιλαμβάνουν την έλλειψη αυτοεκτίμησης, το αίσθημα απελπισίας και απαισιοδοξίας και η τάση προς αυτοκτονία.
Οι άνθρωποι που υποφέρουν από burnout μπορεί να δυσκολεύονται να σηκωθούν το πρωί για δουλειά περισσότερο φυσικά από άλλους ανθρώπους που απλώς δεν αντέχουν το πρωινό ξύπνημα, αισθάνονται πως οι ώρες στην δουλειά περνούν βασανιστικά αργά, νιώθουν πως δεν έχουν κάτι να προσφέρουν πλέον στον εργασιακό χώρο τους και δεν είναι πια χρήσιμοι, σωματοποιούν το στρες της δουλειάς με συχνούς και έντονους πονοκεφάλους και έλλειψη σεξουαλικής διάθεσης.
Οι επαγγελματίες της υγείας αντιμετωπίζουν το πιο μεγάλο ρίσκο για να εκδηλώσουν οξεία ψυχική και σωματική εξάντληση λόγω της δουλειάς τους, φαινόμενο που το βιώνουμε και στη χώρα μας με το εξουθενωμένο υγειονομικό προσωπικό να καταρρέει μέρα με τη μέρα ή να παραιτείται λόγω της επιδεικτικής στάσης της κυβέρνησης να μην ενισχύσει το σύστημα υγείας από την αρχή της πανδημίας μέχρι τώρα. Ωστόσο, όλο και περισσότερα επαγγέλματα πλήττονται από το σύνδρομο, καθώς το στρες συχνά με έμμεση μορφή, κυριαρχεί στο εργασιακό πεδίο.
Οι επαγγελματίες που υποφέρουν πολλές φορές ρίχνονται ακόμα περισσότερο στη δουλειά ως αντιστάθμισμα ή επιλέγουν να αγνοούν τα συμπτώματα ή να τα αποδίδουν σε άλλες αιτίες, ελπίζοντας πως είναι πρόσκαιρα και θα εξαφανιστούν ως δια μαγείας. Εκτός από την αλλαγή εργασιακού περιβάλλοντος, υπάρχουν και άλλες λύσεις για να αμβλυνθούν τα συμπτώματα και να μην υποφέρει ο εργαζόμενος. Αρχικά, πρέπει να εστιάσει στην σωστή διατροφή και στον καλό, σωστό ύπνο. Έπειτα, ένα χόμπι ή μια νέα δραστηριότητα δίνει μια άλλη πνοή στην καθημερινότητα, όπως και η άδεια από την δουλειά, προκείμενου ο εργαζόμενος να έχει τον χώρο και τον χρόνο να πάρει ένα διάλειμμα και να αναθεωρήσει την οπτική του.
Κλείνοντας, λοιπόν, θα λέγαμε ότι το πιο σημαντικό πράγμα παραμένει η καλή ψυχική υγεία και ισορροπία καθενός από εμάς στον εργασιακό μας χώρο και η δύναμη να αναγνωρίσουμε ότι κάτι δεν πάει καλά, όταν δεν είμαστε εμείς καλά.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Σύνδρομο Επαγγελματικής Εξουθένωσης ή Burnout, psyxiatros.gr, διαθέσιμο εδώ
- Burn out: Τα επικίνδυνα σημάδια και πώς θα το ξεπεράσουμε, ygeiamou.gr, διαθέσιμο εδώ
- Burnout, mentalhealth-uk.org, διαθέσιμο εδώ
