Του Ανδρέα Βλάχου,
Ο μεγαλύτερος ντεντέκτιβ του κόσμου επιστρέφει. Και μαζί του, άλλη μια προσθήκη στη συλλογή κινηματογραφικών μεταφορών των ομώνυμων μυθιστορημάτων της Agatha Christie, από τον Kenneth Branagh, ο οποίος επιστρέφει σε σκηνοθετικό και πρωταγωνιστικό ρόλο.
Η ταινία βασίζεται στο διάσημο μυθιστόρημα Έγκλημα στον Νείλο, ενώ παράλληλα αποτελεί και τη συνέχεια της κινηματογραφικής ιστορίας του Ηρακλή Πουαρό, έτσι όπως την φαντάζεται ο Kenneth Branagh, ύστερα από την εισαγωγή του χαρακτήρα στην ταινία τού 2017 με τίτλο “Murder on the Orient Express”.
Ωστόσο, αυτή δεν είναι η πρώτη κινηματογραφική μεταφορά και παρουσίαση της ιστορίας –υπόθεσης του Πουαρό, καθώς το 1978, προβλήθηκε το φιλμ του John Guilermin με τοn ίδιο τίτλο, με το σενάριο να υπογράφει ο θεατρικός συγγραφέας του Sleuth, Anthony Shaffer. Η ταινία γνώρισε και μεγαλύτερη επιτυχία, καθώς παρέμεινε πιο κοντά στο αρχικό προσχέδιο της Christie, πετυχαίνοντας μια ισορροπία μεταξύ του διάσημου ντεντέκτιβ και του καστ των υπόπτων που υποθάλπουν όλα τα κίνητρα για τον εν λόγω φόνο. Παράλληλα, οι εκπληκτικές και πραγματικές τοποθεσίες και η κινηματογράφηση αυτών, όπως και τα πλάνα κατά μήκος του Νείλου, παρείχαν ανυπολόγιστη ατμόσφαιρα. Στη δημιουργία μιας τέτοιας ατμόσφαιρας, καθοριστικό ρόλο είχε και η ηθοποιός Mia Farrow, η οποία φέρνει την ένταση μέσα από την παρουσία της Jackie Bellefort, μιας κοσμικής γυναίκας, η οποία βάλλεται να καταστρέψει τον πρώην αρραβωνιαστικό της Simon, όταν αυτός φαίνεται να ερωτεύεται παράφορα την καλύτερή της φίλη, Linnet.
Ο Kenneth Branagh παίρνει πολλές ελευθερίες, όσον αφορά την αφήγηση του μυθιστορήματος. Παρόλα αυτά, σωστά αποφασίζει να επικεντρωθεί στην ιστορία του ερωτικού τριγώνου Jackie-Simon-Linnet, τους οποίους ενσαρκώνουν οι Emma Macky, Armie Hammer και Gal Gadot, η οποία σε ορισμένες σεκάνς φαίνεται να υπό-παίζει και να ενδιαφέρεται περισσότερο για το αν ο σκηνοθέτης τραβάει το καλό της προφίλ, από το αν η ερμηνεία της συνάδει με τον χαρακτήρα του κακομαθημένου πλουσιοκόριτσου, το οποίο μπλέκεται στα δίκτυα ενός πολύ-επίπεδου σχεδίου για την εξόντωσή της. Αντίθετα, η Emma Macky και ο Armie Hammer, αποτελούν ένα πολύ ισχυρό ερμηνευτικό ντουέτο, κρατώντας αμείωτη την προσοχή του θεατή, ενώ αποδίδουν και την κατάλληλη θεατρικότητα στους χαρακτήρες, γέννημα – θρέμμα της Agatha Christie.
Όταν, λοιπόν, το σχέδιο ολοκληρώνεται και πέφτουν, εν τέλει, οι πυροβολισμοί, ο Πουαρό ξεκινάει την κλασική διαδικασία μελέτης στοιχείων και λεπτομερειών της δολοφονίας σε συνδυασμό με μια σειρά από ανακρίσεις, ώστε να καταλήξει στον αναμενόμενο μονόλογο στο τέλος του φιλμ και να παρουσιάσει όλες τις αποδείξεις και μαζί τους τον ένοχο.
