Της Ιωάννας Λυμιώτη,
Όταν εμβαθύνουμε στις διάφορες διαπροσωπικές μας σχέσεις, φιλικές, συγγενικές, ερωτικές, συχνά ερχόμαστε αντιμέτωποι με συμπεριφορές τοξικές, οι οποίες επηρεάζουν ανεπανόρθωτα κι αφήνουν το στίγμα τους σε οποίον κατευθύνονται. Τις περισσότερες φορές είναι εύκολο να αναγνωρίσουμε αυτές τις συμπεριφορές, καθώς περιέχουν έκδηλο το κακοποιητικό στοιχείο. Υπάρχουν όμως και οι περιπτώσεις στις οποίες η τοξικότητα της συμπεριφοράς λανθάνει, με αποτέλεσμα να μην μπορεί ευκολά να αναγνωριστεί και ο δέκτης της να μην αντιλαμβάνεται τον κίνδυνο, στον οποίο εκτίθεται.
Σε αυτή την κατηγορία ανήκει και το λεγόμενο “Love Bombing”. Πρόκειται για έναν όρο που δεν είναι γνωστός σε πολλούς και ακόμα κι όσοι τυγχάνει να τον έχουν ακούσει ενδεχομένως να μην γνωρίζουν τη σημασία του. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι χαρακτηρίζει μια συμπεριφορά η οποία δεν αναγνωρίζεται από την πλειονότητα ως κακοποιητική, αλλά πολλοί της προσδίδουν θετικό πρόσημο. Το πώς αυτό είναι δυνατό θα το καταλάβει κάνεις εξετάζοντας τη σημασία του όρου, για την οποία προϊδεάζει το ίδιο το όνομα του.
Ως “Love Bombing” ορίζεται η συμπεριφορά που χαρακτηρίζεται από υπερβολική εκδήλωση «αγάπης» απέναντι σε ένα άτομο με την έκθεση δηλαδή του τελευταίου σε πλήθος από μεγαλειώδεις χειρονομίες, ενδείξεις τρυφερότητας και γενικότερα πράξεις που θεωρούνται γλυκές και ρομαντικές. Πρόκειται για έναν καταιγισμό («Bombing) από τις λεγόμενες «χειρονομίες αγάπης», οι οποίες όμως δεν έρχονται ανιδιοτελώς και καλοπροαίρετα αλλά κρύβουν χειριστικές βλέψεις. Ο Love bomber, αυτός δηλαδή που εκδηλώνει τη συγκεκριμένη συμπεριφορά, δεν προσπαθεί με αυτόν τον τρόπο να εκφράσει γνήσια συναισθήματα, αλλά είτε άμεσα είτε έμμεσα επιθυμεί να αποκτήσει επιρροή πάνω στο άλλο άτομο, εξασφαλίζοντας το πάνω χέρι στη μεταξύ τους σχέση. Οι πράξεις στις οποίες προβαίνει, μπορεί να μην έχουν άμεσο αντίκρισμα, ωστόσο δημιουργούν την αίσθηση υποχρέωσης στον δέκτη τους, δημιουργώντας του, έστω και συναισθηματικά, κάποιου είδους δέσμευση με τον θύτη.
Όπως γίνεται αντιληπτό, στην αρχή είναι πολύ δύσκολο να αντιληφθούμε τι κρύβεται πίσω από αυτές τις κινήσεις που στα ματιά μας αποτελούν γνήσιο ενδιαφέρον προς το πρόσωπό μας. Συνήθως μας συγκινούν και τις αποδεχόμαστε με ενθουσιασμό κι ευγνωμοσύνη δίχως να αντιλαμβανόμαστε την επικινδυνότητα που επιφέρουν. Πως όμως γίνεται κάτι φαινόμενα τόσο αθώο και ευχάριστο να κρύβει κίνδυνους;
Αρχικά, μια τόσο υπερβολική εκδήλωση ενδιαφέροντος μας απομακρύνει από την πραγματικότητα δημιουργώντας μια ψευδαίσθηση η οποία δεν έχει ούτε διάρκεια ούτε πραγματική αξία. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι πράξεις του Love Bombing είναι κενές, δίχως αντίκρισμα, δεν στηρίζονται δηλαδή σε υπάρχοντα συναισθήματα αλλά περισσότερο έχουν ως στόχο να διαμορφώσουν έντονα συναισθήματα και «δέσιμο» στο άλλο πρόσωπο. Με λίγα λόγια, Ο Bomber, μέσα από τις μεγαλειώδεις χειρονομίες του παρουσιάζεται να τρέφει βαθιά συναισθήματα ενώ στην πραγματικότητα αυτό που τον οδηγεί σε αυτές τις πράξεις είναι τα ιδιοτελή του κίνητρα. Και καθώς πρόκειται για μια ψευδαίσθηση ρομαντισμού, αυτή σταδιακά υποχωρεί αφού έχει καταφέρει να εξαπατήσει το θύμα του Love Bombing δημιουργώντας του έντονα συναισθήματα, και το αφήνει τώρα εκτεθειμένο σε μια σκληρή πραγματικότητα στην οποία ο Bomber αποκαλύπτει τον πραγματικό του εαυτό, έχει αποκτήσει τον έλεγχο της σχέσης και δείχνει μάλιστα πλέον μειωμένο ενδιαφέρον.