Και εδώ διαφαίνονται και οι αδυναμίες του σκηνοθέτη, ως προς την παρουσίαση του χαρακτήρα του Πουαρό. Και αυτό διότι, ο Branagh γέρνει περισσότερο στο μελόδραμα των περιστάσεων και όχι στην αγωνία της υπόθεσης, θέλοντας να δημιουργήσει έναν αέρα ρομαντισμού μεταξύ του Πουαρό και της τραγουδίστριας της τζαζ Salome (Sophie Okonedo), η οποία αποτελεί το πρότυπο μιας τολμηρής, λαμπερής και σε ορισμένα σημεία αυθάδους, μαύρης γυναίκας, την οποία προορίζεται να ερωτευτεί, χωρίς, όμως, να γνωρίζει ακριβώς πώς να την προσεγγίσει. Και ενώ μια τέτοια αδυναμία στον χαρακτήρα του μεγαλύτερου ντεντέκτιβ του κόσμου δικαιολογείται, λόγω της αυταρέσκειας και του εγωκεντρισμού του, η ερμηνεία του σκηνοθέτη τον παρουσιάζει περισσότερο σαν έναν κακομοίρη, βετεράνο, σε διακοπές συνταξιοδότησης, παρά σαν τον εκκεντρικό και αφόρητο ερευνητή, ο οποίος αναφέρεται στον εαυτό του στο τρίτο πρόσωπο. Επομένως, όπως είναι λογικό, η σχέση αυτών των δυο δεν εγείρει το ενδιαφέρον του θεατή, ενώ τα δακρύβρεχτα τραγούδια εποχής και η μηδενική χημεία των δύο ηθοποιών να λειτουργούν κατασταλτικά στη διέγερση των συναισθημάτων του κοινού, ενώ παράλληλα, αποπροσανατολίζει και καταναλώνει κινηματογραφικό χρόνο από την εξιχνίαση του μυστηρίου.
Οι σεναριακές και ερμηνευτικές αυτές αδυναμίες που προβάλλει ο χαρακτήρας του Πουαρό, γίνονται ακόμα πιο ξεκάθαρες και στο τέλος της ταινίας. Ο Branagh ολοκληρώνει την έρευνα του Πουαρό, με έναν εκτενή και λυπητερό μονόλογο, οποίος το μόνο που καταφέρνει, είναι να τραβήξει την προσοχή από το συγκλονιστικό ψήφισμα της ιστορίας και την επίλυση της υπόθεσης από τον διάσημο ντεντέκτιβ. Αυτή η άκρατη και απροκάλυπτη συναισθηματική ατμόσφαιρα κορυφώνεται με την προσπάθεια του σκηνοθέτη να ρίξει φως σε ένα μυστήριο, το οποίο δεν ενδιέφερε ούτε την ίδια την Christie, σχετικά με την προέλευση του σήματος κατατεθέν του ντεντέκτιβ, το μουστάκι του. Μια τέτοια προσπάθεια, λοιπόν, καταλήγει να περνάει στο κοινό ως αχρείαστη, κενή και σε ορισμένες περιπτώσεις γελοία, με τον Kenneth Branagh να αποκλίνει τρομακτικά από τον αρχικό χαρακτήρα, που δέσποζε στη λογοτεχνία του αστυνομικού μυθιστορήματος για πάνω από πενήντα χρόνια.
Εν κατακλείδι, μπορεί οι εύρωστες πλοκές και οι πολύχρωμοι, αυτοί, χαρακτήρες να προσκαλούν μια επανερμηνεία με νέες προοπτικές, αλλά η επίμονη προσέγγιση του σκηνοθέτη στο συναίσθημα, μεταβάλλει αυτή την κινηματογραφική μεταφορά και την καθιστά περισσότερο μια ταινία για τον Πουαρό ως άνθρωπο, παρά για την υπόθεση που πρέπει να εξιχνιαστεί από τον ίδιο.
Αυτός, ο Θάνατος, στον Νείλο, λοιπόν, είναι αργός και βασανιστικός…
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Έγκλημα στον Νείλο (2022), imdb.com, διαθέσιμο εδώ.
- Death on the Nile review – Kenneth Branagh makes heavy weather of Christie caper, theguardian.com, διαθέσιμο εδώ.