Η απώλεια του ελέγχου είναι η δεύτερη χρονικά αλλά πιο σημαντική ίσως συνέπεια. Όπως καταλαβαίνουμε μια σχέση που χτίζεται πάνω στο φαινόμενο του Love Bombing ξεκινά από την αρχή με διαταραγμένες ισορροπίες. Τα δυο πρόσωπα ποτέ δε θα αισθανθούν ισότιμα καθώς πάντα ο ένας από τους δυο θα φαίνεται να προσφέρει περισσότερα. Στην αρχή φαινομενικά η Bomber δείχνει να είναι πάντα ένα βήμα πιο μπροστά από το θύμα στη σχέση τους, δίνοντας πιο πολλά, αφιερώνοντας περισσότερο χρόνο και όταν το Love Bombing υποχωρήσει στη θέση αυτή έρχεται το θύμα καθώς αισθάνεται ότι πρέπει να ανταποδώσει. Τότε είναι που η δυναμική της σχέσης αντιστρέφεται και το πάνω χέρι αποκτά ο Bomber. Καθώς αυτός ήταν και ο αρχικός στόχος του, πρόκειται για μια συνθήκη την οποία εκμεταλλεύεται προς όφελος του. Οι απαιτήσεις του όλο και αυξάνονται ξεπερνώντας τα πλαίσια του λογικού, και το θύμα αναγκάζεται να υποχωρεί και να δεσμεύεται όλο και περισσότερο. Αυτό μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε απομόνωση του θύματος από το κοινωνικό του περιβάλλον, καταλήγοντας να χάσει τον εαυτό του.
Οι συνέπειες, επομένως, είναι καταστροφικές τόσο για τον δεκτή του Love Bombing όσο φυσικά και για την ιδιά τη σχέση. Αν και όπως αναφέρθηκε, είναι ένα φαινόμενο δύσκολα αναγνωρίσιμο, καθώς συχνά συγχέεται με τις απλές, γνήσιες πράξεις εκδήλωσης αγάπης, υπάρχουν ορισμένες εκφάνσεις του Love Bombing που είναι πιο εύκολα ανιχνεύσιμες. Πρώτη μορφή είναι η επιδίωξη δημιουργίας μιας σχέσης εξάρτησης μεταξύ θύτη και θύματος. Ο Bomber πιέζει το θύμα να περνούν πολύ χρόνο μαζί ακόμα κι αν αυτό συνεπάγεται αδυναμία του θύματος να αφιερώσει τον απαραίτητο χρόνο σε άλλες δραστηριότητες αλλά και σχέσεις. Συνήθως, μάλιστα, ο θύτης για να πείσει το θύμα να δεσμευθεί κατά αυτόν τον τρόπο, φαίνεται να επενδύει συναισθηματικά στη σχέση τους, προκειμένου να κερδίσει την εμπιστοσύνη του. Παρουσιάζεται έτσι ως εξαρτημένος από τη σχέση με αποτέλεσμα το θύμα να εξαρτηθεί όντως από αυτόν. Άλλο ένα σημάδι είναι η διαφορετική μεταχείριση που ο Bomber δείχνει απέναντι σε άλλους σε σχέση με το θύμα. Όσο γλυκός και ρομαντικός είναι κάποιος απέναντι στο πρόσωπο που τον ενδιαφέρει, αν απέναντι σε τρίτους έχει εντελώς διαφορετικό πρόσωπο, φέρεται με αγένεια και αδιαφορία, είναι πολύ πιθανό ο πραγματικός του εαυτός να κρύβεται πίσω από το Love Bombing.
Πρέπει, συνεπώς, να είμαστε πολύ προσεκτικοί και να μην αφήνουμε να μας συνεπάρουν οι μεγαλειώδεις χειρονομίες. Η αγάπη άλλωστε και η γνήσια σύνδεση με κάποιον δεν κρύβεται πίσω από εξεζητημένες κινήσεις, αλλά βρίσκεται μέσα στην καθημερινότητα και γίνεται αντιληπτή μέσα από την καθαρή κι ειλικρινή επικοινωνία.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Watch Out for Love Bombing, a Toxic Trick Narcissists Use to Manipulate You, purewow.com, διαθέσιμο εδώ
- Love Bombing: Examples and Dangers, betterhelp.com, διαθέσιμο εδώ
